წერილობითი ძეგლები

ლექსიკონი

ცნობარი

ლუკა 15

თარგმანები: თანამედროვე და ძველი ქართული, ახალი ინგლისური

1. Wesunuþ-þan

wesunuþ-þan

= wesun (wisan¹-ის ნამყ. დრ., მრ. რ.) + -uþ + þan

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

neƕjandans

nēƕjan

ზმნა

(sik) მიახლოება (მიუახლოვდება), ახლოს მისვლა

sik

უკუქცევითი ნაცვალსახელი

თავისი თავი; თავის თავს

allai

alls

ზედსართავი სახელი

ყველა; მთელი; სრული

motarjos

mōtāreis

არსებითი სახელი

მებაჟე, გადასახადების ამკრეფი; O Geo მეზუერე

jah

კავშირი

და

frawaurhtai

frawaúrhts¹

ზედსართავი სახელი

ცოდვილი

hausjan

ზმნა

1. სმენა (ესმის), გაგონება; 2. მოსმენა (მოისმენს, მოუსმენს)

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

. 2. jah

jah

კავშირი

და

birodidedun

birōdjan

ზმნა

დრტვინვა (დრტვინავს), უკმაყოფილების გამოთქმა; ჩივილი

Fareisaieis

Fareisaius

არსებითი სახელი

ფარისეველი

jah

კავშირი

და

bokarjos

bōkāreis

არსებითი სახელი

მწიგნობარი

, qiþandans

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

þatei

კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი

1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

frawaurhtans

frawaúrhts¹

ზედსართავი სახელი

ცოდვილი

andnimiþ

andniman

ზმნა

მიღება (მიიღებს); აყვანა; შეწყნარება

jah

კავშირი

და

miþmatjiþ

miþmatjan

ზმნა

ვინმესთან ერთად ჭამა (ჭამს)

eis

პირის ნაცვალსახელი

ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)

. 3. qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

þan

ზმნიზედა, კავშირი

მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

eis

პირის ნაცვალსახელი

ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)

þo

sō

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ეს; ის (იხ. sa)

gajukon

gajukō

არსებითი სახელი

იგავი

qiþands

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

: 4. ƕas

ƕas

კითხვითი ნაცვალსახელი

(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე

manna

არსებითი სახელი

1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე

izwara

izwar

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. jūs-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) თქვენი

aigands

aigan

ზმნა

ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

taihuntehund

taíhuntēhund

რიცხვითი სახელი

ასი

lambe

lamb

არსებითი სახელი

ცხვარი, კრავი

jah

კავშირი

და

fraliusands

fraliusan

ზმნა

დაკარგვა (დაკარგავს)

ainamma

ains

რიცხვითი სახელი

ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ

þize

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

, niu

niu

ნაწილაკი

განა არ; ნუთუ არ

bileiþiþ

bileiþan

ზმნა

(მიც.) დატოვება (დატოვებს), მიტოვება

þo

sō

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ეს; ის (იხ. sa)

niuntehund

niuntēhund

რიცხვითი სახელი

(ნათ. აგრ. niuntēhundis) ოთხმოცდაათი

jah

კავშირი

და

niun

რიცხვითი სახელი

(ნათ. მრ. რ. niune) ცხრა; niuntēhund jah niun ოთხმოცდაცხრამეტი; niun hunda ცხრაასი

ana

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ

auþidai

auþida

არსებითი სახელი

უდაბნო

jah

კავშირი

და

gaggiþ

gaggan

ზმნა

(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა

afar

წინდებული, ზმნიზედა

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე

þamma

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

fralusanin

fralusans

fraliusan-ის მიმღ. II

, unte

untē

კავშირი

1. სანამ (არ), ვიდრე (არ); 2. (იმ დროს) როდესაც; მაშინ; 3. იმიტომ რომ, რადგანაც, ვინაიდან

bigitiþ

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

þata

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იხ. sa)

? 5. Jah

jah

კავშირი

და

bigitands

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

uslagjiþ

uslagjan

ზმნა

დადება (დადებს); uslagjan handu ხელის დადება, შეპყრობა; ძვ. ქართ. ხელთა დასხმა

ana

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ

amsans

ams

არსებითი სახელი

მხარი (ან amsa -n-)

seinans

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

faginonds

faginōn

ზმნა

გახარება (ხარობს, უხარია); მხიარულობა

, 6. jah

jah

კავშირი

და

qimands

qiman

ზმნა

მოსვლა (მოვა); მისვლა

წინდებული

(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)

garda

gards

არსებითი სახელი

1. სახლი; 2. ოჯახი; 3. ეზო

galaþoþ

galaþōn

ზმნა

1. მოწვევა (მოიწვევს), დაპატიჟება; 2. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, მოწოდება

frijonds

frijōnds

არსებითი სახელი

მეგობარი

jah

კავშირი

და

garaznans

garazna

არსებითი სახელი

მეზობელი

qiþands

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

eis

პირის ნაცვალსახელი

ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)

: faginoþ

faginōn

ზმნა

გახარება (ხარობს, უხარია); მხიარულობა

miþ

წინდებული

(მიც.)-თან; -თან ერთად

mis

პირის ნაცვალსახელი

მე

þammei

saei

მიმართებითი ნაცვალსახელი

(sōei მდედრ.; þatei საშ.) ის, რომელიც; ის, ვინც

bigat

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

lamb

არსებითი სახელი

ცხვარი, კრავი

mein

meins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

þata

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იხ. sa)

fralusano

fralusans

fraliusan-ის მიმღ. II

. 7. qiþa

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

izwis

jūs

პირის ნაცვალსახელი

თქვენ

þatei

კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი

1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ

swa

ზმნიზედა

ასე, ამგვარად, ამნაირად

faheds

fahēþs

არსებითი სახელი

(d) სიხარული (აგრ. fahēds)

wairþiþ

waírþan

ზმნა

1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება

წინდებული

himina

himins

არსებითი სახელი

ცა, ზეცა

წინდებული

ainis

ains

რიცხვითი სახელი

ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ

frawaurhtis

frawaúrhts¹

ზედსართავი სახელი

ცოდვილი

idreigondins

idreigōn

ზმნა

(აგრ. sik) მონანიება (მოინანიებს), შენანება

þau

ზმნიზედა, კავშირი

1. თუ; 2. ვიდრე (აგრ. þauh); ni þau არა, არ; არც; ძვ. ქართ. არამც(ა)

წინდებული

niuntehundis

niuntēhund

რიცხვითი სახელი

(ნათ. აგრ. niuntēhundis) ოთხმოცდაათი

jah

კავშირი

და

niune

niun

რიცხვითი სახელი

(ნათ. მრ. რ. niune) ცხრა; niuntēhund jah niun ოთხმოცდაცხრამეტი; niun hunda ცხრაასი

garaihtaize

garaíhts

ზედსართავი სახელი

1. მართალი; 2. სამართლიანი

þaiei

saei

მიმართებითი ნაცვალსახელი

(sōei მდედრ.; þatei საშ.) ის, რომელიც; ის, ვინც

ნაწილაკი

არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში

þaurbun

þaúrban

ზმნა

(აწმყ. þarf, ნამყ. þaurfta) 1. ʘ რაიმე სჭირდება / ესაჭიროება; რაიმეს საჭიროებს 2. ʘ მოეთხოვება, მართებს

idreigos

idreiga

არსებითი სახელი

სინანული, მონანიება

. 8. aiþþau

aíþþau

კავშირი

1. ან; თუ; 2. თორემ; წინააღმდეგ შემთხვევაში

suma

sums

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი

ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; ერთ-ერთი; ზოგი, ზოგიერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

qino

qinō

არსებითი სახელი

ქალი

drakmans

drakma

არსებითი სახელი

დრაქმა (მონეტა)

habandei

haban

ზმნა

ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

taihun

taíhun

რიცხვითი სახელი

ათი

, jabai

jabai

კავშირი

if; whether; even if; althoiuugh

fraliusiþ

fraliusan

ზმნა

დაკარგვა (დაკარგავს)

drakmin

drakma

არსებითი სახელი

დრაქმა (მონეტა)

ainamma

ains

რიცხვითი სახელი

ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ

, niu

niu

ნაწილაკი

განა არ; ნუთუ არ

tandeiþ

tandjan

ზმნა

ანთება (აანთებს), დანთება

lukarn

არსებითი სახელი

სანთელი; lukarn leikis ist augo სხეულის სანთელი არის თვალი

jah

კავშირი

და

usbaugeiþ

usbaugjan

ზმნა

დაგვა (დაგვის), გამოგვა

razn

არსებითი სახელი

სახლი

jah

კავშირი

და

sokeiþ

sōkjan

ზმნა

ძებნა (ეძებს)

glaggwaba

ზმნიზედა

გულმოდგინედ, გულდასმით

, unte

untē

კავშირი

bigitiþ

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

?9. jah

jah

კავშირი

და

bigitandei

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

gahaitiþ

gahaitan

ზმნა

1. დახაძება (დაუძახებს), მოხმობა; მოწვევა, შეკრება; 2. დაპირება (დაჰპირდება), აღთქმა

frijondjos

frijōndi

არსებითი სახელი

მეგობარი ქალი

jah

კავშირი

და

garaznons

garaznō

არსებითი სახელი

მეზობელი (ქალი)

qiþandei

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

: faginoþ

faginōn

ზმნა

გახარება (ხარობს, უხარია); მხიარულობა

miþ

წინდებული

(მიც.)-თან; -თან ერთად

mis

პირის ნაცვალსახელი

მე

, unte

untē

კავშირი

bigat

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

drakman

drakma

არსებითი სახელი

დრაქმა (მონეტა)

þammei

saei

მიმართებითი ნაცვალსახელი

(sōei მდედრ.; þatei საშ.) ის, რომელიც; ის, ვინც

fralaus

fraliusan

ზმნა

დაკარგვა (დაკარგავს)

. 10. swa

swa

ზმნიზედა

ასე, ამგვარად, ამნაირად

qiþa

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

izwis

jūs

პირის ნაცვალსახელი

თქვენ

, faheds

fahēþs

არსებითი სახელი

(d) სიხარული (აგრ. fahēds)

wairþiþ

waírþan

ზმნა

წინდებული

andwairþja

andwaírþi

არსებითი სახელი

1. სახე, პირი, თავ-პირი; 2. პიროვნება; 3. დასწრება; ყოფნა; ana andwaírþi პირქვე; ძვ. ქართ. პირსა ზედა თჳსსა; in andwairþja წინაშე, წინ

aggele

aggilus

არსებითი სახელი

ანგელოზი; მაცნე

gudis

guþ

არსებითი სახელი

(d) ღმერთი

წინდებული

ainis

ains

რიცხვითი სახელი

ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ

idreigondins

idreigōn

ზმნა

(აგრ. sik) მონანიება (მოინანიებს), შენანება

frawaurhtis

frawaúrhts¹

ზედსართავი სახელი

ცოდვილი

. 11. qaþuþ-þan

qaþuþ-þan

= qaþ (qiþan-ის ნამყ. დრ., მხ. რ.) + -uþ + þan

: manne

manna

არსებითი სახელი

sums

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი

ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; ერთ-ერთი; ზოგი, ზოგიერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

aihta

aigan

ზმნა

ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

twans

twai

რიცხვითი სახელი

ორი; in twa ორად, შუაზე; twōs þūsundjōs ორი ათასი

sununs

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

. 12. jah

jah

კავშირი

და

qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

juhiza

juggs

ზედსართავი სახელი

(შედარ. ხარ. juhiza) 1. ახალგაზრდა; sa juhiza sunus უმცროსი ვაჟი; 2. ახალი; wein juggata ახალი ღვინო

ize

eis

პირის ნაცვალსახელი

ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

attin

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

: atta

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

, gif

giban

ზმნა

მიცემა (მისცემს), მოცემა; ბოძება; andawaúrdi giban პასუხის გაცემა, მიგება

mis

პირის ნაცვალსახელი

მე

, sei

izei

მიმართებითი ნაცვალსახელი

(მდედრ. sei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც (აგრ. izē)

undrinnai

undrinnan

ზმნა

წილად რგება (ერგება); ʘ ეკუთვნის

mik

პირის ნაცვალსახელი

მე

dail

dails

არსებითი სახელი

ნაწილი; წილი

aiginis

aigin

არსებითი სახელი

ქონება; საკუთრება

; jah

jah

კავშირი

და

disdailida

disdailjan

ზმნა

1) გაყოფა (გაყოფს), განცალკევება; 2) განაწილება (გაანაწილებს, გაუნაწილებს), დარიგება, ჩამორიგება

eis

პირის ნაცვალსახელი

ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)

swes

swēs

ზედსართავი სახელი

1. თავისი, საკუთარი; 2. არსებ. მნიშვნ., საშ. საკუთრება, ქონება

sein

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

. 13. jah

jah

კავშირი

და

afar

წინდებული, ზმნიზედა

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე

ნაწილაკი

managans

manags

ზედსართავი სახელი

(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი

dagans

dags

არსებითი სახელი

დღე; himma daga დღეს

brahta

briggan

ზმნა

(ნამყ. brāhta) მოტანა (მოიტანს), მოყვანა; ამა თუ იმ მდგომარეობამდე მიყვანა (აგრ. bringan)

samana

ზმნიზედა

ერთად

allata

alls

ზედსართავი სახელი

ყველა; მთელი; სრული

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

juhiza

juggs

ზედსართავი სახელი

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

jah

კავშირი

და

aflaiþ

afleiþan

ზმნა

წასვლა (წავა); გამოსვლა; გასვლა; მიტოვება; დატოვება

წინდებული

land

არსებითი სახელი

1. მიწა, მიწის ნაკვეთი, ადგილი; 2. ქვეყანა, მხარე

fairra

faírra

ზმნიზედა

შორს

wisando

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

jah

კავშირი

და

jainar

ზმნიზედა

იქ, იმ ადგილას

distahida

distahjan

ზმნა

1. გაფანტვა (გაფანტავს), მიმობნევა, გარეკვა; 2. გაფლანგვა (გაფლანგავს), განიავება

þata

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იხ. sa)

swes

swēs

ზედსართავი სახელი

1. თავისი, საკუთარი; 2. არსებ. მნიშვნ., საშ. საკუთრება, ქონება

seinata

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

libands

liban

ზმნა

ცხოვრება (ცხოვრობს), სიცოცხლე; არსებობა; libands მიმღ. I ზედს. მნიშვნ. ცოცხალი

usstiuriba

ზმნიზედა

თავაშვებულად, გარყვნილად

. 14. biþe

biþē

კავშირი, ზმნიზედა

როდესაც; მაშინ, იმ დროს

þan

ზმნიზედა, კავშირი

მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი

frawas

frawisan

ზმნა

დახარჯვა (დახარჯავს), გაფლანგვა

allamma

alls

ზედსართავი სახელი

ყველა; მთელი; სრული

, warþ

waírþan

ზმნა

huhrus

hūhrus

არსებითი სახელი

1) შიმშილი; 2) შიმშილობა

abrs

ზედსართავი სახელი

ძლიერი; დიდი

and

წინდებული

(ბრალდ.) -ში, -ზე, გასწვრივ, -კენ

gawi

არსებითი სახელი

1. მხარე; 2. ქვეყანა

jainata

jains

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

, jah

jah

კავშირი

და

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

dugann

duginnan

ზმნა

დაწყება (დაიწყებს)

alaþarba

ზედსართავი სახელი

(სსტ. ბრ.) ძლიერ გაჭირვებული; alaþarba waírþan გაჭირვებაში ჩავარდნა; ʘ გაუჭირდა

wairþan

waírþan

ზმნა

. 15. jah

jah

კავშირი

და

gaggands

gaggan

ზმნა

(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა

gahaftida

gahaftjan

ზმნა

(sik) დაკავშირება (დაუკავშირდება), მიმხრობა; მიკედლება

sik

უკუქცევითი ნაცვალსახელი

თავისი თავი; თავის თავს

sumamma

sums

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი

ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; ერთ-ერთი; ზოგი, ზოგიერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

baurgjane

baúrgja

არსებითი სახელი

მოქალაქე; ქალაქელი, ქალაქის მკვიდრი

jainis

jains

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

gaujis

gawi

არსებითი სახელი

1. მხარე; 2. ქვეყანა

, jah

jah

კავშირი

და

insandida

insandjan

ზმნა

გაგზავნა (გაგზავნის, გაუგზავნის); წარგზავნა

ina

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

haiþjos

haiþi

არსებითი სახელი

მინდორი, ველი

seinaizos

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

haldan

ზმნა

მწყემსვა (მწყემსავს), ძოვება; მოვლა

sweina

swein

არსებითი სახელი

ღორი

. 16. jah

jah

კავშირი

და

gairnida

gaírnjan

ზმნა

ძლიერ სურვილი (სურს), წადილი

sad

saþs

ზედსართავი სახელი

(d) გამძღარი, მაძღარი (აგრ. sads)

itan

ზმნა

ჭამა (ჭამს)

haurne

haúrn

არსებითი სახელი

1. რქა; 2. „რქა“, ჭოტი, სილიკვა (ზოგიერთი მცენარის ნაყოფის ტიპი)

, þoei

sōei

მიმართებითი ნაცვალსახელი

ის, რომელიც; ის, ვინც (იხ. saei)

matidedun

matjan

ზმნა

ჭამა (ჭამს); ʘ იკვებება

sweina

swein

არსებითი სახელი

ღორი

, jah

jah

კავშირი

და

manna

არსებითი სახელი

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

ნაწილაკი

gaf

giban

ზმნა

მიცემა (მისცემს), მოცემა; ბოძება; andawaúrdi giban პასუხის გაცემა, მიგება

. 17. qimands

qiman

ზმნა

მოსვლა (მოვა); მისვლა

þan

ზმნიზედა, კავშირი

მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი

წინდებული

sis

უკუქცევითი ნაცვალსახელი

sik-ის მიც. ბრუნვის ფორმა

qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

: ƕan

ƕan

ზმნიზედა

1. როდის; როდისმე; 2. როგორ; ƕan filu რამდენი, რაოდენი

filu

ზმნიზედა

(შედარ. ხარ. mais; აღმატ. ხარ. maist) ძალიან, ფრიად; ბევრი; swa filu ესოდენ, ამდენად; ამდენი; ƕan filu რაოდენ, რამდენად; რამდენი; filu mais უფრო მეტად; ბევრად მეტი

asnje

asneis

არსებითი სახელი

მოქირავე, დაქირავებული მუშა, მოჯამაგირე

attins

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

meinis

meins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

ufarassau

ufarassus

არსებითი სახელი

სიმრავლე, სიჭარბე; სიუხვე; ufarassau haban უხვად ქონა

haband

haban

ზმნა

ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

hlaibe

hlaifs

არსებითი სახელი

პური

, iþ

iþ

კავშირი

ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ

პირის ნაცვალსახელი

მე

huhrau

hūhrus

არსებითი სახელი

1) შიმშილი; 2) შიმშილობა

fraqistna

fraqistnan

ზმნა

1. დაღუპვა (დაიღუპება), წარწყმედა; მოსპობა, გაფუჭება; 2. დაკარგვა (დაიკარგება)

. 18. usstandands

usstandan

ზმნა

1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება)

gagga

gaggan

ზმნა

(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

attin

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

meinamma

meins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

jah

კავშირი

და

qiþa

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

: atta

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

, frawaurhta

frawaúrkjan

ზმნა

(ნამყ. frawaúrhta) შეცოდვა (შესცოდავს), ცოდვის ჩადენა; რისამე დაშავება

mis

პირის ნაცვალსახელი

მე

წინდებული

himin

himins

არსებითი სახელი

ცა, ზეცა

jah

კავშირი

და

წინდებული

andwairþja

andwaírþi

არსებითი სახელი

þeinamma

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

; 19. ju

ზმნიზედა

უკვე

þanaseiþs

ზმნიზედა

ჯერ კიდევ, კვლავ; ni þanaseiþs; þanaseiþs ni მეტი არ, ამიერიდან არ; აღარ

ნაწილაკი

im¹

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

wairþs

waírþs

ზედსართავი სახელი

რისამე, ვისიმე ღირსი, რაიმეს, ვინმეს რომ იმსახურებს; რისამე, ვისიმე შესაფერისი; waírþs wisan ʘ რისამე, ვისიმე ღირსია

კავშირი, ნაწილაკი

1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.

haitaidau

haitan

ზმნა

1. დაძახება (დაუძახებს), სახელის წოდება; 2. ბრძანება (უბრძანებს); 3. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, მოწვევა

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

; gatawei

gataujan

ზმნა

1. გაკეთება (გააკეთებს); ჩადენა; 2. რაიმედ გახდა (გახდის), ქცევა

mik

პირის ნაცვალსახელი

მე

swe

swē

ზმნიზედა, კავშირი

1) როგორ, როგორც; 2) როგორც კი, როდესაც

ainana

ains

რიცხვითი სახელი

ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ

asnje

asneis

არსებითი სახელი

მოქირავე, დაქირავებული მუშა, მოჯამაგირე

þeinaize

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

. 20. jah

jah

კავშირი

და

usstandands

usstandan

ზმნა

1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება)

qam

qiman

ზმნა

მოსვლა (მოვა); მისვლა

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -თან, -კენ, -ში, -ზე; -მდე; განმავლობაში

attin

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

seinamma

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

. nauhþanuh

naúhþanuh

ზმნიზედა

ჯერ, ჯერ კიდევ; ni naúhþanuh ჯერ (კიდევ) არ; ჯერაც არ

þan

ზმნიზედა, კავშირი

მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი

fairra

faírra

ზმნიზედა

შორს

wisandan

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

gasaƕ

gasaíƕan

ზმნა

დანახვა (დაინახავს), ხილვა

ina

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

jah

კავშირი

და

infeinoda

infeinan

ზმნა

შებრალება (შეებრალება, შეიბრალებს), შეცოდება; სიბრალულის განცდა (ვისიმე მიმართ)

jah

კავშირი

და

þragjands

þragjan

ზმნა

სირბილი (მირბის, დარბის); გაქცევა

draus

driusan

ზმნა

დაცემა (დაეცემა); დავარდნა; ჩავარდნა; driusan ana andwairþi პირქვე დამხობა; ძვ. ქართ. დავარდნა პირსა ზედა თვისსა; draus ana hals is კისერზე მოეხვია მას; ძვ. ქართ. დავარდა ქედსა ზედა მისსა

ana

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ

hals

არსებითი სახელი

კისერი

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

jah

კავშირი

და

kukida

kukjan

ზმნა

კოცნა (კოცნის), ამბორი

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

.21. jah

jah

კავშირი

და

qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

: atta

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

, frawaurhta

frawaúrkjan

ზმნა

(ნამყ. frawaúrhta) შეცოდვა (შესცოდავს), ცოდვის ჩადენა; რისამე დაშავება

წინდებული

himin

himins

არსებითი სახელი

ცა, ზეცა

jah

კავშირი

და

წინდებული

andwairþja

andwaírþi

არსებითი სახელი

þeinamma

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

, ju

ზმნიზედა

უკვე

þanaseiþs

ზმნიზედა

ჯერ კიდევ, კვლავ; ni þanaseiþs; þanaseiþs ni მეტი არ, ამიერიდან არ; აღარ

ნაწილაკი

im¹

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

wairþs

waírþs

ზედსართავი სახელი

კავშირი, ნაწილაკი

haitaidau

haitan

ზმნა

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

. 22. qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

þan

ზმნიზედა, კავშირი

მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

skalkam

skalks

არსებითი სახელი

1. მსახური; 2. მონა

seinaim

seins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი

: sprauto

sprautō

ზმნიზედა

სწრაფად, ჩქარა; სასწრაფოდ, მალე

bringiþ

bringan

იხ. briggan

wastja

wasti

არსებითი სახელი

1. მოსასხამი; 2. სამოსი, სამოსელი; ტანსაცმელი

þo

sō

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ეს; ის (იხ. sa)

frumiston

frumists

ზედსართავი სახელი

(აღმატ. ხარ.) პირველი; უპირველესი; fram frumistin თავიდანვე

jah

კავშირი

და

gawasjiþ

gawasjan

ზმნა

1. ჩაცმა (ჩააცმევს; ჩაიცვამს), შემოსვა; 2. (sik) ჩაცმა (ჩაიცვამს), საკუთარი თავის შემოსვა

ina

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

jah

კავშირი

და

gibiþ

giban

ზმნა

მიცემა (მისცემს), მოცემა; ბოძება; andawaúrdi giban პასუხის გაცემა, მიგება

figgragulþ

არსებითი სახელი

ბეჭედი

წინდებული

handu

handus

არსებითი სახელი

ხელი; ხელის მტევანი

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

jah

კავშირი

და

gaskohi

gaskōhi

არსებითი სახელი

ფეხსაცმელი; ხამლი

ana

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ

fotuns

fōtus

არსებითი სახელი

ფეხი

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

; 23. jah

jah

კავშირი

და

bringandans

bringan

იხ. briggan

stiur

არსებითი სახელი

ხარი; ხბო, მოზვერი

þana

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

alidan

aliþs

aljan¹-ის მიმღ. II

ufsneiþiþ

ufsneiþan

ზმნა

დაკვლა (დაკლავს); მოკვლა (დანით, ცივი იარაღით)

, jah

jah

კავშირი

და

matjandans

matjan

ზმნა

ჭამა (ჭამს); ʘ იკვებება

wisam

wisan²

ზმნა

მხიარულობა (მხიარულობს); ʘ ზეიმობს, ილხენს

waila

waíla

ზმნიზედა

კარგად

; 24. unte

untē

კავშირი

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

meins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

dauþs

ზედსართავი სახელი

მკვდარი

was

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

jah

კავშირი

და

gaqiunoda

gaqiunan

ზმნა

გაცოცხლება (გაცოცხლდება); მკვდრეთით აღდგომა

, jah

jah

კავშირი

და

fralusans

fraliusan-ის მიმღ. II

was

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

jah

კავშირი

და

bigitans

bigitan

ზმნა

პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა

warþ

waírþan

ზმნა

; jah

jah

კავშირი

და

dugunnun

duginnan

ზმნა

დაწყება (დაიწყებს)

wisan

wisan²

ზმნა

მხიარულობა (მხიარულობს); ʘ ზეიმობს, ილხენს

. 25. wasuþ-þan

wasuþ-þan

= was (wisan¹-ის ნამყ. დრ.) + -uþ + þan

sunus

არსებითი სახელი

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

alþiza

alþeis

ზედსართავი სახელი

ძველი; ასაკოვანი, ხანდაზმული; sa alþiza უფროსი (ასაკით)

ana

წინდებული

(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ

akra

akrs

არსებითი სახელი

მიწა; მიწის ნაკვეთი; ყანა

; jah

jah

კავშირი

და

qimands

qiman

ზმნა

მოსვლა (მოვა); მისვლა

atiddja

atgaggan

ზმნა

(ნამყ. atiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება; მოსვლა, სვლა; dalaþ atgaggan ჩამოსვლა; atgaggan nēƕ მიახლოება, ახლოს მისვლა

neƕ

nēƕ

ზმნიზედა

ახლოს, მახლობლად; atgaggan nēƕ რაიმესთან ახლოს მისვლა, მიახლოება

razn

არსებითი სახელი

სახლი

jah

კავშირი

და

gahausida

gahausjan

ზმნა

გაგონება (გაიგონებს); მოსმენა

saggwins

saggws

არსებითი სახელი

სიმღერა, მღერა; saggws bōkō კითხვა

jah

კავშირი

და

laikins

laiks

არსებითი სახელი

ცეკვა

. 26. jah

jah

კავშირი

და

athaitands

athaitan

ზმნა

დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა

sumana

sums

განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი

ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; ერთ-ერთი; ზოგი, ზოგიერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)

magiwe

magus

არსებითი სახელი

1. ბიჭი, ყმაწვილი; ყრმა; 2. მსახური; ძვ. ქართ. მონა

frahuh

= frah (fraíhnan-ის ნამყ. დრ., მხ. რ.) + -uh

ƕa

ƕas

კითხვითი ნაცვალსახელი

wesi

wisan¹

ზმნა

ყოფნა (არის), არსებობა

þata

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

ის (იხ. sa)

. 27. þaruh

þaruh

ზმნიზედა, კავშირი

1. იქ, იქვე; 2. მაშინ; 3. ნაწილ. მნიშვნ. (და) აჰა, (და) აი

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

imma

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

þatei

კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი

1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ

broþar

brōþar

არსებითი სახელი

ძმა

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

qam

qiman

ზმნა

მოსვლა (მოვა); მისვლა

, jah

jah

კავშირი

და

ufsnaiþ

ufsneiþan

ზმნა

დაკვლა (დაკლავს); მოკვლა (დანით, ცივი იარაღით)

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

stiur

არსებითი სახელი

ხარი; ხბო, მოზვერი

þana

ჩვენებითი ნაცვალსახელი

(sō მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის

alidan

aliþs

aljan¹-ის მიმღ. II

, unte

untē

კავშირი

hailana

hails

ზედსართავი სახელი

1. ჯანმრთელი, კარგად მყოფი; მხნე; 2. შორისდ. მნიშვნ.გაგიმარჯოს! hails, þiudan Iudaie! Hail, King of the Jews!

ina

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

andnam

andniman

ზმნა

მიღება (მიიღებს); აყვანა; შეწყნარება

. 28. þanuh

þanuh

კავშირი, ზმნიზედა

1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც

modags

mōdags

ზედსართავი სახელი

გაბრაზებული, განრისხებული; mōdags waírþan ʘ გაბრაზდა

warþ

waírþan

ზმნა

jah

კავშირი

და

ნაწილაკი

wilda

wiljan

ზმნა

ʘ ნებავს, სურს

inngaggan

ზმნა

to enter, go into

, iþ

iþ

კავშირი

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

usgaggands

usgaggan

ზმნა

(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)

ūt

ზმნიზედა

(იხმ. მხოლოდ მოძრაობის აღმნიშვნელ ზმნ.-ებთან) გარეთ; გა-, გამო-; usgaggan ūt გარეთ გა(მო)სვლა; usdreiban ūt გარეთ გა(მო)გდება / გა(მო)ყრა

bad

bidjan

ზმნა

1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)

ina

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

. 29. þaruh

þaruh

ზმნიზედა, კავშირი

1. იქ, იქვე; 2. მაშინ; 3. ნაწილ. მნიშვნ. (და) აჰა, (და) აი

პირის ნაცვალსახელი

ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)

andhafjands

andhafjan

ზმნა

(ნამყ. andhof) პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება

qaþ

qiþan

ზმნა

თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი

წინდებული

(მიც.) -კენ, -მდე; -ში

attin

atta

არსებითი სახელი

მამა (შდრ. აგრ. fadar)

: sai

sai

ზმნიზედა

აჰა! აი! ნახე(თ)!

, swa

swa

ზმნიზედა

ასე, ამგვარად, ამნაირად

filu

ზმნიზედა

jere

jēr

არსებითი სახელი

წელი, წელიწადი

skalkinoda

skalkinōn

ზმნა

1. მომსახურება (მოემსახურება), მსახურება; 2. დამონება (დაემონება); ვისიმე მონობაში ყოფნა

þus

þū

პირის ნაცვალსახელი

შენ

jah

კავშირი

და

ნაწილაკი

ƕanhun

ზმნიზედა

როდისმე, ოდესმე (უარყოფით წინადადებებში); ni ƕanhun არასოდეს, არასდროს

anabusn

anabūsns

არსებითი სახელი

მცნება; ბრძანება

þeina

þeins

კუთვნილებითი ნაცვალსახელი

(პირ. ნაცვალსახ. þū-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი

ufariddja

ufargaggan

ზმნა

(ნამყ. ufariddja) მცნების, კანონის, ბრძანების და ა.შ. დარღვევა (დაარღვევს), არშესრულება

, jah

jah

კავშირი

და

mis

პირის ნაცვალსახელი

მე

ნაწილაკი

aiw

aiws

არსებითი სახელი

მარადისობა; უკვდავება; ხანა; საუკუნე; ni aiw არასოდეს, არასდროს; du aiwa ან du aiwam საუკუნოდ; უკუნისამდე; fram aiwa უკუნისიდან; in aldins aiwe უკუნითი უკუნისამდე; in aiwins უკუნისამდე

atgaft

atgiban

ზმნა

მიცემა (მისცემს); გადაცემა, გაცემა

gaitein

არსებითი სახელი

თიკანი

, ei

კავშირი, ნაწილაკი