მათე 27
თარგმანები: თანამედროვე ქართული, ახალი ინგლისური
1. At
maurgin
þan
waurþanana
, runa
nemun
allai
(þai)
gudjans
jah
þai
sinistans
manageins
bi
Iesu
, ei afdauþidedeina
ina
. 2. jah
gabindandans
ina
gatauhun
jah
anafulhun
ina
Pauntiau
Peilatau
kindina
. 3. þanuh
gasaiƕands
Iudas
sa galewjands
ina
þatei
du
stauai
gatauhans
warþ
, idreigonds
gawandida
þans
þrins
tiguns
silubrinaize
gudjam
jah
sinistam
4. qiþands
: frawaurhta
mis
galewjands
bloþ
swikn
. iþ
eis
qeþun
: ƕa
kara
unsis
? þu
witeis¹
. 5. jah
atwairpands
þaim
silubr(ein)am
in
alh
aflaiþ
, jah
galeiþands
ushaihah
sik
.6. iþ
þai
gudjans
nimandans
þans
skattans
qeþun
: ni
skuld
ist
lagjan
þans
in
kaurbaunan
, unte
andawairþi
bloþis
ist
. 7. garuni
þan
nimandans
usbauhtedun
us
þaim
þana akr
kasjins
, du
usfilhan
ana
gastim
. 8. duþþe haitans
warþ
akrs
jains
akrs
bloþis
und
hina
dag
. 9. þanuh
usfullnoda
þata
qiþano
þairh
Iairaimian
praufetu
qiþandan
: jah
usnemun
þrins
tiguns
silubreinaize
andawairþi
þis wairþodins
, þatei
garahnidedun
fram
sunum
Israelis
, 10. jah
atgebun
ins
und
akra
kasjins
, swaswe
anabauþ
mis
frauja
. 11. iþ
Iesus
stoþ
faura
kindina
, jah
frah
ina
sa kindins
qiþands
: þu
is¹
þiudans
Iudaie
? iþ
Iesus
qaþ
du
imma
: þu
qiþis
. 12. jah
miþþanei
wrohiþs
was
fram
þaim
gudjam
jah
sinistam
, ni
waiht
andhof
. 13. þanuh
qaþ
du
imma
Peilatus
: niu
hauseis
ƕan
filu
ana
þuk
weitwodjand
? 14. jah
ni
andhof
imma
wiþra
ni
ainhun
waurde
, swaswe
sildaleikida
sa kindins
filu
. 15. and
dulþ
þan
ƕarjoh
biuhts
was
sa kindins
fraletan
ainana
þizai
managein
bandjan
, þanei wildedun
. 16. habaidedunuh þan
bandjan
gatarhidana
( haitanana
) Barabban
. 17. gaqumanaim
þan
im
, qaþ
im
Peilatus
: ƕana
wileiþ
ei fraletau
izwis
? Barabban
þau
Iesu
, saei haitada
Xristus
? 18. wissa
auk
þatei
in
neiþis
atgebun
ina
. 19. sitandin
þan
imma
ana
stauastola
, insandida
du
imma
qens
is
qiþandei
: ni
waiht
þus
jah
þamma garaihtin
... 42. ... Israelis
ist
, atsteigadau
nu
af
þamma galgin
( ei gasaiƕaima
) jah
galaubjam
imma
. 43. trauaida
du
guda
; lausjadau
nu
ina
, jabai
wili
ina
; qaþ
auk
þatei
gudis
im¹
sunus
. 44. þatuh
samo
jah
þai
waidedjans
þai
miþushramidans
imma
idweitidedun
imma
. 45. fram
saihston
þan
ƕeilai
warþ
riqis
ufar
allai
airþai
und
ƕeila
niundon
. 46. iþ
þan
bi
ƕeila
niundon
ufhropida
Iesus
stibnai
mikilai
qiþands
: helei
, helei
, lima sibakþani, þatei
ist
: guþ
meins
, guþ
meins
, duƕe
mis
bilaist
? 47. iþ
sumai
þize jainar
standandane
gahausjandans
qeþun
þatei
Helian
wopeiþ
sa. 48. jah
suns
þragida
ains
us
im
jah
nam
swamm
fulljands
aketis
, jah
lagjands
ana
raus
draggkida
ina
. 49. iþ
þai
anþarai
qeþun
: let
, ei saiƕam
, qimaiu Helias
nasjan
ina
. 50. iþ
Iesus
aftra
hropjands
stibnai
mikilai
aflailot
ahman
. 51. jah
þan
faurhah
alhs
diskritnoda
in
twa
, iupaþro
und
dalaþ
, jah
airþa
inreiraida
, jah
stainos
disskritnodedun
, 52. jah
hlaiwasnos
usluknodedun
, jah
managa
leika
þize ligandane
weihaize
urrisun
. 53. jah
usgaggandans
us
hlaiwasnom
afar
urrist
is
innatgaggandans
in
þo
weihon
baurg
jah
ataugidedun
sik
managaim
. 54. iþ
hundafaþs
jah
þai
miþ
imma
witandans¹
Iesua
, gasaiƕandans
þo
reiron
jah
þo
waurþanona
, ohtedun
abraba
, qiþandans
: bi
sunjai
gudis
sunus
ist
sa. 55. wesunuh þan
jainar
qinons
managos
fairraþro
saiƕandeins
, þozei
laistidedun
afar
Iesua
fram
Galeilaia
, andbahtjandeins
imma
, 56. in
þaimei was
Marja
so
Magdalene
, jah
Marja
so
Iakobis
jah
Iosezis
aiþei
, jah
aiþei
suniwe
Zaibaidaiaus
. 57. iþ
þan
seiþu
warþ
, qam
manna
gabigs
af
Areimaþaias
þizuh
namo
Iosef
, saei jah
silba
siponida
Iesua
. 58. sah
atgaggands
du
Peilatau
baþ
þis leikis
Iesuis
. þanuh
Peilatus
uslaubida
giban
þata
leik
. 59. jah
nimands
þata
leik
Iosef
biwand
ita
sabana
hrainjamma
60. jah
galagida
ita
in
niujamma
seinamma
hlaiwa
þatei
ushuloda
ana
staina
jah
faurwalwjands
staina
mikilamma
daurons
þis hlaiwis
galaiþ
. 61. wasuh þan
jainar
Marja
Magdalene
jah
so
anþara
Marja
sitandeins
andwairþis
þamma hlaiwa
. 62. iftumin
þan
daga
, saei ist
afar
paraskaiwein
, gaqemun
auhumistans
gudjans
jah
Fareisaieis
du
Peilatau
63. qiþandans
: frauja
, gamundedum
þatei
jains
airzjands
qaþ
nauh
libands
: afar
þrins
dagans
urreisa
. 64. hait
nu
witan¹
þamma hlaiwa
und
þana þridjan
dag
, ibai
ufto
qimandans
þai
siponjos
is
binimaina
imma
jah
qiþaina
du
managein
: urrais
us
dauþaim
, jah
ist
so
speidizei
airziþa
wairsizei
þizai
frumein
. 65. qaþ
im
Peilatus
: habaiþ
wardjans
, gaggiþ
witaiduh swaswe
kunnuþ
. 66. iþ
eis
gaggandans
galukun
þata
hlaiw
, faursigljandans
þana ...
at
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -თან, -კენ, -ში, -ზე; -მდე; განმავლობაში
maúrgins
არსებითი სახელი
დილა; du maúrgina ხვალ
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
waúrþans
waírþan-ის მიმღ. II
rūna
არსებითი სახელი
1. საიდუმლო; 2. ბჭობა, თათბირი; რჩევა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); აყვანა; 2. მიღება (მიიღებს); 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; niman qēn ცოლის შერთვა
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
კავშირი
და
sinista
ზედსართავი სახელი
არსებ. მნიშვნ. უხუცესი; þai sinistans უხუცესნი; წინაპრები
managei
არსებითი სახელი
1) ხალხი, ერი; 2) დიდძალი ხალხი, ბრბო
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
afdauþjan
ზმნა
მოკვლა (მოკლავს); სიკვდილით დასჯა, მოკვდინება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
gabindan
ზმნა
შეკვრა (შეკრავს), შებოჭვა; დაბმა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
gatiuhan
ზმნა
წაყვანა (წაიყვანს); მიყვანა
jah
კავშირი
და
anafilhan
ზმნა
გადაცემა (გადასცემს); გადმოცემა; ჩაბარება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Paúntius
საკუთარი სახელი
პონტიუსი
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
kindins
არსებითი სახელი
გამგებელი, მმართველი (პროვინციისა, ოლქისა და მისთ.); ძვ. ქართ. მთავარი
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
Iudas
საკუთარი სახელი
იუდა (აგრ. Judas)
galēwjan
ზმნა
1. გაცემა (გასცემს), ღალატი; 2. გადაცემა (გადასცემს), მტრის ხელში ჩაგდება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
stáua
არსებითი სახელი
1. სასამართლო განაჩენი, მსჯავრი; 2. სასამართლო, სამსჯავრო; 3. განკითხვა; in daga stáuos განკითხვის დღეს
gataúhans
gatiuhan-ის მიმღ. II
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
idreigōn
ზმნა
(აგრ. sik) მონანიება (მოინანიებს), შენანება
gawandjan
ზმნა
1. დაბრუნება (დააბრუნებს), უკან მიტანა; 2. (sik) დაბრუნება (დაბრუნდება); 3. საითკენმე მიბრუნება (მიაბრუნებს; მიბრუნდება), მიტრიალება (აგრ. გადატ.)
þreis
რიცხვითი სახელი
სამი; þreis tigjus ოცდაათი
tigjus
მრავლობითი არსებითი სახელი
ათეულ(ებ)ი (*tigus-ის მრ. რ.); twai tigjus „ორი ათეული“, ოცი; saíhs tigjus სამოცი; þreis tigjus silubreinaize ოცდაათი ვერცხლი
silubreins
ზედსართავი სახელი
1. ვერცხლისა; 2. არსებ. მნიშვნ. ვერცხლის მონეტა
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
კავშირი
და
sinista
ზედსართავი სახელი
არსებ. მნიშვნ. უხუცესი; þai sinistans უხუცესნი; წინაპრები
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frawaúrkjan
ზმნა
(ნამყ. frawaúrhta) შეცოდვა (შესცოდავს), ცოდვის ჩადენა; რისამე დაშავება
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
galēwjan
ზმნა
1. გაცემა (გასცემს), ღალატი; 2. გადაცემა (გადასცემს), მტრის ხელში ჩაგდება
blōþ
არსებითი სახელი
სისხლი
swikns
ზედსართავი სახელი
მართალი, უცოდველი, უდანაშაულო; უბიწო, წმიდა
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
kara
არსებითი სახელი
დარდი, წუხილი; ზრუნვა; საზრუნავი
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
witan²
ზმნა
1. დარაჯობა (დარაჯობს); 2. თვალყურის დევნება (ადევნებს), დაკვირვება; 3. ჩვეულების და მისთ. დაცვა (დაიცავს), შესრულება
jah
კავშირი
და
atwaírpan
ზმნა
გადაგდება (გადააგდებს), სროლა; დაგდება, დაყრა; ჩაგდება
silubreins
ზედსართავი სახელი
1. ვერცხლისა; 2. არსებ. მნიშვნ. ვერცხლის მონეტა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
alhs
არსებითი სახელი
ტაძარი
afleiþan
ზმნა
წასვლა (წავა); გამოსვლა; გასვლა; მიტოვება; დატოვება
jah
კავშირი
და
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
ushāhan
ზმნა
(sik) თავის ჩამოხრჩობა (ჩამოიხრჩობს)
sik
უკუქცევითი ნაცვალსახელი
თავისი თავი; თავის თავს
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); აყვანა; 2. მიღება (მიიღებს); 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; niman qēn ცოლის შერთვა
skatts
არსებითი სახელი
ფული, მონეტა
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
skulds
skulan-ის მიმღ. II
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
lagjan
ზმნა
დადება (დადებს); ჩადება; lagjan kniwa მუხლის მოყრა, დაჩოქება
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
kaúrbaúna
არსებითი სახელი
ტაძრის საგანძური; ძვ. ქართ. სიწმიდე
untē
კავშირი
1. სანამ (არ), ვიდრე (არ); 2. (იმ დროს) როდესაც; მაშინ; 3. იმიტომ რომ, რადგანაც, ვინაიდან
andawaírþi
არსებითი სახელი
ფასი; საფასური
blōþ
არსებითი სახელი
სისხლი
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
garūni
არსებითი სახელი
ბჭობა, თათბირი, განხილვა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); აყვანა; 2. მიღება (მიიღებს); 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; niman qēn ცოლის შერთვა
usbugjan
ზმნა
(ნამყ. usbauhta) ყიდვა (ყიდულობს), შეძენა
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
akrs
არსებითი სახელი
მიწა; მიწის ნაკვეთი; ყანა
kasja
არსებითი სახელი
მეთუნე, მექოთნე; ძვ. ქართ. მეკეცე
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
usfilhan
ზმნა
დამარხვა (დამარხავს), დასაფლავება
ana
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ
gasts
არსებითი სახელი
1. უცხო, უცნობი (ადამიანი); 2. სტუმარი
haitans
haitan-ის მიმღ. II
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
akrs
არსებითი სახელი
მიწა; მიწის ნაკვეთი; ყანა
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
akrs
არსებითი სახელი
მიწა; მიწის ნაკვეთი; ყანა
blōþ
არსებითი სახელი
სისხლი
und
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე; 3. რისამე სანაცვლოდ; und þatei სანამ, ვიდრე; und hina dag (დღევანდელ) დღემდე; und hita აქამდე; დღემდე; ძვ. ქართ. აქამომდე; und andi ბოლომდე, დასასრულამდე; und aiw უკუნისამდე, საუკუნოდ; augō und augin, jah tunþu und tunþau თვალი თვალისა წილ და კბილი კბილისა წილ; ubil und ubilamma ბოროტი ბოროტისა წილ
hi-
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
himma daga დღეს; fram himma (nū) ამიერიდან, ამ დროიდან; und hina dag დღემდე; und hita (nū) აქამდე, დღემდე
dags
არსებითი სახელი
დღე; himma daga დღეს
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
usfullnan
ზმნა
1. აღსრულება (აღსრულდება), შესრულება; 2. დასრულება (დასრულდება); 3. გავსება (გაივსება), ავსება
qiþans
qiþan-ის მიმღ. II
þaírh
წინდებული
(ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს გამჭოლ მოძრაობას რისამე გავლით: -ში, -ზე; რისამე გავლით, რისამე გამჭოლ; -ზე; -ში; შიგნით გავლით; 2. მიუთითებს მოქმედების შემსრულებელს: ვინმეს მიერ / მეშვეობით; 3. მიუთითებს მოქმედების შესრულების გზას, საშუალებას: რისამე დახმარებით / მეშვეობით; þaírh handuns is მისი ხელ(ებ)ით; ძვ. ქართ. ხელთაგან ამისთა; þaírh gajukōn იგავით; ხატოვნად; þaírh bleiþein gudis ღვთის მოწყალებით
Iaíraímias
საკუთარი სახელი
იერემია (წინასწარმეტყველი)
praúfētus
არსებითი სახელი
წინასწარმეტყველი (აგრ. praúfētes)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
jah
კავშირი
და
usniman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); 2. ჩამოხსნა (ჩამოხსნის); ჩამოღება; 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; 4. წართმევა (წაართმევს)
þreis
რიცხვითი სახელი
სამი; þreis tigjus ოცდაათი
tigjus
მრავლობითი არსებითი სახელი
ათეულ(ებ)ი (*tigus-ის მრ. რ.); twai tigjus „ორი ათეული“, ოცი; saíhs tigjus სამოცი; þreis tigjus silubreinaize ოცდაათი ვერცხლი
silubreins
ზედსართავი სახელი
1. ვერცხლისა; 2. არსებ. მნიშვნ. ვერცხლის მონეტა
andawaírþi
არსებითი სახელი
ფასი; საფასური
waírþoþs
waírþōn-ის მიმღ. II
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
garahnjan
ზმნა
შეფასება (შეაფასებს), ღირებულების განსაზღვრა
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
Israēl
არსებითი სახელი
ისრაელი
jah
კავშირი
და
atgiban
ზმნა
მიცემა (მისცემს); გადაცემა, გაცემა
und
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე; 3. რისამე სანაცვლოდ; und þatei სანამ, ვიდრე; und hina dag (დღევანდელ) დღემდე; und hita აქამდე; დღემდე; ძვ. ქართ. აქამომდე; und andi ბოლომდე, დასასრულამდე; und aiw უკუნისამდე, საუკუნოდ; augō und augin, jah tunþu und tunþau თვალი თვალისა წილ და კბილი კბილისა წილ; ubil und ubilamma ბოროტი ბოროტისა წილ
akrs
არსებითი სახელი
მიწა; მიწის ნაკვეთი; ყანა
kasja
არსებითი სახელი
მეთუნე, მექოთნე; ძვ. ქართ. მეკეცე
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
anabiudan
ზმნა
ბრძანება (უბრძანებს); დარიგება; მცნებად დადება
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
standan
ზმნა
დგომა (დგას); დადგომა
faúra
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; წინაშე
kindins
არსებითი სახელი
გამგებელი, მმართველი (პროვინციისა, ოლქისა და მისთ.); ძვ. ქართ. მთავარი
jah
კავშირი
და
fraíhnan
ზმნა
კითხვა (ჰკითხავს), შეკითხვა, კითხვის დასმა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
kindins
არსებითი სახელი
გამგებელი, მმართველი (პროვინციისა, ოლქისა და მისთ.); ძვ. ქართ. მთავარი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
þiudans
არსებითი სახელი
მეფე; მეუფე, მბრძანებელი
Iudaius
არსებითი სახელი
იუდეველი; ძვ. ქართ. ჰურია (აგრ. Judaius)
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
jah
კავშირი
და
miþþanei
კავშირი
(მაშინ) როდესაც; იმ დროს, როდესაც (აგრ. miþþanē)
wrōhiþs
wrōhjan-ის მიმღ. II
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
კავშირი
და
sinista
ზედსართავი სახელი
არსებ. მნიშვნ. უხუცესი; þai sinistans უხუცესნი; წინაპრები
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
waíht
არსებითი სახელი
რაიმე, რაღაც (მხოლოდ შესიტყვებაში ni waíht არაფერი)
andhafjan
ზმნა
(ნამყ. andhof) პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
niu
ნაწილაკი
განა არ; ნუთუ არ
hausjan
ზმნა
1. სმენა (ესმის), გაგონება; 2. მოსმენა (მოისმენს, მოუსმენს)
ƕan
ზმნიზედა
1. როდის; როდისმე; 2. როგორ; ƕan filu რამდენი, რაოდენი
filu
ზმნიზედა
(შედარ. ხარ. mais; აღმატ. ხარ. maist) ძალიან, ფრიად; ბევრი; swa filu ესოდენ, ამდენად; ამდენი; ƕan filu რაოდენ, რამდენად; რამდენი; filu mais უფრო მეტად; ბევრად მეტი
ana
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
weitwōdjan
ზმნა
1. რისამე მოწმობა (მოწმობს), მოწმედ ყოფნა; რისამე დამოწმება, დადასტურება; 2. დამოწმება (დაემოწმება); ʘ რაიმეს მოწმობს; მოწმედ ყოფნა; ჩვენების მიცემა; galiug weitwōdjan ცრუმოწმეობა, ცრუმოწმედ გამოსვლა
jah
კავშირი
და
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
andhafjan
ზმნა
(ნამყ. andhof) პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
wiþra
წინდებული
(ბრალდ.) 1. წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ; წინაშე, პირისპირ; 2. წინ; მოპირდაპირე მხარეს; 3. მახლობლად, ახლოს
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
ainshun
განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი
ვინმე; რაიმე (უარყოფით წინადადებებში); ni ainshun არავინ; არაფერი; არც ერთი
waúrd
არსებითი სახელი
სიტყვა
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
sildaleikjan
ზმნა
გაკვირვება (გაუკვირდება, უკვირს), გაოცება
kindins
არსებითი სახელი
გამგებელი, მმართველი (პროვინციისა, ოლქისა და მისთ.); ძვ. ქართ. მთავარი
filu
ზმნიზედა
(შედარ. ხარ. mais; აღმატ. ხარ. maist) ძალიან, ფრიად; ბევრი; swa filu ესოდენ, ამდენად; ამდენი; ƕan filu რაოდენ, რამდენად; რამდენი; filu mais უფრო მეტად; ბევრად მეტი
and
წინდებული
(ბრალდ.) -ში, -ზე, გასწვრივ, -კენ
dulþs
არსებითი სახელი
დღესასწაული; ზეიმი
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
ƕarjizuh
განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕarjōh; საშ. ƕarjatōh) ყოველი, თითოეული
biūhts
ზედსართავი სახელი
რაიმეს ჩვეული, ამა თუ იმ ჩვეულების მქონე; biuhts wisan ʘ ჩვეულია რაიმეს; რაიმე სჩვევია
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
kindins
არსებითი სახელი
გამგებელი, მმართველი (პროვინციისა, ოლქისა და მისთ.); ძვ. ქართ. მთავარი
fralētan
ზმნა
1. გაშვება (გაუშვებს), განთავისუფლება; 2. ნების დართვა (დართავს); 3. მიტევება (მიუტევებს), პატიება
ains
რიცხვითი სახელი
ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ
managei
არსებითი სახელი
1) ხალხი, ერი; 2) დიდძალი ხალხი, ბრბო
bandja
არსებითი სახელი
პატიმარი, ტყვე
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
bandja
არსებითი სახელი
პატიმარი, ტყვე
gatarhiþs
ზედსართავი სახელი
1. ცნობილი, გამორჩეული; 2. გაკიცხული
haitans
haitan-ის მიმღ. II
Barabba
საკუთარი სახელი
ბარაბა (აგრ. Barabbas)
gaqumans
gaqiman-ის მიმღ. II
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
fralētan
ზმნა
1. გაშვება (გაუშვებს), განთავისუფლება; 2. ნების დართვა (დართავს); 3. მიტევება (მიუტევებს), პატიება
jūs
პირის ნაცვალსახელი
თქვენ
Barabba
საკუთარი სახელი
ბარაბა (აგრ. Barabbas)
þau
ზმნიზედა, კავშირი
1. თუ; 2. ვიდრე (აგრ. þauh); ni þau არა, არ; არც; ძვ. ქართ. არამც(ა)
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
haitada
mediopass of haitan
Xristus
საკუთარი სახელი
ქრისტე
witan¹
ზმნა
რისამე ცოდნა (იცის); რისამე შესახებ ცოდნის / წარმოდგენის ქონა
auk
კავშირი
რადგანაც; ვინაიდან; მაგრამ; ხოლო
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
neiþ
არსებითი სახელი
შური
atgiban
ზმნა
მიცემა (მისცემს); გადაცემა, გაცემა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
sitan
ზმნა
ჯდომა (ზის; ჯდება), დაჯდომა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
ana
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ
stáuastōls
არსებითი სახელი
სამსჯავრო სავარძელი, მსაჯულის ადგილი; ძვ. ქართ. საყდარი
insandjan
ზმნა
გაგზავნა (გაგზავნის, გაუგზავნის); წარგზავნა
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qēns
არსებითი სახელი
ქალი; ცოლი (აგრ. qeins)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
waíht
არსებითი სახელი
რაიმე, რაღაც (მხოლოდ შესიტყვებაში ni waíht არაფერი)
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
jah
კავშირი
და
garaíhts
ზედსართავი სახელი
1. მართალი; 2. სამართლიანი
Israēl
არსებითი სახელი
ისრაელი
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
atsteigan
ზმნა
ჩამოსვლა (ჩამოვა)
nū
ზმნიზედა
1. ახლა, ამჟამად; 2. ამრიგად, ამიტომ, მაშასადამე
af
წინდებული
(მიც.) -დან; -გან
galga
არსებითი სახელი
1. ჯვარი; 2. ბოძი; ძელი
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
jah
კავშირი
და
galaubjan
ზმნა
1. რწმენა (სწამს); 2. დაჯერება (დაიჯერებს, დაუჯერებს)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
trauan
ზმნა
1. ნდობა (ენდობა), ნდობით მოკიდება; 2. რწმენა (სწამს); იმედის ქონა, იმედოვნება
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
lausjan
ზმნა
1. ხსნა (იხსნის), გადარჩენა; 2. გაშვება (გაუშვებს), განთავისუფლება
nū
ზმნიზედა
1. ახლა, ამჟამად; 2. ამრიგად, ამიტომ, მაშასადამე
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jabai
კავშირი
if; whether; even if; althoiuugh
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
auk
კავშირი
რადგანაც; ვინაიდან; მაგრამ; ხოლო
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
sah
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(sōh მდედრ.; þatuh საშ.) 1. ეს; ის; 2. პირ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის; ის კი ..., ხოლო ის ...; 3. მიმართ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის, რომელიც; ის, ვინც
sama
ზედსართავი სახელი
სსტ. იგივე; ერთი და იგივე
jah
კავშირი
და
waidēdja
არსებითი სახელი
ავკაცი, ბოროტმოქმედი; ავაზაკი, ყაჩაღი
miþushramiþs
miþushramjan-ის მიმღ. II
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
idweitjan
ზმნა
ლანძღვა (ლანძღავს); გაკიცხვა, დაგმობა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
saíhsta
რიცხვითი სახელი
სსტ. მეექვსე
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
ƕeila
არსებითი სახელი
1. დრო; დროის მონაკვეთი; 2. საათი; in jainai ƕeilai მაშინვე, იმწამსვე; ƕeilo ƕoh ყოველ წამს, ყოველჟამს; ძვ. ქართ. ყოველსა ჟამსა
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
riqis
არსებითი სახელი
სიბნელე; წყვდიადი, უკუნეთი (აგრ. riqiz)
ufar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. -ზე; რისამე, ვისიმე ზემოთ, რისამე, ვისიმე თავზე; 2. რისამე მეორე მხარეს; გაღმა, გადაღმა; ufar himinam ა) ცათა შინა; ბ) ზედს. მნიშვნ. ზეციერი
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
aírþa
არსებითი სახელი
მიწა; ქვეყანა; aírþai gaibnjan მიწასთან გასწორება; განადგურება
und
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე; 3. რისამე სანაცვლოდ; und þatei სანამ, ვიდრე; und hina dag (დღევანდელ) დღემდე; und hita აქამდე; დღემდე; ძვ. ქართ. აქამომდე; und andi ბოლომდე, დასასრულამდე; und aiw უკუნისამდე, საუკუნოდ; augō und augin, jah tunþu und tunþau თვალი თვალისა წილ და კბილი კბილისა წილ; ubil und ubilamma ბოროტი ბოროტისა წილ
ƕeila
არსებითი სახელი
1. დრო; დროის მონაკვეთი; 2. საათი; in jainai ƕeilai მაშინვე, იმწამსვე; ƕeilo ƕoh ყოველ წამს, ყოველჟამს; ძვ. ქართ. ყოველსა ჟამსა
niunda
რიცხვითი სახელი
სსტ. მეცხრე
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
ƕeila
არსებითი სახელი
1. დრო; დროის მონაკვეთი; 2. საათი; in jainai ƕeilai მაშინვე, იმწამსვე; ƕeilo ƕoh ყოველ წამს, ყოველჟამს; ძვ. ქართ. ყოველსა ჟამსა
niunda
რიცხვითი სახელი
სსტ. მეცხრე
ufhrōpjan
ზმნა
დაყვირება (დაიყვირებს), შეყვირება; წამოძახება
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
stibna
არსებითი სახელი
ხმა
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
hēlei
შორისდებული
არამ. ელი; ღმერთო ჩემო; helei, helei, lima sibakþani, þatei ist: guþ meins, guþ meins, duƕe mis bilaist? ელი, ელი, ლამა საბაქთანი? რაც ნიშნავს, ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო, რად მიმატოვე მე?
hēlei
შორისდებული
არამ. ელი; ღმერთო ჩემო; helei, helei, lima sibakþani, þatei ist: guþ meins, guþ meins, duƕe mis bilaist? ელი, ელი, ლამა საბაქთანი? რაც ნიშნავს, ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო, რად მიმატოვე მე?
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
duƕē
ზმნიზედა
რატომ
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
bileiþan
ზმნა
(მიც.) დატოვება (დატოვებს), მიტოვება
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
sums
განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი
ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; ერთ-ერთი; ზოგი, ზოგიერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
jainar
ზმნიზედა
იქ, იმ ადგილას
standan
ზმნა
დგომა (დგას); დადგომა
gahausjan
ზმნა
გაგონება (გაიგონებს); მოსმენა
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
Hēlias
საკუთარი სახელი
ელია (ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველი)
wōpjan
ზმნა
1. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა; 2. ყვირილი (ყვირის); დაყვირება, ხმამაღლა შეძახება
jah
კავშირი
და
suns
ზმნიზედა
მალე, უცებ; მყისვე, მაშინვე
þragjan
ზმნა
სირბილი (მირბის, დარბის); გაქცევა
ains
რიცხვითი სახელი
ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
jah
კავშირი
და
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); აყვანა; 2. მიღება (მიიღებს); 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; niman qēn ცოლის შერთვა
swamms
არსებითი სახელი
ღრუბელი (ფოროვანი მასალა) (აგრ. swams)
fulljan
ზმნა
1. გავსება (გაავსებს), ავსება; 2. სითხით გაჟღენთა (გაჟღენთს)
akēt
არსებითი სახელი
ძმარი (აგრ. akeit)
jah
კავშირი
და
lagjan
ზმნა
დადება (დადებს); ჩადება; lagjan kniwa მუხლის მოყრა, დაჩოქება
ana
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ
raus
არსებითი სახელი
ლერწამი
dragkjan
ზმნა
დალევინება (დაალევინებს), სმევა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
anþar
ზედსართავი სახელი
სხვა, მეორე, კიდევ ერთი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
lētan
ზმნა
(ნამყ. laílōt, laílōtum; მიმღ. II lētans) 1. დატოვება (დატოვებს); 2. ნების დართვა (დართავს), უფლების ან შესაძლებლობის მიცემა; 3. გაშვება (გაუშვებს), გამოშვება
saíƕan
ზმნა
1. ხედვა (ხედავს); დანახვა; 2. ბრძანებ. იცოდე(თ)!
Hēlias
საკუთარი სახელი
ელია (ძველი აღთქმის წინასწარმეტყველი)
nasjan
ზმნა
გადარჩენა (გადაარჩენს), რაიმესგან ხსნა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
aftra
ზმნიზედა
1. კვლავ; ისევ; 2. უკან; უკანვე
hrōpjan
ზმნა
ყვირილი (ყვირის); ღაღადი
stibna
არსებითი სახელი
ხმა
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
aflētan
ზმნა
1. მიტევება (მიუტევებს); პატიება; 2. გავლა (გაუვლის); 3. სულის განტევება (განუტევებს); 4. მიტოვება (მიატოვებს); გაშვება; დატოვება
ahma
არსებითი სახელი
სული
jah
კავშირი
და
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
alhs
არსებითი სახელი
ტაძარი
disskritnan
ზმნა
გახევა (გაიხევა); გაგლეჯა; გაპობა, გასკდომა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
twai
რიცხვითი სახელი
ორი; in twa ორად, შუაზე; twōs þūsundjōs ორი ათასი
iupaþrō
ზმნიზედა
ზემოდან, მაღლიდან
und
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე; 3. რისამე სანაცვლოდ; und þatei სანამ, ვიდრე; und hina dag (დღევანდელ) დღემდე; und hita აქამდე; დღემდე; ძვ. ქართ. აქამომდე; und andi ბოლომდე, დასასრულამდე; und aiw უკუნისამდე, საუკუნოდ; augō und augin, jah tunþu und tunþau თვალი თვალისა წილ და კბილი კბილისა წილ; ubil und ubilamma ბოროტი ბოროტისა წილ
dalaþ
ზმნიზედა
დაბლა, ძირს, ქვევით
jah
კავშირი
და
aírþa
არსებითი სახელი
მიწა; ქვეყანა; aírþai gaibnjan მიწასთან გასწორება; განადგურება
inreiran
ზმნა
to move; to tremble
jah
კავშირი
და
stains
არსებითი სახელი
1. ქვა; ლოდი; 2. კლდე
disskritnan
ზმნა
გახევა (გაიხევა); გაგლეჯა; გაპობა, გასკდომა
jah
კავშირი
და
hlaiwasnōs
მრავლობითი არსებითი სახელი
საფლავები, სამარხები; აკლდამები
uslūknan
ზმნა
გახსნა (გაიხსნება), გაღება
jah
კავშირი
და
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
leik
არსებითი სახელი
1. სხეული, ტანი; ხორცი; 2. ცხედარი, გვამი
ligan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. დება (დევს)
weihs
ზედსართავი სახელი
წმინდა, წმიდა; საღვთო; ahma weihs სული წმიდა
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
jah
კავშირი
და
usgaggan
ზმნა
(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
hlaiwasnōs
მრავლობითი არსებითი სახელი
საფლავები, სამარხები; აკლდამები
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
urrists
არსებითი სახელი
მკვდრეთით აღდგომა, გაცოცხლება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
innatgaggan
ზმნა
(ნამყ. innatiddja) სადმე შესვლა (შევა)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
weihs
ზედსართავი სახელი
წმინდა, წმიდა; საღვთო; ahma weihs სული წმიდა
baúrgs
არსებითი სახელი
1. ქალაქი; 2. ციხესიმაგრე; კოშკი
jah
კავშირი
და
ataugjan
ზმნა
ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს); ataugjan sik ʘ გამოეცხადება, ეჩვენება
sik
უკუქცევითი ნაცვალსახელი
თავისი თავი; თავის თავს
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
jah
კავშირი
და
miþ
წინდებული
(მიც.)-თან; -თან ერთად
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
witan²
ზმნა
1. დარაჯობა (დარაჯობს); 2. თვალყურის დევნება (ადევნებს), დაკვირვება; 3. ჩვეულების და მისთ. დაცვა (დაიცავს), შესრულება
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
reirō
არსებითი სახელი
1. კანკალი, ძრწოლა; 2. მიწისძვრა
jah
კავშირი
და
waúrþans
waírþan-ის მიმღ. II
ōgan
ზმნა
ხშ. უკუქცევ. (sis, მიც.) ʘ ეშინია, შიში აქვს
abraba
ზმნიზედა
ძალიან; დიდად
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
sunja
არსებითი სახელი
ჭეშმარიტება, სიმართლე
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
jainar
ზმნიზედა
იქ, იმ ადგილას
qinō
არსებითი სახელი
ქალი
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
faírraþrō
ზმნიზედა
შორიდან; შორს, მოშორებით
saíƕan
ზმნა
1. ხედვა (ხედავს); დანახვა; 2. ბრძანებ. იცოდე(თ)!
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
Galeilaia
ტოპონიმი
გალილეა (ისტორიული ოლქი ჩრდილოეთ ისრაელში)
andbahtjan
ზმნა
მსახურობა (მსახურობს), მომსახურება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
Marja
საკუთარი სახელი
მარიამი (აგრ. Maria)
Magdalēnē
საკუთარი სახელი
მაგდალელი (გალილეურ ქ. მაგდალას მკვიდრი; იესოს ერთ-ერთი მიმდევრის, მარიამის ზედწოდება); ძვ. ქართ. მაგდალინელი, მაგდალენელი
jah
კავშირი
და
Marja
საკუთარი სახელი
მარიამი (აგრ. Maria)
Iakōbus
საკუთარი სახელი
იაკობი (იესოს რამდენიმე თანამედროვის სახელი ახალ აღთქმაში)
jah
კავშირი
და
Iōsēs
საკუთარი სახელი
იოსე
aiþei
არსებითი სახელი
დედა
jah
კავშირი
და
aiþei
არსებითი სახელი
დედა
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
Zaíbaídaius
საკუთარი სახელი
ზებედე
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
seiþus
ზედსართავი სახელი
გვიანი; seiþu warþ შებინდდა, მოსაღამოვდა
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
gabigs
ზედსართავი სახელი
მდიდარი (აგრ. gabeigs)
af
წინდებული
(მიც.) -დან; -გან
Areimaþaia
ტოპონიმი
არიმათია
sah
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(sōh მდედრ.; þatuh საშ.) 1. ეს; ის; 2. პირ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის; ის კი ..., ხოლო ის ...; 3. მიმართ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის, რომელიც; ის, ვინც
namō
არსებითი სახელი
სახელი
Iōsēf
საკუთარი სახელი
იოსები
jah
კავშირი
და
silba
ზედსართავი სახელი
სსტ. თვითონ; თავად
siponjan
ზმნა
ʘ ვისიმე მოწაფეა / მიმდევარია
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
sah
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(sōh მდედრ.; þatuh საშ.) 1. ეს; ის; 2. პირ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის; ის კი ..., ხოლო ის ...; 3. მიმართ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ის, რომელიც; ის, ვინც
atgaggan
ზმნა
(ნამყ. atiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება; მოსვლა, სვლა; dalaþ atgaggan ჩამოსვლა; atgaggan nēƕ მიახლოება, ახლოს მისვლა
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
leik
არსებითი სახელი
1. სხეული, ტანი; ხორცი; 2. ცხედარი, გვამი
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
uslaubjan
ზმნა
ნების დართვა (დართავს), უფლების მიცემა
giban
ზმნა
მიცემა (მისცემს), მოცემა; ბოძება; andawaúrdi giban პასუხის გაცემა, მიგება
leik
არსებითი სახელი
1. სხეული, ტანი; ხორცი; 2. ცხედარი, გვამი
jah
კავშირი
და
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); აყვანა; 2. მიღება (მიიღებს); 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; rūna niman ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; niman qēn ცოლის შერთვა
leik
არსებითი სახელი
1. სხეული, ტანი; ხორცი; 2. ცხედარი, გვამი
Iōsēf
საკუთარი სახელი
იოსები
biwindan
ზმნა
შეხვევა (შეახვევს), გახვევა
saban
არსებითი სახელი
ტილოს ქსოვილი; სუდარა
hrains
ზედსართავი სახელი
სუფთა; წმინდა
jah
კავშირი
და
galagjan
ზმნა
დადება (დადებს); მოთავსება
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
niujis
ზედსართავი სახელი
ახალი
seins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
თავისი; თავიანთი; მისი; მათი
hlaiw
არსებითი სახელი
საფლავი, სამარხი
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
ushulōn
ზმნა
გამოკვეთა (გამოკვეთს), გამოჭრა
ana
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე, -თან; -ში; -კენ
stains
არსებითი სახელი
1. ქვა; ლოდი; 2. კლდე
jah
კავშირი
და
faúrwalwjan
ზმნა
მიგორება (მიაგორებს), გორებით მიტანა ან მიდგმა / მიყუდება
stains
არსებითი სახელი
1. ქვა; ლოდი; 2. კლდე
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
daúrō
არსებითი სახელი
ჭიშკარი, კარი
hlaiw
არსებითი სახელი
საფლავი, სამარხი
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
jainar
ზმნიზედა
იქ, იმ ადგილას
Marja
საკუთარი სახელი
მარიამი (აგრ. Maria)
Magdalēnē
საკუთარი სახელი
მაგდალელი (გალილეურ ქ. მაგდალას მკვიდრი; იესოს ერთ-ერთი მიმდევრის, მარიამის ზედწოდება); ძვ. ქართ. მაგდალინელი, მაგდალენელი
jah
კავშირი
და
anþar
ზედსართავი სახელი
სხვა, მეორე, კიდევ ერთი
Marja
საკუთარი სახელი
მარიამი (აგრ. Maria)
sitan
ზმნა
ჯდომა (ზის; ჯდება), დაჯდომა
andwaírþs
ზედსართავი სახელი
1. დამსწრე; სადმე მყოფი; არსებული; 2. ახლანდელი; ამჟამინდელი; აწმყო; andwaírþis წინდ. მნიშვნ. (მიც.) რისამე წინ
hlaiw
არსებითი სახელი
საფლავი, სამარხი
iftuma
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ.) შემდგომი, მომდევნო; iftumin daga მეორე დღეს; ძვ. ქართ. ხვალისაგან
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
dags
არსებითი სახელი
დღე; himma daga დღეს
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
paraskaíwē
არსებითი სახელი
პარასკევი
gaqiman
ზმნა
1. შეკრება (შეიკრიბება, შეიკრიბებიან), შეგროვება; 2. სადმე მისვლა (მივა, მივლენ); მოსვლა
aúhumists
aúhuma-ს აღმატ. ხარ.
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
კავშირი
და
Fareisaius
არსებითი სახელი
ფარისეველი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
gamunan
ზმნა
1) გახსენება (გაიხსენებს, გაახსენდება); 2) ხსოვნა (ახსოვს)
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
aírzjan
ზმნა
ცდუნება (აცდუნებს), შეცდენა; შეცდომაში შეყვანა; მოტყუება
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
naúh
ზმნიზედა
ჯერ, ჯერაც, ჯერ კიდევ; ni naúh ჯერ არ, ჯერ კიდევ არ
liban
ზმნა
ცხოვრება (ცხოვრობს), სიცოცხლე; არსებობა; libands მიმღ. I ზედს. მნიშვნ. ცოცხალი
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
þreis
რიცხვითი სახელი
სამი; þreis tigjus ოცდაათი
dags
არსებითი სახელი
დღე; himma daga დღეს
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
haitan
ზმნა
1. დაძახება (დაუძახებს), სახელის წოდება; 2. ბრძანება (უბრძანებს); 3. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, მოწვევა
nū
ზმნიზედა
1. ახლა, ამჟამად; 2. ამრიგად, ამიტომ, მაშასადამე
witan²
ზმნა
1. დარაჯობა (დარაჯობს); 2. თვალყურის დევნება (ადევნებს), დაკვირვება; 3. ჩვეულების და მისთ. დაცვა (დაიცავს), შესრულება
hlaiw
არსებითი სახელი
საფლავი, სამარხი
und
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე; 3. რისამე სანაცვლოდ; und þatei სანამ, ვიდრე; und hina dag (დღევანდელ) დღემდე; und hita აქამდე; დღემდე; ძვ. ქართ. აქამომდე; und andi ბოლომდე, დასასრულამდე; und aiw უკუნისამდე, საუკუნოდ; augō und augin, jah tunþu und tunþau თვალი თვალისა წილ და კბილი კბილისა წილ; ubil und ubilamma ბოროტი ბოროტისა წილ
þridja
რიცხვითი სახელი
მესამე
dags
არსებითი სახელი
დღე; himma daga დღეს
ibai
ნაწილაკი
კითხვ. 1. განა არ; ნუთუ არ; 2. რათა არ (აგრ. iba)
uftō
ზმნიზედა
შესაძლოა, შეიძლება, ალბათ; ibai uftō რათა არ; ძვ. ქართ. ნუუკვე
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
biniman
ზმნა
წაღება (წაიღებს), წაყვანა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
managei
არსებითი სახელი
1) ხალხი, ერი; 2) დიდძალი ხალხი, ბრბო
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
dauþs
ზედსართავი სახელი
მკვდარი
jah
კავშირი
და
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
spēdiza
ზედსართავი სახელი
(spēþs-ის შედარ. ხარ.) უკანასკნელი, მეორე, უფრო ახალი (ორი ან რამდენიმე მოხსენიებულიდან)
aírziþa
არსებითი სახელი
სიცრუე; შეცდომაში შეყვანა
fruma
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ.) პირველი; წინა, წინასწარი; უფრო ადრინდელი; fram fruma თავიდანვე; დასაბამითგან; þata frumo პირველად
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
Peilātus
საკუთარი სახელი
პილატე
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
wardja
არსებითი სახელი
დარაჯი, გუშაგი
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
kunnan
ზმნა
1. ცოდნა (იცის); 2. ცნობა (იცნობს); 3. შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
galūkan
ზმნა
1. დახურვა (დახურავს); დაკეტვა; 2. რაიმეში მოქცევა (მოაქცევს), მომწყვდევა
hlaiw
არსებითი სახელი
საფლავი, სამარხი
faúrsigljan
ზმნა
დაბეჭდვა (დაბეჭდავს), ბეჭდის დადება (კარისთვის, ოთახისთვის)