მათე 8

თარგმანები: თანამედროვე და ძველი ქართული, ახალი ინგლისური
1. Dalaþ
dalaþ
ზმნიზედა
დაბლა, ძირს, ქვევით
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
atgaggandin
atgaggan
ზმნა
(ნამყ. atiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება; მოსვლა, სვლა; dalaþ atgaggan ჩამოსვლა; atgaggan nēƕ მიახლოება, ახლოს მისვლა
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
af
af
წინდებული
(მიც.) -დან; -გან
fairgunja
faírguni
არსებითი სახელი
მთა
, laistidedun
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
afar
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
iumjons
iumjō
არსებითი სახელი
დიდძალი ხალხი, ბრბო
managos
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
. 2. jah
jah
კავშირი
და
sai
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
, manna
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
þrutsfill
þrūtsfill
არსებითი სახელი
კეთრი (კანის დაავადება); þrūtsfill habands კეთროვანი
habands
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
durinnands
durinnan
ზმნა
მირბენა (მიირბენს), სირბილით მისვლა / მიახლოება
inwait
inweitan
ზმნა
1. თაყვანისცემა (თაყვანს სცემს); ვისიმე მიმართ მოწიწების / პატივისცემის გამოხატვა; 2. მისალმება (მიესალმება)
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþands
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: frauja
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
, jabai
jabai
კავშირი
if; whether; even if; althoiuugh
wileis
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
, magt
magan
ზმნა
(ნამყ. mahta მხ. რ., mahtedun მრ. რ.; მიმღ. II mahts) შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს
mik
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
gahrainjan
gahrainjan
ზმნა
განწმენდა (განწმენდს); გაწმენდა, გასუფთავება
. 3. jah
jah
კავშირი
და
ufrakjands
ufrakjan
ზმნა
ხელის გაწოდება (გაიწოდებს) / გაწვდენა
handu
handus
არსებითი სახელი
ხელი; ხელის მტევანი
attaitok
attēkan
ზმნა
შეხება (შეეხება, შეახებს)
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþands
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: wiljau
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
, wairþ
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
hrains
hrains
ზედსართავი სახელი
სუფთა; წმინდა
! jah
jah
კავშირი
და
suns
suns
ზმნიზედა
მალე, უცებ; მყისვე, მაშინვე
hrain
hrains
ზედსართავი სახელი
სუფთა; წმინდა
warþ
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
þrutsfill
þrūtsfill
არსებითი სახელი
კეთრი (კანის დაავადება); þrūtsfill habands კეთროვანი
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
. 4. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
: saiƕ
saíƕan
ზმნა
1. ხედვა (ხედავს); დანახვა; 2. ბრძანებ. იცოდე(თ)!
ei
ei
კავშირი, ნაწილაკი
1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.
mann
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
ni
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
qiþais
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
, ak
ak
კავშირი
მაგრამ; ხოლო; და მაინც
gagg
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
, þuk
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
silban
silba
ზედსართავი სახელი
სსტ. თვითონ; თავად
ataugei
ataugjan
ზმნა
ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს); ataugjan sik ʘ გამოეცხადება, ეჩვენება
gudjin
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
jah
კავშირი
და
atbair
atbaíran
ზმნა
მიტანა (მიიტანს), მიყვანა; მოტანა, მოყვანა; მირთმევა, შეწირვა (ძღვნისა, მსხვერპლისა)
giba
giba
არსებითი სახელი
1. საჩუქარი; 2. ძღვენი, შესაწირავი
þoei
sōei
მიმართებითი ნაცვალსახელი
ის, რომელიც; ის, ვინც (იხ. saei)
anabauþ
anabiudan
ზმნა
ბრძანება (უბრძანებს); დარიგება; მცნებად დადება
Moses
Mōsēs
საკუთარი სახელი
მოსე
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
weitwodiþai
weitwōdiþa
არსებითი სახელი
მოწმობა, დამოწმება; მოწმედ ყოფნა
im
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
. 5. afaruh
afaruh
= afar + -uh
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
innatgaggandin
innatgaggan
ზმნა
(ნამყ. innatiddja) სადმე შესვლა (შევა)
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
Kafarnaum
Kafarnaum
ტოპონიმი
კაპერნაუმი (ქალაქი გალილეაში)
, duatiddja
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
hundafaþs
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
bidjands
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
6. jah
jah
კავშირი
და
qiþands
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: frauja
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
, þiumagus
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
meins
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
ligiþ
ligan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. დება (დევს)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
garda
gards
არსებითი სახელი
1. სახლი; 2. ოჯახი; 3. ეზო
usliþa
usliþa
არსებითი სახელი
დავრდომილი, დამბლადაცემული; ძვ. ქართ. განრღვეული
, harduba
harduba
ზმნიზედა
ძლიერ; სასტიკად
balwiþs
balwiþs
balwjan-ის მიმღ. II
. 7. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
: ik
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
qimands
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
gahailja
gahailjan
ზმნა
განკურნვა (განკურნავს), მორჩენა
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
. 8. jah
jah
კავშირი
და
andhafjands
andhafjan
ზმნა
(ნამყ. andhof) პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება
sa
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
hundafaþs
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: frauja
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
, ni
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
im¹
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
wairþs
waírþs
ზედსართავი სახელი
რისამე, ვისიმე ღირსი, რაიმეს, ვინმეს რომ იმსახურებს; რისამე, ვისიმე შესაფერისი; waírþs wisan ʘ რისამე, ვისიმე ღირსია
ei
ei
კავშირი, ნაწილაკი
1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.
uf
uf
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. ქვეშ, ქვემოთ; 2. ვისიმე დროს, ვისიმე მმართველობის ან მოღვაწეობის პერიოდში
hrot
hrōt
არსებითი სახელი
ჭერი; სახურავი
mein
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
inngaggais
inngaggan
ზმნა
to enter, go into
, ak
ak
კავშირი
მაგრამ; ხოლო; და მაინც
þatainei
þatainei
ზმნიზედა
მხოლოდ (აგრ. þatainē)
qiþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
waurda
waúrd
არსებითი სახელი
სიტყვა
jah
jah
კავშირი
და
gahailniþ
gahailnan
ზმნა
განკურნება (განიკურნება), მორჩენა, გამოჯანმრთელება
sa
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
þiumagus
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
meins
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
. 9. jah
jah
კავშირი
და
auk
auk
კავშირი
რადგანაც; ვინაიდან; მაგრამ; ხოლო
ik
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
manna
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
im¹
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
habands
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
uf
uf
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. ქვეშ, ქვემოთ; 2. ვისიმე დროს, ვისიმე მმართველობის ან მოღვაწეობის პერიოდში
waldufnja
waldufni
არსებითი სახელი
1. ძალაუფლება, ძალა; 2. ხელმწიფება; მმართველობა, მართვა
meinamma
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
gadrauhtins
gadraúhts
არსებითი სახელი
ჯარისკაცი, მეომარი
jah
jah
კავშირი
და
qiþa
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
þamma
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
: gagg
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
, jah
jah
კავშირი
და
gaggiþ
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
; jah
jah
კავშირი
და
anþaramma
anþar
ზედსართავი სახელი
სხვა, მეორე, კიდევ ერთი
: qim
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
, jah
jah
კავშირი
და
qimiþ
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
; jah
jah
კავშირი
და
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
skalka
skalks
არსებითი სახელი
1. მსახური; 2. მონა
meinamma
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
: tawei
taujan
ზმნა
(ნამყ. tawida) გაკეთება (გააკეთებს), კეთება; დამზადება, შექმნა; garūni taujan ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; taiknins taujan სასწაულების მოხდენა
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
, jah
jah
კავშირი
და
taujiþ
taujan
ზმნა
(ნამყ. tawida) გაკეთება (გააკეთებს), კეთება; დამზადება, შექმნა; garūni taujan ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; taiknins taujan სასწაულების მოხდენა
. 10. gahausjands
gahausjan
ზმნა
გაგონება (გაიგონებს); მოსმენა
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
sildaleikida
sildaleikjan
ზმნა
გაკვირვება (გაუკვირდება, უკვირს), გაოცება
jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
þaim
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
afarlaistjandam
afarlaistjan
ზმნა
1. ʘ ვინმეს მისდევს, მიჰყვება; 2. ʘ რაიმეს მისდევს, იცავს
: amen
amen
შორისდებული
ამინ; ჭეშმარიტად
, qiþa
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
izwis
jūs
პირის ნაცვალსახელი
თქვენ
, ni
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
Israela
Israēl
არსებითი სახელი
ისრაელი
swalauda
swalauþs
ზედსართავი სახელი
(d) ამგვარი, ამნაირი, ასეთი; ესოდენ დიდი, ამხელა
galaubein
galaubeins
არსებითი სახელი
რწმენა
bigat
bigitan
ზმნა
პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა
. 11. aþþan
aþþan
კავშირი
მაგრამ; თუმცა; ხოლო
qiþa
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
izwis
jūs
პირის ნაცვალსახელი
თქვენ
þatei
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
managai
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
fram
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
urrunsa
urruns
არსებითი სახელი
1. აღმოსავლეთი; განთიადი; 2. გამოსვლა
jah
jah
კავშირი
და
saggqa
saggqs
არსებითი სახელი
დასავლეთი
qimand
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
, jah
jah
კავშირი
და
anakumbjand
anakumbjan
ზმნა
1. დაჯდომა (დაჯდება), დასხდომა; დაწოლა, წამოწოლა, მიწოლა (აგრ. სუფრასთან / საჭმელად – როგორც ძველ სამყაროში იყო მიღებული); 2. მკერდზე მიყრდნობა (მიეყრდნობა), მკერდზე მიკვრა
miþ
miþ
წინდებული
(მიც.)-თან; -თან ერთად
Abrahama
Abraham
საკუთარი სახელი
აბრაამი
jah
jah
კავშირი
და
Isaka
Isak
საკუთარი სახელი
ისააკი
jah
jah
კავშირი
და
Iakoba
Iakōb
საკუთარი სახელი
იაკობი (ძველი აღთქმის პატრიარქი)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
þiudangardjai
þiudangardi
არსებითი სახელი
1. სამეფო; სასუფეველი; 2. მეფობა; მეუფება, სუფევა; 3. მეფის სასახლე; სამეფო კარი
himine
himins
არსებითი სახელი
ცა, ზეცა
: 12.
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þai
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
sunjus
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
þiudangardjos
þiudangardi
არსებითი სახელი
1. სამეფო; სასუფეველი; 2. მეფობა; მეუფება, სუფევა; 3. მეფის სასახლე; სამეფო კარი
uswairpanda
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
riqis
riqis
არსებითი სახელი
სიბნელე; წყვდიადი, უკუნეთი (აგრ. riqiz)
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
hindumisto
hindumists
ზედსართავი სახელი
(აღმატ. ხარ.) ყველაზე შორი, უკიდურესი
; jainar
jainar
ზმნიზედა
იქ, იმ ადგილას
wairþiþ
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
grets
grēts
არსებითი სახელი
ტირილი
jah
jah
კავშირი
და
krusts
krusts
არსებითი სახელი
კბილების ღრჭენა, ღრჭიალი
tunþiwe
tunþus
არსებითი სახელი
კბილი
. 13. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
þamma
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
hundafada
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
: gagg
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
, jah
jah
კავშირი
და
swaswe
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
galaubides
galaubjan
ზმნა
1. რწმენა (სწამს); 2. დაჯერება (დაიჯერებს, დაუჯერებს)
wairþai
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
þus
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
. jah
jah
კავშირი
და
gahailnoda
gahailnan
ზმნა
განკურნება (განიკურნება), მორჩენა, გამოჯანმრთელება
sa
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
þiumagus
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
jainai
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
ƕeilai
ƕeila
არსებითი სახელი
1. დრო; დროის მონაკვეთი; 2. საათი; in jainai ƕeilai მაშინვე, იმწამსვე; ƕeilo ƕoh ყოველ წამს, ყოველჟამს; ძვ. ქართ. ყოველსა ჟამსა
, 14. jah
jah
კავშირი
და
qimands
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
garda
gards
არსებითი სახელი
1. სახლი; 2. ოჯახი; 3. ეზო
Paitraus
Paítrus
საკუთარი სახელი
პეტრე
, [ jah
jah
კავშირი
და
] gasaƕ
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
swaihron
swaíhrō
არსებითი სახელი
1. სიდედრი, ცოლის დედა; 2. დედამთილი, ქმრის დედა
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
ligandein
ligan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. დება (დევს)
[ jah
jah
კავშირი
და
] in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
heitom
heitō
არსებითი სახელი
ცხელება, სიცხე
. 15. jah
jah
კავშირი
და
attaitok
attēkan
ზმნა
შეხება (შეეხება, შეახებს)
handau
handus
არსებითი სახელი
ხელი; ხელის მტევანი
izos
si
პირის ნაცვალსახელი
ის (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
jah
jah
კავშირი
და
aflailot
aflētan
ზმნა
1. მიტევება (მიუტევებს); პატიება; 2. გავლა (გაუვლის); 3. სულის განტევება (განუტევებს); 4. მიტოვება (მიატოვებს); გაშვება; დატოვება
ija
si
პირის ნაცვალსახელი
ის (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
so
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ეს; ის (იხ. sa)
heito
heitō
არსებითი სახელი
ცხელება, სიცხე
; jah
jah
კავშირი
და
urrais
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
jah
jah
კავშირი
და
andbahtida
andbahtjan
ზმნა
მსახურობა (მსახურობს), მომსახურება
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
. 16. at
at
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -თან, -კენ, -ში, -ზე; -მდე; განმავლობაში
andanahtja
andanahti
არსებითი სახელი
შებინდება; საღამო
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
waurþanamma
waúrþans
waírþan-ის მიმღ. II
, atberun
atbaíran
ზმნა
მიტანა (მიიტანს), მიყვანა; მოტანა, მოყვანა; მირთმევა, შეწირვა (ძღვნისა, მსხვერპლისა)
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
daimonarjans
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
managans
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
, jah
jah
კავშირი
და
uswarp
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
þans
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
ahmans
ahma
არსებითი სახელი
სული
waurda
waúrd
არსებითი სახელი
სიტყვა
jah
jah
კავშირი
და
allans
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
þans
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
ubil
ubils
ზედსართავი სახელი
1. ბოროტი, ავი; 2. ცუდი, უვარგისი; 3. არსებ. მნიშვნ. ბოროტება; ubil habands სნეული, ავადმყოფი
habandans
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
gahailida
gahailjan
ზმნა
განკურნვა (განკურნავს), მორჩენა
, 17. ei
ei
კავშირი, ნაწილაკი
1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.
usfullnodedi
usfullnan
ზმნა
1. აღსრულება (აღსრულდება), შესრულება; 2. დასრულება (დასრულდება); 3. გავსება (გაივსება), ავსება
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
gamelido
gamēliþs
gamēljan-ის მიმღ. II
þairh
þaírh
წინდებული
(ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს გამჭოლ მოძრაობას რისამე გავლით: -ში, -ზე; რისამე გავლით, რისამე გამჭოლ; -ზე; -ში; შიგნით გავლით; 2. მიუთითებს მოქმედების შემსრულებელს: ვინმეს მიერ / მეშვეობით; 3. მიუთითებს მოქმედების შესრულების გზას, საშუალებას: რისამე დახმარებით / მეშვეობით; þaírh handuns is მისი ხელ(ებ)ით; ძვ. ქართ. ხელთაგან ამისთა; þaírh gajukōn იგავით; ხატოვნად; þaírh bleiþein gudis ღვთის მოწყალებით
Esaian
Esaias
საკუთარი სახელი
ესაია (აგრ. Esaeias)
praufetu
praúfētus
არსებითი სახელი
წინასწარმეტყველი (აგრ. praúfētes)
qiþandan
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: sa
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
unmahtins
unmahts
არსებითი სახელი
უძლურება; სისუსტე
unsaros
unsar
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. weis-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩვენი
usnam
usniman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); 2. ჩამოხსნა (ჩამოხსნის); ჩამოღება; 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; 4. წართმევა (წაართმევს)
jah
jah
კავშირი
და
sauhtins
saúhts
არსებითი სახელი
სნეულება, დაავადება
usbar
usbaíran
ზმნა
1. ტარება (ატარებს); ʘ იტვირთავს; 2. გატანა (გაიტანს), გამოტანა; წაღება; 3. წარმოთქმა (წარმოთქვამს), გამოთქმა; პასუხის გაცემა
. 18. gasaiƕands
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
managans
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
hiuhmans
hiuhma
არსებითი სახელი
ხალხის სიმრავლე, დიდძალი ხალხი (აგრ. hiuma)
bi
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
sik
sik
უკუქცევითი ნაცვალსახელი
თავისი თავი; თავის თავს
, haihait
haitan
ზმნა
1. დაძახება (დაუძახებს), სახელის წოდება; 2. ბრძანება (უბრძანებს); 3. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, მოწვევა
galeiþan
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
siponjans
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
hindar
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
marein
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
. 19. jah
jah
კავშირი
და
duatgaggands
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
ains
ains
რიცხვითი სახელი
ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ
bokareis
bōkāreis
არსებითი სახელი
მწიგნობარი
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
: laisari
laisāreis
არსებითი სახელი
მოძღვარი, მასწავლებელი
, laistja
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
þuk
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
, þisƕaduh
þisƕaduh
ზმნიზედა
სადაც არ; სადაც კი; ყველგან, სადაც
þadei
þadei
ზმნიზედა
სადაც, საითაც, საითკენაც
gaggis
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
. 20. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
: fauhons
faúhō
არსებითი სახელი
მელია
grobos
grōba
არსებითი სახელი
სორო
aigun
aigan
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
, jah
jah
კავშირი
და
fuglos
fugls
არსებითი სახელი
ფრინველი
himinis
himins
არსებითი სახელი
ცა, ზეცა
sitlans
sitls
არსებითი სახელი
1. ბუდე; 2. მერხი, დასაჯდომი
,
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
sunus
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
mans
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
ni
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
habaiþ
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
ƕar
ƕar
ზმნიზედა
სად
haubiþ
haubiþ
არსებითი სახელი
თავი
sein
seins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
თავისი; თავიანთი; მისი; მათი
anahnaiwjai
anahnaiwjan
ზმნა
თავის მიდრეკა (მიიდრეკს), თავის (რაიმეზე) დადება (დასასვენებლად, დასაძინებლად)
. 21. anþaruh
anþaruh
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
siponje
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
: frauja
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
, uslaubei
uslaubjan
ზმნა
ნების დართვა (დართავს), უფლების მიცემა
mis
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
frumist
frumist
ზმნიზედა
(აღმატ. ხარ.) ჯერ, თავდაპირველად, პირველად; წინათ, ადრე
galeiþan
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
jah
jah
კავშირი
და
gafilhan
gafilhan
ზმნა
1. დამარხვა (დამარხავს); 2. (sik) დამალვა (დაიმალება)
attan
atta
არსებითი სახელი
მამა (შდრ. აგრ. fadar)
meinana
meins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
(პირ. ნაცვალსახ. ik-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი
. 22.
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
: laistei
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
afar
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
mis
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
jah
jah
კავშირი
და
let
lētan
ზმნა
(ნამყ. laílōt, laílōtum; მიმღ. II lētans) 1. დატოვება (დატოვებს); 2. ნების დართვა (დართავს), უფლების ან შესაძლებლობის მიცემა; 3. გაშვება (გაუშვებს), გამოშვება
þans
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
dauþans
dauþs
ზედსართავი სახელი
მკვდარი
(ga)filhan
gafilhan
ზმნა
1. დამარხვა (დამარხავს); 2. (sik) დამალვა (დაიმალება)
seinans
seins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
თავისი; თავიანთი; მისი; მათი
dauþans
dauþs
ზედსართავი სახელი
მკვდარი
, 23. jah
jah
კავშირი
და
innatgaggandin
innatgaggan
ზმნა
(ნამყ. innatiddja) სადმე შესვლა (შევა)
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
skip
skip
არსებითი სახელი
გემი; ნავი
, afariddjedun
afargaggan
ზმნა
(ნამყ. afariddja) 1. გაყოლა (გაჰყვება); თანხლება; მიდევნა; 2. სწრაფვა (ისწრაფვის)
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
siponjos
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
. 24. jah
jah
კავშირი
და
sai
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
, wegs
wēgs
არსებითი სახელი
ზღვის ღელვა, ტალღები; ქარიშხალი
mikils
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
warþ
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
marein
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
, swaswe
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
þata
þata
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იხ. sa)
skip
skip
არსებითი სახელი
გემი; ნავი
gahuliþ
gahuliþs
gahuljan-ის მიმღ. II
wairþan
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
fram
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
wegim
wēgs
არსებითი სახელი
ზღვის ღელვა, ტალღები; ქარიშხალი
;
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
saislep
slēpan
ზმნა
(ნამყ. მხ. რ. saíslep) ძილი (სძინავს)
. 25. jah
jah
კავშირი
და
duatgaggandans
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
siponjos
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
urraisidedun
urraisjan
ზმნა
1. ფეხზე აყენება (ააყენებს); გაღვიძება; 2. მკვდრეთით აღდგენა (აღადგენს), გაცოცხლება; 3. ამაღლება (აამაღლებს), აწევა
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþandans
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: frauja
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
, nasei
nasjan
ზმნა
გადარჩენა (გადაარჩენს), რაიმესგან ხსნა
unsis
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
, fraqistnam
fraqistnan
ზმნა
1. დაღუპვა (დაიღუპება), წარწყმედა; მოსპობა, გაფუჭება; 2. დაკარგვა (დაიკარგება)
. 26. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
im
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
Iesus
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
: ƕa
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
faurhteiþ
faúrhtjan
ზმნა
შიში (ეშინია)
, leitil
leitils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. minniza; აღმატ. ხარ. minnists) 1. პატარა, მცირე; 2. ცოტა; afar leitil ცოტა ხნის შემდეგ
galaubjandans
galaubjan
ზმნა
1. რწმენა (სწამს); 2. დაჯერება (დაიჯერებს, დაუჯერებს)
! þanuh
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
urreisands
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
gasok
gasakan
ზმნა
1. შერისხვა (შერისხავს), გაკიცხვა; 2. აკრძალვა (აუკრძალავს); 3. მხილება (ამხილებს)
windam
winds
არსებითი სახელი
ქარი; skūra windis ქარიშხალი
jah
jah
კავშირი
და
marein
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
, jah
jah
კავშირი
და
warþ
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
wis
wis
არსებითი სახელი
უქარობა; სიმყუდროვე, სიმშვიდე
mikil
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
. 27.
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þai
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
mans
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
sildaleikidedun
sildaleikjan
ზმნა
გაკვირვება (გაუკვირდება, უკვირს), გაოცება
qiþandans
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: ƕileiks
ƕileiks
ზედსართავი სახელი
1. როგორი, რანაირი; 2. რომელი
ist
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
sa
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
, ei
ei
კავშირი, ნაწილაკი
1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.
jah
jah
კავშირი
და
windos
winds
არსებითი სახელი
ქარი; skūra windis ქარიშხალი
jah
jah
კავშირი
და
marei
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
ufhausjand
ufhausjan
ზმნა
დამორჩილება (დაემორჩილება); გაგონება; დაჯერება
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
? 28. jah
jah
კავშირი
და
qimandin
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
hindar
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
marein
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
gauja
gawi
არსებითი სახელი
1. მხარე; 2. ქვეყანა
Gairgaisaine
Gaírgaísainus
არსებითი სახელი
გერგესეველი, ქ. გერგესას მკვიდრი; gawi Gairgaisaine გერგესეველთა მხარე (ისტორიული ოლქი ძველი ისრაელის ჩრდილოეთში, გალილეის ზღვის აღმოსავლეთით)
, gamotidedun
gamōtjan
ზმნა
შეხვედრა (შეხვდება); შეგებება
imma
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
twai
twai
რიცხვითი სახელი
ორი; in twa ორად, შუაზე; twōs þūsundjōs ორი ათასი
daimonarjos
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
us
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
hlaiwasnom
hlaiwasnōs
მრავლობითი არსებითი სახელი
საფლავები, სამარხები; აკლდამები
rinnandans
rinnan
ზმნა
1. სირბილი (მირბის, დარბის); გაქცევა; 2. დინება (მიედინება), დენა
, sleidjai
sleiþs
ზედსართავი სახელი
(d) მძვინვარე, სასტიკი; სახიფათო (ან sleideis ?)
filu
filu
ზმნიზედა
(შედარ. ხარ. mais; აღმატ. ხარ. maist) ძალიან, ფრიად; ბევრი; swa filu ესოდენ, ამდენად; ამდენი; ƕan filu რაოდენ, რამდენად; რამდენი; filu mais უფრო მეტად; ბევრად მეტი
, swaswe
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
ni
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
mahta
magan
ზმნა
(ნამყ. mahta მხ. რ., mahtedun მრ. რ.; მიმღ. II mahts) შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს
manna
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
usleiþan
usleiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა), გამგზავრება; 2. გავლა (გაივლის), ჩავლა
þairh
þaírh
წინდებული
(ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს გამჭოლ მოძრაობას რისამე გავლით: -ში, -ზე; რისამე გავლით, რისამე გამჭოლ; -ზე; -ში; შიგნით გავლით; 2. მიუთითებს მოქმედების შემსრულებელს: ვინმეს მიერ / მეშვეობით; 3. მიუთითებს მოქმედების შესრულების გზას, საშუალებას: რისამე დახმარებით / მეშვეობით; þaírh handuns is მისი ხელ(ებ)ით; ძვ. ქართ. ხელთაგან ამისთა; þaírh gajukōn იგავით; ხატოვნად; þaírh bleiþein gudis ღვთის მოწყალებით
þana
sa
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
( მდედრ.; þata საშ.) ეს; ის
wig
wigs
არსებითი სახელი
გზა
jainana
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
. 29. jah
jah
კავშირი
და
sai
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
, hropidedun
hrōpjan
ზმნა
ყვირილი (ყვირის); ღაღადი
qiþandans
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: ƕa
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
uns
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
jah
jah
კავშირი
და
þus
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
, Iesu
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
, sunau
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
gudis
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
? qamt
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
her
hēr
ზმნიზედა
აქ; აქეთ, აქეთკენ
faur
faúr
ზმნიზედა, წინდებული
(ბრალდ.) 1. ადრე, მანამდე; 2. -მდე; 3. -თვის; 4. -თან; წინ
mel
mēl
არსებითი სახელი
1. დრო, დროის მონაკვეთი; ჟამი; 2. საათი; 3. მრ. რ. ნაწერები, წიგნები; წერილი, წიგნი; leitil mēl ცოტა ხანი; manag mēl დიდი ხანი; in þamma mēla ახლა, ამჟამად; faúr mēl ვადაზე / დროზე ადრე; ძვ. ქართ. უწინარეს ჟამისა
balwjan
balwjan
ზმნა
ტანჯვა (ტანჯავს), წამება
unsis
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
? 30. wasuh
wasuh
= was (wisan¹-ის ნამყ. დრ.) + -uh
þan
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
fairra
faírra
ზმნიზედა
შორს
im
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
hairda
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
sweine
swein
არსებითი სახელი
ღორი
managaize
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
haldana
haldans
haldan-ის მიმღ. II
. 31.
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þo
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ეს; ის (იხ. sa)
skohsla
skōhsl
არსებითი სახელი
ავი სული, დემონი; ეშმაკი
bedun
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþandans
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
: jabai
jabai
კავშირი
if; whether; even if; althoiuugh
uswairpis
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
uns
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
, uslaubei
uslaubjan
ზმნა
ნების დართვა (დართავს), უფლების მიცემა
uns
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
galeiþan
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
þo
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ეს; ის (იხ. sa)
hairda
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
sweine
swein
არსებითი სახელი
ღორი
. 32. jah
jah
კავშირი
და
qaþ
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
im
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
: gaggiþ
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
!
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
eis
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
usgaggandans
usgaggan
ზმნა
(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)
galiþun
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
hairda
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
sweine
swein
არსებითი სახელი
ღორი
; jah
jah
კავშირი
და
sai
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
, run
runs
არსებითი სახელი
1. სირბილი, რბენა; გაქცევა; run gawaúrkjan sis გაქცევა, გავარდნა; 2. სვლა, მოძრაობა; დენა; runs blōþis სისხლდენა
gawaurhtedun
gawaúrkjan
ზმნა
(ნამყ. gawaúrhta) 1. გაკეთება (გააკეთებს); 2. შესრულება (შეასრულებს); run gawaúrkjan sis გაქცევა, გავარდნა
sis
sis
უკუქცევითი ნაცვალსახელი
sik-ის მიც. ბრუნვის ფორმა
alla
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
so
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ეს; ის (იხ. sa)
hairda
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
and
and
წინდებული
(ბრალდ.) -ში, -ზე, გასწვრივ, -კენ
driuson
driusō
არსებითი სახელი
ციცაბო კლდე / ფერდობი, კბოდე
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
marein
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
jah
jah
კავშირი
და
gadauþnodedun
gadauþnan
ზმნა
მოკვდომა (მოკვდება), გარდაცვალება; დაღუპვა
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
watnam
watō
არსებითი სახელი
წყალი; wēgs watins ზღვის ღელვა; ქარიშხალი
. 33.
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
þai
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
haldandans
haldan
ზმნა
მწყემსვა (მწყემსავს), ძოვება; მოვლა
gaþlauhun
gaþliuhan
ზმნა
გაქცევა (გაიქცევა)
jah
jah
კავშირი
და
galeiþandans
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
gataihun
gateihan
ზმნა
მოთხრობა (მოუთხრობს), მოყოლა; შეტყობინება, უწყება; თქმა
in
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
baurg
baúrgs
არსებითი სახელი
1. ქალაქი; 2. ციხესიმაგრე; კოშკი
all
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
bi
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
þans
þai
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
მრ. რ. ისინი (იხ. sa)
daimonarjans
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
. 34. jah
jah
კავშირი
და
sai
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
, alla
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
so
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ეს; ის (იხ. sa)
baurgs
baúrgs
არსებითი სახელი
1. ქალაქი; 2. ციხესიმაგრე; კოშკი
usiddja
usgaggan
ზმნა
(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)
wiþra
wiþra
წინდებული
(ბრალდ.) 1. წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ; წინაშე, პირისპირ; 2. წინ; მოპირდაპირე მხარეს; 3. მახლობლად, ახლოს
Iesu
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
, jah
jah
კავშირი
და
gasaiƕandans
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
ina
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
bedun
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
ei
ei
კავშირი, ნაწილაკი
1. რათა; რომ; თითქოს; 2. (ენკლიტიკურად -ei) : მიმართ. ნაწილ. : izei (is + -ei) (ის) ვინც; (ის) რომელიც; þarei (þar + -ei) (იქ) სადაც და ა.შ.
usliþi
usleiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა), გამგზავრება; 2. გავლა (გაივლის), ჩავლა
hindar
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
markos
marka
არსებითი სახელი
საზღვარი, ზღვარი; ზღვის ნაპირი
ize
eis
პირის ნაცვალსახელი
ისინი (იხ. აგრ. is პირ. ნაცვალსახ.)
.