მათე 8
თარგმანები: თანამედროვე და ძველი ქართული, ახალი ინგლისური
1. Dalaþ
þan
atgaggandin
imma
af
fairgunja
, laistidedun
afar
imma
iumjons
managos
. 2. jah
sai
, manna
þrutsfill
habands
durinnands
inwait
ina
qiþands
: frauja
, jabai
wileis
, magt
mik
gahrainjan
. 3. jah
ufrakjands
handu
attaitok
imma
qiþands
: wiljau
, wairþ
hrains
! jah
suns
hrain
warþ
þata
þrutsfill
is
. 4. jah
qaþ
imma
Iesus
: saiƕ
ei mann
ni
qiþais
, ak
gagg
, þuk
silban
ataugei
gudjin
jah
atbair
giba
þoei
anabauþ
Moses
du
weitwodiþai
im
. 5. afaruh þan
þata
innatgaggandin
imma
in
Kafarnaum
, duatiddja
imma
hundafaþs
bidjands
ina
6. jah
qiþands
: frauja
, þiumagus
meins
ligiþ
in
garda
usliþa
, harduba
balwiþs
. 7. jah
qaþ
du
imma
Iesus
: ik
qimands
gahailja
ina
. 8. jah
andhafjands
sa hundafaþs
qaþ
: frauja
, ni
im¹
wairþs
ei uf
hrot
mein
inngaggais
, ak
þatainei
qiþ
waurda
jah
gahailniþ
sa þiumagus
meins
. 9. jah
auk
ik
manna
im¹
habands
uf
waldufnja
meinamma
gadrauhtins
jah
qiþa
du
þamma: gagg
, jah
gaggiþ
; jah
anþaramma
: qim
, jah
qimiþ
; jah
du
skalka
meinamma
: tawei
þata
, jah
taujiþ
. 10. gahausjands
þan
Iesus
sildaleikida
jah
qaþ
du
þaim
afarlaistjandam
: amen
, qiþa
izwis
, ni
in
Israela
swalauda
galaubein
bigat
. 11. aþþan
qiþa
izwis
þatei
managai
fram
urrunsa
jah
saggqa
qimand
, jah
anakumbjand
miþ
Abrahama
jah
Isaka
jah
Iakoba
in
þiudangardjai
himine
: 12. iþ
þai
sunjus
þiudangardjos
uswairpanda
in
riqis
þata
hindumisto
; jainar
wairþiþ
grets
jah
krusts
tunþiwe
. 13. jah
qaþ
Iesus
þamma hundafada
: gagg
, jah
swaswe
galaubides
wairþai
þus
. jah
gahailnoda
sa þiumagus
is
in
jainai
ƕeilai
, 14. jah
qimands
Iesus
in
garda
Paitraus
, [ jah
] gasaƕ
swaihron
is
ligandein
[ jah
] in
heitom
. 15. jah
attaitok
handau
izos
jah
aflailot
ija
so
heito
; jah
urrais
jah
andbahtida
imma
. 16. at
andanahtja
þan
waurþanamma
, atberun
du
imma
daimonarjans
managans
, jah
uswarp
þans
ahmans
waurda
jah
allans
þans
ubil
habandans
gahailida
, 17. ei usfullnodedi
þata
gamelido
þairh
Esaian
praufetu
qiþandan
: sa unmahtins
unsaros
usnam
jah
sauhtins
usbar
. 18. gasaiƕands
þan
Iesus
managans
hiuhmans
bi
sik
, haihait
galeiþan
siponjans
hindar
marein
. 19. jah
duatgaggands
ains
bokareis
qaþ
du
imma
: laisari
, laistja
þuk
, þisƕaduh
þadei
gaggis
. 20. jah
qaþ
du
imma
Iesus
: fauhons
grobos
aigun
, jah
fuglos
himinis
sitlans
, iþ
sunus
mans
ni
habaiþ
ƕar
haubiþ
sein
anahnaiwjai
. 21. anþaruh þan
siponje
is
qaþ
du
imma
: frauja
, uslaubei
mis
frumist
galeiþan
jah
gafilhan
attan
meinana
. 22. iþ
Iesus
qaþ
du
imma
: laistei
afar
mis
jah
let
þans
dauþans
(ga)filhan
seinans
dauþans
, 23. jah
innatgaggandin
imma
in
skip
, afariddjedun
imma
siponjos
is
. 24. jah
sai
, wegs
mikils
warþ
in
marein
, swaswe
þata
skip
gahuliþ
wairþan
fram
wegim
; iþ
is
saislep
. 25. jah
duatgaggandans
siponjos
is
urraisidedun
ina
qiþandans
: frauja
, nasei
unsis
, fraqistnam
. 26. jah
qaþ
du
im
Iesus
: ƕa
faurhteiþ
, leitil
galaubjandans
! þanuh
urreisands
gasok
windam
jah
marein
, jah
warþ
wis
mikil
. 27. iþ
þai
mans
sildaleikidedun
qiþandans
: ƕileiks
ist
sa, ei jah
windos
jah
marei
ufhausjand
imma
? 28. jah
qimandin
imma
hindar
marein
in
gauja
Gairgaisaine
, gamotidedun
imma
twai
daimonarjos
us
hlaiwasnom
rinnandans
, sleidjai
filu
, swaswe
ni
mahta
manna
usleiþan
þairh
þana wig
jainana
. 29. jah
sai
, hropidedun
qiþandans
: ƕa
uns
jah
þus
, Iesu
, sunau
gudis
? qamt
her
faur
mel
balwjan
unsis
? 30. wasuh þan
fairra
im
hairda
sweine
managaize
haldana
. 31. iþ
þo
skohsla
bedun
ina
qiþandans
: jabai
uswairpis
uns
, uslaubei
uns
galeiþan
in
þo
hairda
sweine
. 32. jah
qaþ
du
im
: gaggiþ
! iþ
eis
usgaggandans
galiþun
in
hairda
sweine
; jah
sai
, run
gawaurhtedun
sis
alla
so
hairda
and
driuson
in
marein
jah
gadauþnodedun
in
watnam
. 33. iþ
þai
haldandans
gaþlauhun
jah
galeiþandans
gataihun
in
baurg
all
bi
þans
daimonarjans
. 34. jah
sai
, alla
so
baurgs
usiddja
wiþra
Iesu
, jah
gasaiƕandans
ina
bedun
ei usliþi
hindar
markos
ize
.
dalaþ
ზმნიზედა
დაბლა, ძირს, ქვევით
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
atgaggan
ზმნა
(ნამყ. atiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება; მოსვლა, სვლა; dalaþ atgaggan ჩამოსვლა; atgaggan nēƕ მიახლოება, ახლოს მისვლა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
af
წინდებული
(მიც.) -დან; -გან
faírguni
არსებითი სახელი
მთა
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
iumjō
არსებითი სახელი
დიდძალი ხალხი, ბრბო
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
jah
კავშირი
და
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
þrūtsfill
არსებითი სახელი
კეთრი (კანის დაავადება); þrūtsfill habands კეთროვანი
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
durinnan
ზმნა
მირბენა (მიირბენს), სირბილით მისვლა / მიახლოება
inweitan
ზმნა
1. თაყვანისცემა (თაყვანს სცემს); ვისიმე მიმართ მოწიწების / პატივისცემის გამოხატვა; 2. მისალმება (მიესალმება)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
jabai
კავშირი
if; whether; even if; althoiuugh
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
magan
ზმნა
(ნამყ. mahta მხ. რ., mahtedun მრ. რ.; მიმღ. II mahts) შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
gahrainjan
ზმნა
განწმენდა (განწმენდს); გაწმენდა, გასუფთავება
jah
კავშირი
და
ufrakjan
ზმნა
ხელის გაწოდება (გაიწოდებს) / გაწვდენა
handus
არსებითი სახელი
ხელი; ხელის მტევანი
attēkan
ზმნა
შეხება (შეეხება, შეახებს)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
wiljan
ზმნა
ʘ ნებავს, სურს
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
hrains
ზედსართავი სახელი
სუფთა; წმინდა
jah
კავშირი
და
suns
ზმნიზედა
მალე, უცებ; მყისვე, მაშინვე
hrains
ზედსართავი სახელი
სუფთა; წმინდა
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
þrūtsfill
არსებითი სახელი
კეთრი (კანის დაავადება); þrūtsfill habands კეთროვანი
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
saíƕan
ზმნა
1. ხედვა (ხედავს); დანახვა; 2. ბრძანებ. იცოდე(თ)!
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ak
კავშირი
მაგრამ; ხოლო; და მაინც
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
silba
ზედსართავი სახელი
სსტ. თვითონ; თავად
ataugjan
ზმნა
ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს); ataugjan sik ʘ გამოეცხადება, ეჩვენება
gudja
არსებითი სახელი
მღვდელი; sa aúhumista gudja აგრ. sa reikista gudja მღვდელმთავარი
jah
კავშირი
და
atbaíran
ზმნა
მიტანა (მიიტანს), მიყვანა; მოტანა, მოყვანა; მირთმევა, შეწირვა (ძღვნისა, მსხვერპლისა)
giba
არსებითი სახელი
1. საჩუქარი; 2. ძღვენი, შესაწირავი
anabiudan
ზმნა
ბრძანება (უბრძანებს); დარიგება; მცნებად დადება
Mōsēs
საკუთარი სახელი
მოსე
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
weitwōdiþa
არსებითი სახელი
მოწმობა, დამოწმება; მოწმედ ყოფნა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
innatgaggan
ზმნა
(ნამყ. innatiddja) სადმე შესვლა (შევა)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
Kafarnaum
ტოპონიმი
კაპერნაუმი (ქალაქი გალილეაში)
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
ligan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. დება (დევს)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
gards
არსებითი სახელი
1. სახლი; 2. ოჯახი; 3. ეზო
usliþa
არსებითი სახელი
დავრდომილი, დამბლადაცემული; ძვ. ქართ. განრღვეული
harduba
ზმნიზედა
ძლიერ; სასტიკად
balwiþs
balwjan-ის მიმღ. II
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
gahailjan
ზმნა
განკურნვა (განკურნავს), მორჩენა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
andhafjan
ზმნა
(ნამყ. andhof) პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
waírþs
ზედსართავი სახელი
რისამე, ვისიმე ღირსი, რაიმეს, ვინმეს რომ იმსახურებს; რისამე, ვისიმე შესაფერისი; waírþs wisan ʘ რისამე, ვისიმე ღირსია
uf
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. ქვეშ, ქვემოთ; 2. ვისიმე დროს, ვისიმე მმართველობის ან მოღვაწეობის პერიოდში
hrōt
არსებითი სახელი
ჭერი; სახურავი
inngaggan
ზმნა
to enter, go into
ak
კავშირი
მაგრამ; ხოლო; და მაინც
þatainei
ზმნიზედა
მხოლოდ (აგრ. þatainē)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
waúrd
არსებითი სახელი
სიტყვა
jah
კავშირი
და
gahailnan
ზმნა
განკურნება (განიკურნება), მორჩენა, გამოჯანმრთელება
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
jah
კავშირი
და
auk
კავშირი
რადგანაც; ვინაიდან; მაგრამ; ხოლო
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
uf
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. ქვეშ, ქვემოთ; 2. ვისიმე დროს, ვისიმე მმართველობის ან მოღვაწეობის პერიოდში
waldufni
არსებითი სახელი
1. ძალაუფლება, ძალა; 2. ხელმწიფება; მმართველობა, მართვა
gadraúhts
არსებითი სახელი
ჯარისკაცი, მეომარი
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
jah
კავშირი
და
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
jah
კავშირი
და
anþar
ზედსართავი სახელი
სხვა, მეორე, კიდევ ერთი
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
jah
კავშირი
და
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
jah
კავშირი
და
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
skalks
არსებითი სახელი
1. მსახური; 2. მონა
taujan
ზმნა
(ნამყ. tawida) გაკეთება (გააკეთებს), კეთება; დამზადება, შექმნა; garūni taujan ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; taiknins taujan სასწაულების მოხდენა
jah
კავშირი
და
taujan
ზმნა
(ნამყ. tawida) გაკეთება (გააკეთებს), კეთება; დამზადება, შექმნა; garūni taujan ბჭობის გამართვა, მოთათბირება; taiknins taujan სასწაულების მოხდენა
gahausjan
ზმნა
გაგონება (გაიგონებს); მოსმენა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
sildaleikjan
ზმნა
გაკვირვება (გაუკვირდება, უკვირს), გაოცება
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
afarlaistjan
ზმნა
1. ʘ ვინმეს მისდევს, მიჰყვება; 2. ʘ რაიმეს მისდევს, იცავს
amen
შორისდებული
ამინ; ჭეშმარიტად
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
jūs
პირის ნაცვალსახელი
თქვენ
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
Israēl
არსებითი სახელი
ისრაელი
swalauþs
ზედსართავი სახელი
(d) ამგვარი, ამნაირი, ასეთი; ესოდენ დიდი, ამხელა
galaubeins
არსებითი სახელი
რწმენა
bigitan
ზმნა
პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა, ნახვა
aþþan
კავშირი
მაგრამ; თუმცა; ხოლო
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
jūs
პირის ნაცვალსახელი
თქვენ
þatei
კავშირი, მიმართებითი ნაცვალსახელი
1. რომ; 2. რომელიც; ვინც; 3. ვინაიდან, რადგან(აც), იმიტომ რომ; ძვ. ქართ. რამეთუ
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
urruns
არსებითი სახელი
1. აღმოსავლეთი; განთიადი; 2. გამოსვლა
jah
კავშირი
და
saggqs
არსებითი სახელი
დასავლეთი
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
jah
კავშირი
და
anakumbjan
ზმნა
1. დაჯდომა (დაჯდება), დასხდომა; დაწოლა, წამოწოლა, მიწოლა (აგრ. სუფრასთან / საჭმელად – როგორც ძველ სამყაროში იყო მიღებული); 2. მკერდზე მიყრდნობა (მიეყრდნობა), მკერდზე მიკვრა
miþ
წინდებული
(მიც.)-თან; -თან ერთად
Abraham
საკუთარი სახელი
აბრაამი
jah
კავშირი
და
Isak
საკუთარი სახელი
ისააკი
jah
კავშირი
და
Iakōb
საკუთარი სახელი
იაკობი (ძველი აღთქმის პატრიარქი)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
þiudangardi
არსებითი სახელი
1. სამეფო; სასუფეველი; 2. მეფობა; მეუფება, სუფევა; 3. მეფის სასახლე; სამეფო კარი
himins
არსებითი სახელი
ცა, ზეცა
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
þiudangardi
არსებითი სახელი
1. სამეფო; სასუფეველი; 2. მეფობა; მეუფება, სუფევა; 3. მეფის სასახლე; სამეფო კარი
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
riqis
არსებითი სახელი
სიბნელე; წყვდიადი, უკუნეთი (აგრ. riqiz)
hindumists
ზედსართავი სახელი
(აღმატ. ხარ.) ყველაზე შორი, უკიდურესი
jainar
ზმნიზედა
იქ, იმ ადგილას
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
grēts
არსებითი სახელი
ტირილი
jah
კავშირი
და
krusts
არსებითი სახელი
კბილების ღრჭენა, ღრჭიალი
tunþus
არსებითი სახელი
კბილი
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
hundafaþs
არსებითი სახელი
(d) ასისთავი
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
jah
კავშირი
და
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
galaubjan
ზმნა
1. რწმენა (სწამს); 2. დაჯერება (დაიჯერებს, დაუჯერებს)
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
jah
კავშირი
და
gahailnan
ზმნა
განკურნება (განიკურნება), მორჩენა, გამოჯანმრთელება
þiumagus
არსებითი სახელი
მსახური (ვაჟი); ძვ. ქართ. მონა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
ƕeila
არსებითი სახელი
1. დრო; დროის მონაკვეთი; 2. საათი; in jainai ƕeilai მაშინვე, იმწამსვე; ƕeilo ƕoh ყოველ წამს, ყოველჟამს; ძვ. ქართ. ყოველსა ჟამსა
jah
კავშირი
და
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
gards
არსებითი სახელი
1. სახლი; 2. ოჯახი; 3. ეზო
Paítrus
საკუთარი სახელი
პეტრე
jah
კავშირი
და
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
swaíhrō
არსებითი სახელი
1. სიდედრი, ცოლის დედა; 2. დედამთილი, ქმრის დედა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
ligan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. დება (დევს)
jah
კავშირი
და
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
heitō
არსებითი სახელი
ცხელება, სიცხე
jah
კავშირი
და
attēkan
ზმნა
შეხება (შეეხება, შეახებს)
handus
არსებითი სახელი
ხელი; ხელის მტევანი
jah
კავშირი
და
aflētan
ზმნა
1. მიტევება (მიუტევებს); პატიება; 2. გავლა (გაუვლის); 3. სულის განტევება (განუტევებს); 4. მიტოვება (მიატოვებს); გაშვება; დატოვება
heitō
არსებითი სახელი
ცხელება, სიცხე
jah
კავშირი
და
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
jah
კავშირი
და
andbahtjan
ზმნა
მსახურობა (მსახურობს), მომსახურება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
at
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -თან, -კენ, -ში, -ზე; -მდე; განმავლობაში
andanahti
არსებითი სახელი
შებინდება; საღამო
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
waúrþans
waírþan-ის მიმღ. II
atbaíran
ზმნა
მიტანა (მიიტანს), მიყვანა; მოტანა, მოყვანა; მირთმევა, შეწირვა (ძღვნისა, მსხვერპლისა)
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
jah
კავშირი
და
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
ahma
არსებითი სახელი
სული
waúrd
არსებითი სახელი
სიტყვა
jah
კავშირი
და
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
ubils
ზედსართავი სახელი
1. ბოროტი, ავი; 2. ცუდი, უვარგისი; 3. არსებ. მნიშვნ. ბოროტება; ubil habands სნეული, ავადმყოფი
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
gahailjan
ზმნა
განკურნვა (განკურნავს), მორჩენა
usfullnan
ზმნა
1. აღსრულება (აღსრულდება), შესრულება; 2. დასრულება (დასრულდება); 3. გავსება (გაივსება), ავსება
gamēliþs
gamēljan-ის მიმღ. II
þaírh
წინდებული
(ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს გამჭოლ მოძრაობას რისამე გავლით: -ში, -ზე; რისამე გავლით, რისამე გამჭოლ; -ზე; -ში; შიგნით გავლით; 2. მიუთითებს მოქმედების შემსრულებელს: ვინმეს მიერ / მეშვეობით; 3. მიუთითებს მოქმედების შესრულების გზას, საშუალებას: რისამე დახმარებით / მეშვეობით; þaírh handuns is მისი ხელ(ებ)ით; ძვ. ქართ. ხელთაგან ამისთა; þaírh gajukōn იგავით; ხატოვნად; þaírh bleiþein gudis ღვთის მოწყალებით
Esaias
საკუთარი სახელი
ესაია (აგრ. Esaeias)
praúfētus
არსებითი სახელი
წინასწარმეტყველი (აგრ. praúfētes)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
unmahts
არსებითი სახელი
უძლურება; სისუსტე
usniman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); 2. ჩამოხსნა (ჩამოხსნის); ჩამოღება; 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა; 4. წართმევა (წაართმევს)
jah
კავშირი
და
saúhts
არსებითი სახელი
სნეულება, დაავადება
usbaíran
ზმნა
1. ტარება (ატარებს); ʘ იტვირთავს; 2. გატანა (გაიტანს), გამოტანა; წაღება; 3. წარმოთქმა (წარმოთქვამს), გამოთქმა; პასუხის გაცემა
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
hiuhma
არსებითი სახელი
ხალხის სიმრავლე, დიდძალი ხალხი (აგრ. hiuma)
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
sik
უკუქცევითი ნაცვალსახელი
თავისი თავი; თავის თავს
haitan
ზმნა
1. დაძახება (დაუძახებს), სახელის წოდება; 2. ბრძანება (უბრძანებს); 3. დაძახება (დაუძახებს), მოხმობა, მოწვევა
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
jah
კავშირი
და
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
ains
რიცხვითი სახელი
ერთი (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.); ainamma sinþa ერთხელ
bōkāreis
არსებითი სახელი
მწიგნობარი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
laisāreis
არსებითი სახელი
მოძღვარი, მასწავლებელი
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
þisƕaduh
ზმნიზედა
სადაც არ; სადაც კი; ყველგან, სადაც
þadei
ზმნიზედა
სადაც, საითაც, საითკენაც
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
faúhō
არსებითი სახელი
მელია
grōba
არსებითი სახელი
სორო
aigan
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
jah
კავშირი
და
fugls
არსებითი სახელი
ფრინველი
himins
არსებითი სახელი
ცა, ზეცა
sitls
არსებითი სახელი
1. ბუდე; 2. მერხი, დასაჯდომი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
haban
ზმნა
ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა
ƕar
ზმნიზედა
სად
haubiþ
არსებითი სახელი
თავი
seins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
თავისი; თავიანთი; მისი; მათი
anahnaiwjan
ზმნა
თავის მიდრეკა (მიიდრეკს), თავის (რაიმეზე) დადება (დასასვენებლად, დასაძინებლად)
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
uslaubjan
ზმნა
ნების დართვა (დართავს), უფლების მიცემა
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
frumist
ზმნიზედა
(აღმატ. ხარ.) ჯერ, თავდაპირველად, პირველად; წინათ, ადრე
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
jah
კავშირი
და
gafilhan
ზმნა
1. დამარხვა (დამარხავს); 2. (sik) დამალვა (დაიმალება)
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
laistjan
ზმნა
ʘ ვინმეს, რაიმეს მისდევს, მიჰყვება
afar
წინდებული, ზმნიზედა
(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; უკან; მერე
ik
პირის ნაცვალსახელი
მე
jah
კავშირი
და
lētan
ზმნა
(ნამყ. laílōt, laílōtum; მიმღ. II lētans) 1. დატოვება (დატოვებს); 2. ნების დართვა (დართავს), უფლების ან შესაძლებლობის მიცემა; 3. გაშვება (გაუშვებს), გამოშვება
dauþs
ზედსართავი სახელი
მკვდარი
gafilhan
ზმნა
1. დამარხვა (დამარხავს); 2. (sik) დამალვა (დაიმალება)
seins
კუთვნილებითი ნაცვალსახელი
თავისი; თავიანთი; მისი; მათი
dauþs
ზედსართავი სახელი
მკვდარი
jah
კავშირი
და
innatgaggan
ზმნა
(ნამყ. innatiddja) სადმე შესვლა (შევა)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
skip
არსებითი სახელი
გემი; ნავი
afargaggan
ზმნა
(ნამყ. afariddja) 1. გაყოლა (გაჰყვება); თანხლება; მიდევნა; 2. სწრაფვა (ისწრაფვის)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
wēgs
არსებითი სახელი
ზღვის ღელვა, ტალღები; ქარიშხალი
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
skip
არსებითი სახელი
გემი; ნავი
gahuliþs
gahuljan-ის მიმღ. II
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
fram
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) წინ; -დან
wēgs
არსებითი სახელი
ზღვის ღელვა, ტალღები; ქარიშხალი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
slēpan
ზმნა
(ნამყ. მხ. რ. saíslep) ძილი (სძინავს)
jah
კავშირი
და
duatgaggan
ზმნა
(ნამყ. duatiddja) მისვლა (მივა), მიახლოება
sipōneis
არსებითი სახელი
მოწაფე, მიმდევარი; მოციქული
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
urraisjan
ზმნა
1. ფეხზე აყენება (ააყენებს); გაღვიძება; 2. მკვდრეთით აღდგენა (აღადგენს), გაცოცხლება; 3. ამაღლება (აამაღლებს), აწევა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
frauja
არსებითი სახელი
ბატონი, უფალი; მბრძანებელი
nasjan
ზმნა
გადარჩენა (გადაარჩენს), რაიმესგან ხსნა
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
fraqistnan
ზმნა
1. დაღუპვა (დაიღუპება), წარწყმედა; მოსპობა, გაფუჭება; 2. დაკარგვა (დაიკარგება)
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
faúrhtjan
ზმნა
შიში (ეშინია)
leitils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. minniza; აღმატ. ხარ. minnists) 1. პატარა, მცირე; 2. ცოტა; afar leitil ცოტა ხნის შემდეგ
galaubjan
ზმნა
1. რწმენა (სწამს); 2. დაჯერება (დაიჯერებს, დაუჯერებს)
þanuh
კავშირი, ზმნიზედა
1. მერე, შემდეგ; 2. მაშინ, იმ დროს; þanuh þan როდესაც
urreisan
ზმნა
1. ფეხზე ადგომა (ადგება), წამოდგომა; 2. მკვდრეთით აღდგომა (აღდგება), გაცოცხლება
gasakan
ზმნა
1. შერისხვა (შერისხავს), გაკიცხვა; 2. აკრძალვა (აუკრძალავს); 3. მხილება (ამხილებს)
winds
არსებითი სახელი
ქარი; skūra windis ქარიშხალი
jah
კავშირი
და
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
jah
კავშირი
და
waírþan
ზმნა
1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
wis
არსებითი სახელი
უქარობა; სიმყუდროვე, სიმშვიდე
mikils
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. maiza; აღმატ. ხარ. maists) დიდი, უზარმაზარი; დიადი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
sildaleikjan
ზმნა
გაკვირვება (გაუკვირდება, უკვირს), გაოცება
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ƕileiks
ზედსართავი სახელი
1. როგორი, რანაირი; 2. რომელი
wisan¹
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა
jah
კავშირი
და
winds
არსებითი სახელი
ქარი; skūra windis ქარიშხალი
jah
კავშირი
და
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
ufhausjan
ზმნა
დამორჩილება (დაემორჩილება); გაგონება; დაჯერება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
jah
კავშირი
და
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
gawi
არსებითი სახელი
1. მხარე; 2. ქვეყანა
Gaírgaísainus
არსებითი სახელი
გერგესეველი, ქ. გერგესას მკვიდრი; gawi Gairgaisaine გერგესეველთა მხარე (ისტორიული ოლქი ძველი ისრაელის ჩრდილოეთში, გალილეის ზღვის აღმოსავლეთით)
gamōtjan
ზმნა
შეხვედრა (შეხვდება); შეგებება
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
twai
რიცხვითი სახელი
ორი; in twa ორად, შუაზე; twōs þūsundjōs ორი ათასი
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
us
წინდებული
(მიც.) 1. -დან, -გან; 2. -ით; რისამე მეშვეობით; რაიმესთან ერთად
hlaiwasnōs
მრავლობითი არსებითი სახელი
საფლავები, სამარხები; აკლდამები
rinnan
ზმნა
1. სირბილი (მირბის, დარბის); გაქცევა; 2. დინება (მიედინება), დენა
sleiþs
ზედსართავი სახელი
(d) მძვინვარე, სასტიკი; სახიფათო (ან sleideis ?)
filu
ზმნიზედა
(შედარ. ხარ. mais; აღმატ. ხარ. maist) ძალიან, ფრიად; ბევრი; swa filu ესოდენ, ამდენად; ამდენი; ƕan filu რაოდენ, რამდენად; რამდენი; filu mais უფრო მეტად; ბევრად მეტი
swaswē
ზმნიზედა, კავშირი
როგორ; როგორც, ისევე როგორც; ისე რომ; აგრეთვე
ni
ნაწილაკი
არ; ni im არ ვარ; ni sijaiþ არ იყოთ; ნუ იქნებით; ni briggais uns in fraistubnjai ნუ შეგვიყვან ჩვენ განსაცდელში
magan
ზმნა
(ნამყ. mahta მხ. რ., mahtedun მრ. რ.; მიმღ. II mahts) შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს
manna
არსებითი სახელი
1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი; ni manna არავინ; manna þrūtsfill habands კეთროვანი; sunus mans ძე კაცისა, იესო ქრისტე
usleiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა), გამგზავრება; 2. გავლა (გაივლის), ჩავლა
þaírh
წინდებული
(ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით მიუთითებს გამჭოლ მოძრაობას რისამე გავლით: -ში, -ზე; რისამე გავლით, რისამე გამჭოლ; -ზე; -ში; შიგნით გავლით; 2. მიუთითებს მოქმედების შემსრულებელს: ვინმეს მიერ / მეშვეობით; 3. მიუთითებს მოქმედების შესრულების გზას, საშუალებას: რისამე დახმარებით / მეშვეობით; þaírh handuns is მისი ხელ(ებ)ით; ძვ. ქართ. ხელთაგან ამისთა; þaírh gajukōn იგავით; ხატოვნად; þaírh bleiþein gudis ღვთის მოწყალებით
wigs
არსებითი სახელი
გზა
jains
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
ის (იბრუნვის როგორც ძლ. ზედს.)
jah
კავშირი
და
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
hrōpjan
ზმნა
ყვირილი (ყვირის); ღაღადი
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
ƕas
კითხვითი ნაცვალსახელი
(მდედრ. ƕō; საშ. ƕa) 1. ვინ; რა; რომელი; 2. განუსაზღვ. ნაცვალსახ. მნიშვნ. ვინმე, ვიღაც; რაიმე, რაღაც; 3. (ƕa, ƕis) რატომ, რისთვის, რას; ძვ. ქართ. რაჲსა; und ƕa როდემდე
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
jah
კავშირი
და
þū
პირის ნაცვალსახელი
შენ
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
sunus
არსებითი სახელი
ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე
guþ
არსებითი სახელი
(d) ღმერთი
qiman
ზმნა
მოსვლა (მოვა); მისვლა
hēr
ზმნიზედა
აქ; აქეთ, აქეთკენ
faúr
ზმნიზედა, წინდებული
(ბრალდ.) 1. ადრე, მანამდე; 2. -მდე; 3. -თვის; 4. -თან; წინ
mēl
არსებითი სახელი
1. დრო, დროის მონაკვეთი; ჟამი; 2. საათი; 3. მრ. რ. ნაწერები, წიგნები; წერილი, წიგნი; leitil mēl ცოტა ხანი; manag mēl დიდი ხანი; in þamma mēla ახლა, ამჟამად; faúr mēl ვადაზე / დროზე ადრე; ძვ. ქართ. უწინარეს ჟამისა
balwjan
ზმნა
ტანჯვა (ტანჯავს), წამება
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
þan
ზმნიზედა, კავშირი
მაშინ, იმ დროს; როდესაც; როგორც კი
faírra
ზმნიზედა
შორს
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
swein
არსებითი სახელი
ღორი
manags
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. managiza; აღმატ. ხარ. managists) ბევრი; მრავალი; swa manags ამდენი; filu manags ძალიან ბევრი
haldans
haldan-ის მიმღ. II
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
skōhsl
არსებითი სახელი
ავი სული, დემონი; ეშმაკი
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
jabai
კავშირი
if; whether; even if; althoiuugh
uswaírpan
ზმნა
1. გადაგდება (გადააგდებს), გადაყრა; 2. ეშმაკის, ავი სულის განდევნა (განდევნის); 3. გაგდება (გააგდებს), განდევნა; განკვეთა
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
uslaubjan
ზმნა
ნების დართვა (დართავს), უფლების მიცემა
weis
პირის ნაცვალსახელი
ჩვენ
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
swein
არსებითი სახელი
ღორი
jah
კავშირი
და
qiþan
ზმნა
თქმა (იტყვის, ეტყვის), ლაპარაკი
du
წინდებული
(მიც.) -კენ, -მდე; -ში
gaggan
ზმნა
(ნამყ. iddja, აგრ. gaggida) 1) სვლა (მიდის), სიარული; 2) წასვლა (წავა); მისვლა
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
usgaggan
ზმნა
(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
swein
არსებითი სახელი
ღორი
jah
კავშირი
და
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
runs
არსებითი სახელი
1. სირბილი, რბენა; გაქცევა; run gawaúrkjan sis გაქცევა, გავარდნა; 2. სვლა, მოძრაობა; დენა; runs blōþis სისხლდენა
gawaúrkjan
ზმნა
(ნამყ. gawaúrhta) 1. გაკეთება (გააკეთებს); 2. შესრულება (შეასრულებს); run gawaúrkjan sis გაქცევა, გავარდნა
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
haírda
არსებითი სახელი
ჯოგი, ფარა (ცხოველებისა)
and
წინდებული
(ბრალდ.) -ში, -ზე, გასწვრივ, -კენ
driusō
არსებითი სახელი
ციცაბო კლდე / ფერდობი, კბოდე
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
marei
არსებითი სახელი
ზღვა
jah
კავშირი
და
gadauþnan
ზმნა
მოკვდომა (მოკვდება), გარდაცვალება; დაღუპვა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
watō
არსებითი სახელი
წყალი; wēgs watins ზღვის ღელვა; ქარიშხალი
iþ
კავშირი
ყოველთვის წინადადების დასაწყისში: 1) ხოლო, და; 2) მაგრამ, არამედ; 3) თუკი, თუ; ძვ. ქართ. უკეთუ
haldan
ზმნა
მწყემსვა (მწყემსავს), ძოვება; მოვლა
gaþliuhan
ზმნა
გაქცევა (გაიქცევა)
jah
კავშირი
და
galeiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა); გამგზავრება; 2. მისვლა (მივა); მოსვლა; 3. სვლა (მიდის)
gateihan
ზმნა
მოთხრობა (მოუთხრობს), მოყოლა; შეტყობინება, უწყება; თქმა
in
წინდებული
(ნათ., მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)
baúrgs
არსებითი სახელი
1. ქალაქი; 2. ციხესიმაგრე; კოშკი
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
bi
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) -ზე; შესახებ; -თან; ახლოს; ირგვლივ
daimōnāreis
არსებითი სახელი
ეშმაკეული, დემონებით / ავი სულებით შეპყრობილი ადამიანი
jah
კავშირი
და
sai
ზმნიზედა
აჰა! აი! ნახე(თ)!
alls
ზედსართავი სახელი
ყველა; მთელი; სრული
baúrgs
არსებითი სახელი
1. ქალაქი; 2. ციხესიმაგრე; კოშკი
usgaggan
ზმნა
(ნამყ. usiddja) 1. გასვლა (გავა), გამოსვლა; 2. წასვლა (წავა)
wiþra
წინდებული
(ბრალდ.) 1. წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ; წინაშე, პირისპირ; 2. წინ; მოპირდაპირე მხარეს; 3. მახლობლად, ახლოს
Iēsus
საკუთარი სახელი
Jesus
jah
კავშირი
და
gasaíƕan
ზმნა
დანახვა (დაინახავს), ხილვა
is
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
bidjan
ზმნა
1. ლოცვა (ლოცულობს), ლოცვის წარმოთქმა; 2. ვედრება (ევედრება); თხოვნა (აგრ. bidan)
usleiþan
ზმნა
1. წასვლა (წავა), გამგზავრება; 2. გავლა (გაივლის), ჩავლა
hindar
წინდებული
(მიც., ბრალდ.) მიუთითებს რაიმეს იქით, მეორე მხარეს ყოფნას ან მოძრაობას : გაღმა, იქით; უკან
marka
არსებითი სახელი
საზღვარი, ზღვარი; ზღვის ნაპირი