ბეოვულფი

1. დრო; დროის მონაკვეთი, პერიოდი, ვადა; 2. შეყოვნება, დროებითი შეჩერება; ზავი (აგრ. fierst, fyrst)

1. წინ; 2. აქედან; იქიდან; 3. ამიერიდან, ამ დროიდან (აგრ. forð)

1. წასვლა (წავა), გასვლა; გამგზავრება; 2. გარდაცვალება (გარდაიცვლება), მოკვდომა

1. ნავი; გემი; 2. ფლოტი; 3. მეზღვაური; მეკობრე

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

ზღვის ტალღა, ზვირთი (აგრ. ýð); ýþ-henȝest პოეტ. „ზღვის რაში“, გემი; ýþ-hof პოეტ. „ზღვის სასახლე“, გემი, ხომალდი

გემი; ნავი

(მიც., ბრალდ.) 1. რისამე ქვეშ, რისამე ქვევით; 2. რისამე ფარგლებში; რისამე შორის

1. მთა; გორაკი; 2. ქვების ბორცვი, მიწაყრილი (საფლავზე); ყორღანი, გორასამარხი (აგრ. beorh, biorȝ, biorh)

1. მეომარი, მებრძოლი; ჯარისკაცი; გმირი; 2. მეთაური, მთავარი, თავადი; 3. კაცი, მამაკაცი

მომზადებული, გამზადებული; მზადმყოფი (აგრ. ȝearo)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

ნავის, გემის ცხვირი (წინა ნაწილი) ან კიჩო (უკანა ნაწილი) (აგრ. stemn)

1) ზევით ასვლა (ავა, ადის); რაიმეზე აძრომა; 2) სვლა (მიდის), მოძრაობა

1. წყლის ნაკადი, დინება; 2. მრ. რ. პოეტ. ტალღები, ზღვა

(ნამყ. wand მხ. რ., wundon მრ. რ.; მიმღ. II wunden) 1. ბრუნვა (ბრუნავს), ტრიალი; 2. დატრიალება (დაატრიალებს); დაგრეხა, დახვევა; 3. ქნევა (იქნევს), მოქნევა, ტრიალი (იარაღისა)

1. ზღვა; წყალი, წყლის სივრცე; 2. ცურვა, ცურვის უნარი; sund henȝest პოეტ. „ზღვის რაში, ზღვის ცხენი“, გემი

(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

ქვიშა (აგრ. sond)

პოეტ. კაცი, ვაჟკაცი; მეომარი

1. ტარება (ატარებს); ზიდვა; 2. დაბადება (‹და›ბადებს), გაჩენა, შობა; 3. ატანა (აიტანს), მოთმენა; გადატანა; 4. ‹გა›მოტანა (‹გა›მოაქვს, ‹გა›მოიტანს), გამოღება, წარმოქმნა (ნაყოფისა და მისთ.)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

1. მკერდი; 2. უბე; კალთა; 3. რისამე წიაღი (აგრ. barm)

ნავი; გემი

1. კაშკაშა, მბრწყინავი; ბრწყინვალე; 2. მშვენიერი, დიდებული; შესანიშნავი (აგრ. berht, bryht)

1. სამკაულები, მორთულობა, სამშვენისები; 2. განძი; ძვირფასეულობა; 3. აბჯარი (მდიდრულად მორთული) (აგრ. frætwe)

პოეტ. საბრძოლო აღჭურვილობა; იარაღი; აბჯარი, ჯავშანი (აგრ. ȝúðsearo, -searu)

ბრწყინვალე, დიდებული; მდიდრულად მორთული

კაცი, მამაკაცი

გარეთ; გა-, გამო-

1. ხელის კვრა (ჰკრავს), ბიძგება; მოძრაობაში მოყვანა, ამოძრავება; 2. წინ სვლა (მიდის), მოძრაობა; ʘ წინ მიიწევს

1. კაცი, მამაკაცი; ვაჟკაცი; 2. ქმარი

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

სასიამოვნო მოგზაურობა (აგრ. wilsíð)

1. ხე, ხეტყის მასალა; შეშა; 2. ტყე; 3. ხე (მცენარე); 4. პოეტ. გემი, ხომალდი (აგრ. widu, wiodu)

bindan-ის მიმღ. II

1. წასვლა (წავა), გასვლა; გამგზავრება; 2. გარდაცვალება (გარდაიცვლება), მოკვდომა

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

(მიც., ბრალდ.) 1. -ზე; რისამე, ვისიმე ზემოთ, რისამე, ვისიმე თავზე; 2. რისამე მეორე მხარეს; იქით, გაღმა, გადაღმა; 3. დროითი მნიშვნელობით: რისამე შემდეგ, რისამე შემდგომ

პოეტ. აზვირთებული ზღვა, ოკეანე

ქარი

1. იძულება (აიძულებს), რისამე გაკეთებინება; 2. წაქეზება (წააქეზებს), დაჩქარება; 3. გამზადება (გაამზადებს), მომზადება (რისამე გასაკეთებლად, სადმე გასამგზავრებლად და ა.შ.)

1. ნავი; გემი; 2. ფლოტი; 3. მეზღვაური; მეკობრე

პოეტ. ქაფიანი, ქაფით დაფარული „კისრის“ / კორპუსის წინა ნაწილის მქონე (ითქმის გემის შესახებ) (აგრ. fámíheals)

ფრინველი (აგრ. fuȝel)

(შედარ. ხარ. ȝelícra მამრ.; ȝelícre მდედრ., საშ.; აღმატ. ხარ. ȝelíost) მსგავსი; იგივე, ისეთივე, ერთნაირი

(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე (აგრ. óþ); fram eástdǽle óþ westdǽle ქვეყნის აღმოსავლეთ ნაწილიდან დასავლეთ ნაწილამდე; óþ ðás daȝas იმ დღეებამდე, იმ დრომდე; óð þæt იხ. óþþæt

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: გარშემო, ირგვლივ; ახლოს; 2. 1) რისამე შესახებ, რისამე თაობაზე; ymb þinne sið შენი მგზავრობის / ჩამოსვლის შესახებ; 2) რისამე გამო, რისამე მიზეზით; რაიმესთან დაკავშირებით; 3. დროითი მნიშვნელობით: 1) რისამე დროს; -ზე, -ში; ymb niht ღამით; ymbe underntíde სამ საათზე; 2) რისამე შემდეგ, შემდგომ; ðæs ymb lítel მალე ამის შემდეგ; ცოტა ხნის შემდეგ [შდრ. აგრ. 3)]; ymbe twelf monð თორმეტი თვის შემდეგ; ymb féower wintra ოთხი წლის შემდეგ; 3) მანამდე, -მდე; ðæs ymb lítel ან ðæs ymb litel fæc აქამდე ცოტა ხნით ადრე; ცოტა ხნის წინ [შდრ. აგრ. 2)]; ðæs ymb án ȝéar ერთი წლით ადრე; ერთი წლის წინ (აგრ. ymbe, umbe, embe)

იგივე დრო (?); ymb ántíd óðres dóȝores მეორე დღის იმავე დროს

სხვა, მეორე (აგრ. óðer); óþer … óþer ერთი ... მეორე (კი)

დღე (აგრ. dóȝer)

მოღუნულცხვირიანი გემი (სკანდინავიურ-ჩრდილოგერმანიკული ტიპისა; იხსენიება „ბეოვულფში““)

1. გავლა (გაივლის), დაძლევა (მანძილისა, გზისა); გზის გაკვლევა, სვლა; 2. მგზავრობა (მგზავრობს), მოგზაურობა; სადმე გამგზავრება

(ნამყ. hæfde; მიმღ. II hæfed) ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

(ნამყ. láþ; მიმღ. II liðen; მიმღ. I líðende) მოგზაურობა (მოგზაურობს); სვლა, გადაადგილება (ჩვეულ. ნავით, გემით) (აგრ. líðan)

1. მიწა, ხმელეთი; 2. ქვეყანა; მხარე, ოლქი (აგრ. lond)

დანახვა (დაინახავს); ხედვა

ზღვის ციცაბო ნაპირი, კლდე

1. ბრწყინვა (ბრწყინავს), კაშკაში; ელვარება; 2. თეთრად ქათქათი (ქათქათებს)

1. მთა; გორაკი; 2. ქვების ბორცვი, მიწაყრილი (საფლავზე); ყორღანი, გორასამარხი (აგრ. beorh, biorȝ, biorh)

მაღალი (ითქმის მთის, შენობის და ა.შ. შესახებ)

ფართო, განიერი; ვრცელი; დიდი

ზღვის კონცხი (აგრ. sǽnæss)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

1. ზღვაოსანი, მეზღვაური, „ზღვაზე მოგზაური“; 2. გემი

საზღვაო მოგზაურობა; საწყლოსნო გზა; ზღვა, ოკეანე (?) (აგრ. éolet)

(მიც.) -თან; ახლოს; -ზე; -ში

1. დასასრული, ბოლო; 2. ნაწილი, მხარე

გზა; ქუჩა (აგრ. strát, strét)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

პოეტ. ფერად-ფერადი ქვებით მოკირწყლული (გზის ეპითეტი „ბეოვულფში“)

ბილიკი; საცალფეხო გზა

1. გაძღოლა (გაუძღვება), საითკენმე წაყვანა; 2. გზის ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს); 3. ხელმძღვანელობა (ხელმძღვანელობს, უხელმძღვანელებს), მითითების მიცემა, დარიგება

კაცი, მამაკაცი

ერთად; ერთდროულად

ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი (აგრ. ȝúðbyrne)

(ნამყ. scán, scéan) ნათება (ანათებს), კაშკაში; ბრწყინვა, ბზინვა, ელვარება (აგრ. scýnan)

1. მაგარი, მტკიცე (აგრ. გადატ.); ურყევი, უშიშარი; 2. ზმნზ. მნიშვნ. მაგრად, მტკიცედ; ურყევად, უშიშრად

პოეტ. ხელით შეკრული ან დაწნული; ხელნაკეთი (აგრ. hondlocen)

პოეტ. „რგოლოვანი რკინა“, რკინის რგოლები (ჯაჭვის პერანგისა); ჯაჭვის პერანგი

მბრწყინავი, მბზინვარე; მოკაშკაშე (აგრ. scýr)

1. მღერა (მღერის); 2. გადატ. მელოდიურად ჟღერა (ჟღერს); წკრიალი, წკარუნი

(მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)

1. საბრძოლო აღჭურვილობა, იარაღი; 2. ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი; 3. მოწყობილობა; აღჭურვილობა; 4. 1) სიმარჯვე, ოსტატობა; უნარი; 2) ხერხი, ხრიკი; ეშმაკობა (აგრ. searo)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც

1. დარბაზი; 2. სახლი; საცხოვრებელი

1. -ც კი; 2. სწორედ; ზუსტად; 3. უკვე; 4. თავდაპირველად; 5. ნამდვილად, მართლაც; 6. ასევე, აგრეთვე; (აგრ. furþan, furþon, forþum, furðum); siþþan furþum როგორც კი

(მიც., ბრალდ.) 1. -ში; რისამე შიგნით (სივრცითი მნიშვნელობით); 2. -ში, შემდეგ (დროითი მნიშვნელობით)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

პოეტ. „შემზარავი აღჭურვილობა“, საომარი აღჭურვილობა

1. სვლა (მიდის), სიარული; 2. მგზავრობა (მგზავრობს), მოგზაურობა; 3. მოძრაობა (მოძრაობს) (აგრ. ȝonȝan)

1. მოსვლა (მოვა); მისვლა; 2. მოხდომა (მოხდება)

(ნამყ. sette; მიმღ. II seted, set, sett) 1. დადება (დადებს), დადგმა, მოთავსება; დაწყობა, დალაგება; 2. ჩასმა (ჩასვამს), დამაგრება, ჩამაგრება; 3. შექმნა (შექმნის); აგება, აშენება

პოეტ. „ზღვისგან დაღლილი“, ზღვაში მოგზაურობით დაღლილი (აგრ. sǽméðe)

ფართო, განიერი; ვრცელი; დიდი

ფარი (აგრ. scyld, scild, sceld)

1. კიდე, პირი; ზღვარი, მიჯნა; 2. ზღვის ნაპირი; 3. პოეტ. ფარი (აგრ. rond)

ძალიან მაგარი / მტკიცე; საოცრად მაგარი / მტკიცე

(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

პოეტ. 1. შენობა, ნაგებობა; სახლი; 2. სასახლე; დარბაზი (აგრ. ræced)

კედელი (აგრ. weal, wall)

1. მოხრა (მოხრის, მოიხრება), დახრა; 2. მოღუნვა (მოღუნავს), გაღუნვა; 3. უკუქცევა (უკუიქცევა), უკან დახევა; გაქცევა; 4. დამორჩილება (დაემორჩილება), დანებება

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც

გრძელი სკამი, მერხი

ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი

1. წკრიალი (წკრიალებს), ჟღერა; 2. ზარის დარეკვა (დარეკავს); რისამე აწკრიალება, აჟღერება (აგრ. hrincȝan)

პოეტ. საბრძოლო აღჭურვილობა; იარაღი; აბჯარი, ჯავშანი (აგრ. ȝúðsearo, -searu)

კაცი, მამაკაცი

შუბი; ხელშუბი

(ნამყ. stód; მიმღ. II standen) 1. დგომა (დგას); დადგომა; 2. ამა თუ იმ მდგომარეობაში ყოფნა (არის), დარჩენა (აგრ. stondan)

მეზღვაური, ზღვაოსანი

1. საბრძოლო აღჭურვილობა, იარაღი; 2. ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი; 3. მოწყობილობა; აღჭურვილობა; 4. 1) სიმარჯვე, ოსტატობა; უნარი; 2) ხერხი, ხრიკი; ეშმაკობა (აგრ. searo)

(მიც.) ერთად (ხშ. samod ætȝædere, samod mid)

ერთად; ერთდროულად

1. იფნის მერქანი, იფნის ხე (მასალა); 2. პოეტ. შუბი; შუბის ტარი (იფნისგან დამზადებული)

(მიც.) ზევით, ზემოთ, მაღლა; ზემოდან

ნაცრისფერი, რუხი (აგრ. ȝrǽw, ȝréȝ)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

პოეტ. „რკინის ლაშქარი“, რკინით შეჯავშნული ლაშქარი / სამხედრო რაზმი (აგრ. írenþréat, ísenðréat, írenðréat)

საომარი იარაღი

1. პატივისცემა (პატივს სცემს); დაფასება, ღირსეულად მიჩნევა; 2. შეფასება (შეაფასებს), ფასის დადება; რისამე ფასის / ღირებულების განსაზღვრა; 3. შექება (შეაქებს), განდიდება; 4. მორთვა (მორთავს), შემკობა; 5. რითიმე დაჯილდოება (დააჯილდოებს), რისამე მინიჭება, მიცემა (აგრ. ȝeweoðian, ȝewurþian, ȝewurðian, ȝewyrþian, ȝewyrðian)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

იქ; (იქ) სადაც (აგრ. ðǽr, þár, ðár, þára, þér)

1. ამაყი; გულადი; 2. მედიდური, ქედმაღალი; 3. დიდებული, დიადი; შესანიშნავი, ჩინებული (აგრ. wlonc, wlænc)

პოეტ. 1. მეომარი, გმირი; 2. კაცი, მამაკაცი (აგრ. hæleð, heleþ)

მეომარი, მებრძოლი; ჯარისკაცი (აგრ. óretmecȝ)

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; მერე

(ფორმაუცვ. მხ. რ.-ში) 1. დიდგვაროვნობა, წარჩინებული წარმომავლობა; 2. კეთილშობილება; დიდებულება; 3. წარმოშობა; წარმომავლობა; გვარი (აგრ. æðelu, æðelo)

1. კითხვა (ჰკითხავს), შეკითხვა; 2. გაგება (გაიგებს), შეტყობა (აგრ. freȝnan, frínan)

საიდან; საიდანაც (აგრ. hwonan, hwonon)

1. წაღება (წაიღებს), ზიდვა; ტარება; 2. გადატანა (გადაიტანს). გადაზიდვა; გადაყვანა; 3. წაყვანა (მიჰყავს), გაძღოლა; 4. წასვლა (წავა), გამგზავრება; 5. რისამე კეთება (აკეთებს); ʘ რაიმეს ეწევა, აწარმოებს (აგრ. feriȝan, feriȝean, ferȝan)

(მიც., ბრალდ. éow, íow ) თქვენ (აგრ. ȝe, ȝie)

ოქროთი მოვარაყებული / შემკული, მოოქრული (აგრ. fǽtt)

ფარი (აგრ. scyld, scild, sceld)

ნაცრისფერი, რუხი (აგრ. ȝrǽw, ȝréȝ)

1. ჯაჭვის პერანგი; ჯავშანი, აბჯარი; 2. მამაკაცის პერანგი (აგრ. serce, sirce, sierce, syrc)

და (აგრ. ond)

პოეტ. მუზარადი (ზარადით), „ნიღბიანი“ მუზარადი

პოეტ. „სალაშქრო ჯოხი“, შუბი

1. გროვა (ნივთებისა); 2. ბრბო, ხალხის დიდი ჯგუფი; 3. რაზმი, ჯარი, ლაშქარი; on héape ერთად; héapum დიდი რაოდენობით; დიდი ჯარით

მე

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

ჰროთგარი (დანიელების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hroðȝár)

1. შიკრიკი, მაცნე, კურიერი; 2. მსახური; რაზმელი, ჯარისკაცი; 3. მოციქული; 4. ანგელოზი

და (აგრ. ond)

1. შიკრიკი, მაცნე; 2. მსახური (აგრ. embiht, embeht, ombiht, ambeht, ymbeht, ymbyht, ombeht)

არ, არა; (და) არც (აგრ. ni); ic ne dyde მე არ გამიკეთებია; ne secȝe ic éow არა, გეუბნებით მე თქვენ

(ნამყ. seah მხ. რ.; sáwon, sǽȝon, séȝon მრ. რ.; მიმღ. II sewen, sawen) ხედვა (ხედავს); დანახვა

მე

უცხოური, უცხო ქვეყნისა (აგრ. elðéodiȝ, elðíodiȝ, elþíodiȝ, ælþéodiȝ, ælðéodiȝ)

ასე, ამნაირად, ამგვარად (აგრ. ðus)

ბევრი, მრავალრიცხოვანი, მრავალი (აგრ. moniȝ, mæniȝ)

1. ადამიანი; 2. კაცი, მამაკაცი (აგრ. man, monn, mon)

1. მამაცი, გულადი, უშიშარი; 2. დიდსულოვანი; ამაყი; 3. დიდებული, მშვენიერი (აგრ. módelíc)

ფიქრი (ფიქრობს), ვარაუდი; ʘ ჰგონია; მიაჩნია

მე

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

(მიც., ბრალდ. éow, íow ) თქვენ (აგრ. ȝe, ȝie)

(მიც., ბრალდ.) 1. წინ; წინაშე; 2. განმავლობაში; 3. -ით; -თვის; გამო; 4. რადგანაც; იმიტომ რომ; for þon, forþon იხ. forþǽm

1. სიამაყე; გულადობა, ვაჟკაცობა; 2. მედიდურობა, ქედმაღლობა; ზედმეტი სითამამე; 3. დიდებულება, სიდიადე; გამორჩეულობა (აგრ. wlenco)

სულაც არ(ა), სრულიადაც არ(ა) (აგრ. nalas, nales, nalles, nealles)

(მიც., ბრალდ.) 1. წინ; წინაშე; 2. განმავლობაში; 3. -ით; -თვის; გამო; 4. რადგანაც; იმიტომ რომ; for þon, forþon იხ. forþǽm

1. უცხო ქვეყანაში მოგზაურობა; შორს გამგზავრება; 2. სამშობლოდან განდევნა, გადასახლება; ემიგრაცია

მაგრამ; ხოლო

(მიც., ბრალდ.) 1. წინ; წინაშე; 2. განმავლობაში; 3. -ით; -თვის; გამო; 4. რადგანაც; იმიტომ რომ; for þon, forþon იხ. forþǽm

პოეტ. „გონების / გულის ძალა“, სულის სიმტკიცე; გამბედაობა, ვაჟკაცობა (აგრ. hiȝeþrymm, hyȝeðrymm)

ჰროთგარი (დანიელების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hroðȝár)

(ნამყ. sóhte; მიმღ. II sóht) 1. ძებნა (ეძებს); 2. რისამე ცდა (ცდილობს); ʘ რაიმეს ესწრაფვის; 3. მოსანახულებლად წვევა (ეწვევა), მონახულება; სტუმრად ვინმესთან მისვლა (აგრ. sǽcan, sécean)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

პოეტ. 1. მამაცი, გულადი, უშიშარი; 2. ძლევამოსილი, ღონიერი, ძლიერი

პასუხის გაცემა (გასცემს), მიგება (აგრ. andswerian, ondswarian, ondswerian)

1. ამაყი; გულადი; 2. მედიდური, ქედმაღალი; 3. დიდებული, დიადი; შესანიშნავი, ჩინებული (აგრ. wlonc, wlænc)

„ვედერები“, გაუტების აღნიშვნა პოეზიაში (იხ. Ȝéatas 2)

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

1. სიტყვა; 2. გრამ. ზმნა (აგრ. wurd)

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; მერე

(ნამყ. spræc, spæc; მიმღ. II sprecen, specen ) ლაპარაკი (ლაპარაკობს), თქმა (აგრ. specan)

1. მაგარი, მტკიცე (აგრ. გადატ.); ურყევი, უშიშარი; 2. ზმნზ. მნიშვნ. მაგრად, მტკიცედ; ურყევად, უშიშრად

(მიც., ბრალდ.) 1. რისამე ქვეშ, რისამე ქვევით; 2. რისამე ფარგლებში; რისამე შორის

1. მუზარადი, ჩაფხუტი; 2. საფარი, საფარველი; გარსი

ჩვენ

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

ჰიგელაკი (გაუტების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hiȝelác)

თანამესუფრე, თანამეინახე

ბეოვულფი (აგრ. Bíowulf)

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

1. სახელი; სახელწოდება; 2. გრამ. არსებითი სახელი (აგრ. noma)

(ნამყ. wolde) ნდომა (უნდა), სურვილი; ʘ ნებავს (აგრ. wyllan)

მე

1. თქმა (ამბობს), ლაპარაკი; 2. მოყოლა (მოყვება, მოუყვება); 3. გამოცხადება (გამოაცხადებს), უწყება

ვაჟიშვილი, ვაჟი, ძე

ჰეალფდენე (დანიელების მეფე, ჰროთგარის მამა; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი)

1. ცნობილი; სახელგანთქმული; 2. დიადი, დიდებული; საუცხოო (აგრ. mére)

1. მეფე; 2. ტომის ბელადი; მხედართმთავარი, მეთაური; 3. მეუფე, მბრძანებელი, ბატონი; 4. უფალი, ღმერთი (აგრ. ðéoden, þíoden, þíeden)

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

1. შეტყობინება, ცნობა; ახალი ამბავი; 2. მისია, დავალება

1. მშობელი; 2. წინაპარი; 3. უფროსი; მეთაური; ბელადი; მეფე; 4. ავტორი; წყარო (აგრ. ealdur, aldor)

(პირ. ნაცვალსახ. þú-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი (აგრ. ðín)

თუ; თუკი (აგრ. ȝyf, ȝief, ȝef)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

ჩვენ

ნების დართვა (დართავს); თანხმობის მიცემა

(ნამყ. wolde) ნდომა (უნდა), სურვილი; ʘ ნებავს (აგრ. wyllan)

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

ჩვენ

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1) ასე, ამგვარად; ისე, იმგვარად; 2) როგორც; ისე, როგორც; swá … swá რაც უფრო ... მით უფრო; swá-swá ისე, როგორც; ისეთი, როგორც (აგრ. swé, swǽ)

(შედარ. ხარ. betera, betra; აღმატ. ხარ. betost, betest, betst) 1. კარგი; 2. კეთილი; სასიკეთო

1. მისალმება (მიესალმება); მიმართვა, დალაპარაკება; 2. მიახლოება (მიუახლოვდება), ახლოს მისვლა

(აწმყ. მხ. რ. mót, მრ. რ. móton; ნამყ. móste) 1. შეძლება (შეუძლია), უფლების ან ნებართვის ქონა; 2. ʘ ვალდებულია; რისამე გაკეთება მართებს

ვულფგარი („ბეოვულფის“ პერსონაჟი – დანიელი დიდებული)

თქმა (ამბობს), ლაპარაკი; საჯაროდ სიტყვის წარმოთქმა (აგრ. maðelian, maðalian, mæþelian, meþelian)

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

ვენდელები („ბეოვულფში“ ნახსენები ერთ-ერთი დანიური ტომი; სავარაუდოდ იუტლანდიის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთში მდებარე ისტორიული ოლქის, ვენდსისელის მკვიდრნი) (აგრ. Wendelas)

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

პოეტ. 1. გონება; სიბრძნე; 2. გამბედაობა, სიმამაცე

ბევრი, მრავალრიცხოვანი, მრავალი (აგრ. moniȝ, mæniȝ)

1. მოყოლა (მოჰყვება), მოთხრობა; 2. ცნობება (აცნობებს), უწყება, შეტყობინება; 3. ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს), გამოჩენა; გამოვლენა, გამომჟღავნება; 4. სახელის განთქმა (გაუთქვამს); ʘ ცნობილს გახდის (აგრ. ȝecýðan)

1. ბრძოლა; ომი; 2. მამაცობა, გამბედაობა; 3. ჯარი, ლაშქარი

და (აგრ. ond)

სიბრძნე; კეთილგონიერება

მე

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

მეგობარი

დანიელები (აგრ. Dæne)

1. ბატონი, მბრძანებელი; 2. უფალი, ღმერთი

სკილდინგები (დანიელთა ნახევრად ლეგენდარული სამეფო ოჯახი „ბეოვულფში“; ძვ. სკანდ. Skjöldungar) (აგრ. Scildinȝas)

1. კითხვა (ჰკითხავს), შეკითხვა; 2. გაგება (გაიგებს), შეტყობა (აგრ. freȝnan, frínan)

(ნამყ. wolde) ნდომა (უნდა), სურვილი; ʘ ნებავს (აგრ. wyllan)

1. სამაჯური; 2. ბეჭედი; 3. ყელის რგოლსამკაული; 4. გვირგვინი; 5. რგოლი (აგრ. როგორც კოჭზე გასაკეთებელი სამკაული) (აგრ. béah, béȝ, béh, bǽȝ, bǽh);
béaȝ ȝifa „ბეჭდების მბოძებელი / დამრიგებელი“, მბრძანებელი, მეფე

პოეტ. 1. გამტეხი, დამმტვრევი, ვინც ტეხს / ამტვრევს; დამრიგებელი, მბოძებელი; 2. მბრძანებელი, თავადი, მეფე (აგრ. bryta, bretta); ȝoldes brytta ოქროს მჩუქებელი / მბოძებელი; მბრძანებელი, მეფე; béaȝa brytta ბეჭდების / სამაჯურების მბოძებელი; მეფე

1) ასე, ამგვარად; ისე, იმგვარად; 2) როგორც; ისე, როგორც; swá … swá რაც უფრო ... მით უფრო; swá-swá ისე, როგორც; ისეთი, როგორც (აგრ. swé, swǽ)

შენ (აგრ. ðú)

მთხოვნელი

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

1. მეფე; 2. ტომის ბელადი; მხედართმთავარი, მეთაური; 3. მეუფე, მბრძანებელი, ბატონი; 4. უფალი, ღმერთი (აგრ. ðéoden, þíoden, þíeden)

1. ცნობილი; სახელგანთქმული; 2. დიადი, დიდებული; საუცხოო (აგრ. mére)

(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: გარშემო, ირგვლივ; ახლოს; 2. 1) რისამე შესახებ, რისამე თაობაზე; ymb þinne sið შენი მგზავრობის / ჩამოსვლის შესახებ; 2) რისამე გამო, რისამე მიზეზით; რაიმესთან დაკავშირებით; 3. დროითი მნიშვნელობით: 1) რისამე დროს; -ზე, -ში; ymb niht ღამით; ymbe underntíde სამ საათზე; 2) რისამე შემდეგ, შემდგომ; ðæs ymb lítel მალე ამის შემდეგ; ცოტა ხნის შემდეგ [შდრ. აგრ. 3)]; ymbe twelf monð თორმეტი თვის შემდეგ; ymb féower wintra ოთხი წლის შემდეგ; 3) მანამდე, -მდე; ðæs ymb lítel ან ðæs ymb litel fæc აქამდე ცოტა ხნით ადრე; ცოტა ხნის წინ [შდრ. აგრ. 2)]; ðæs ymb án ȝéar ერთი წლით ადრე; ერთი წლის წინ (აგრ. ymbe, umbe, embe)

(პირ. ნაცვალსახ. þú-ს ნათ. ბრუნვის ფორმა) შენი (აგრ. ðín)

1. მოგზაურობა; მგზავრობა; სადმე მისვლა; 2. გზა; ბილიკი (აგრ. síð, sýþ, sýð)

და (აგრ. ond)

შენ (აგრ. ðú)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

პასუხი (აგრ. andsweru, andsware, ondswaru)

1. დაუყოვნებლივ; მაშინვე; 2. სწრაფად, მალე (აგრ. édre)

1. მოყოლა (მოჰყვება), მოთხრობა; 2. ცნობება (აცნობებს), უწყება, შეტყობინება; 3. ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს), გამოჩენა; გამოვლენა, გამომჟღავნება; 4. სახელის განთქმა (გაუთქვამს); ʘ ცნობილს გახდის (აგრ. ȝecýðan)

1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer hé wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა

მე

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

(შედარ. ხარ. betera, betra; აღმატ. ხარ. betost, betest, betst) 1. კარგი; 2. კეთილი; სასიკეთო

1. მიცემა (მისცემს), გადაცემა; 2. დატოვება (დატოვებს); 3. დათმობა (დათმობს); 4. დაბრუნება (დააბრუნებს); გადახდა (აგრ. áȝyfan, áȝifan, áȝeofan)

(ნამყ. þóhte; მიმღ. II (ȝe)þóht) 1. ფიქრი (ფიქრობს), აზროვნება; მოფიქრება; 2. განზრახვა (განიზრახავს), დაგეგმვა, სურვილი (რისამე გაკეთებისა) (აგრ. þincan, ðincan, ðencan)

ბეოვულფი (აგრ. Bíowulf)

თქმა (ამბობს), ლაპარაკი; საჯაროდ სიტყვის წარმოთქმა (აგრ. maðelian, maðalian, mæþelian, meþelian)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი

(ნამყ. scán, scéan) ნათება (ანათებს), კაშკაში; ბრწყინვა, ბზინვა, ელვარება (აგრ. scýnan)

„ჯავშნის ბადე“, ჯაჭვის პერანგი (აგრ. searonet, searonet(t))

1. კერვა (კერავს), შეკერვა; 2. შეერთება (შეაერთებს), შეკვრა, გადაბმა (აგრ. séowian, síowian)

1. მჭედელი ; 2. ხელოსანი; ოსტატი (აგრ. smið)

1. მახვილგონივრული გამოგონება; მარჯვე ნახელავი; 2. გონიერება, საზრიანობა; სიმარჯვე (აგრ. orðanc, orþonc, orðonc)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

შენ (აგრ. ðú)

ჰროთგარი (დანიელების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hroðȝár)

1. ჯანმრთელი, ჯანსაღი; 2. მთელი, მთლიანი, სრული; 3. ნამდვილი, ჭეშმარიტი; გულწრფელი, პატიოსანი; wæs þú hál! გაგიმარჯოს! მოგესალმები!

მე

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

ჰიგელაკი (გაუტების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hiȝelác)

ნათესავი; თვისტომი (აგრ. méȝ)

და (აგრ. ond)

1) მებრძოლი, ვისიმე რაზმელი; 2) ვასალი, მსახური (აგრ. maȝuðeȝn, maȝoþeȝn, maȝoðeȝn)

(ნამყ. hæfde; მიმღ. II hæfed) ქონა (აქვს); ყოლა; ფლობა

მე

1. სახელგანთქმულობა, სახელმოხვეჭილობა; 2. საგმირო საქმე, გმირობა (აგრ. mǽrðu, mǽrþo, mǽrðo, mǽrð)

1. ბევრი; 2. ძალიან; 3. არსებ. მნიშვნ. ბევრი რამ (აგრ. feala, feola)

1. დაწყება (დაიწყებს); რაიმესთვის ხელის მოკიდება; 2. ცდა (ცდის), გაბედვა (რისამე გაკეთებისა) (აგრ. onȝynnan, anȝinnan, -ȝynnan)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

1. ახალგაზრდობა, სიყმაწვილე; ახალგაზრდული ასაკი; 2. ახალგაზრდა, ყმაწვილი; 3. ნაშიერი (ცხოველისა) (აგრ. ȝeoȝoþ; ȝioȝuþ; ȝeoȝuð; ȝioȝuð)

მე

(ნამყ. wearþ მხ. რ., wurdon მრ. რ.; მიმღ. II worden) 1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; cuð weorþan ʘ ცნობილი გახდა; ofslæȝen weorþan ʘ მოკლული იქნა, მოიკლა; მოკლეს (აგრ. weorðan, wurþan, wyrþan, wiorþan)

გრენდელი (ანთროპომორფული ურჩხული პოემა „ბეოვულფიდან“)

1. ნივთი, საგანი; რაიმე, რაღაც; 2. შემთხვევა, მოვლენა, ამბავი; 3. კრება, თათბირი; შეხვედრა (აგრ. ðinȝ); ðinȝ ȝehéȝan შეხვედრის გამართვა; გადატ. შეჯიბრება, დაპირისპირება

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

წინაპართა მიწა, სამშობლო, მამული (აგრ. éðelturf, éðylturf, éþiltyrf, éðiltyrf)

1. ცხადი, აშკარა, დაუფარავი; 2. ზმნზ. მნიშვნ. ცხადად. აშკარად, დაუფარავად (აგრ. underne, undirne, undyrne)

1. ცნობილი, ცხადი, აშკარა; 2. სახელგანთქმული, ცნობილი; გამორჩეული, საუცხოო, შესანიშნავი; 3. კარგად ნაცნობი, ახლობელი; ახლობლური, მეგობრული (აგრ. cúð)

თქმა (იტყვის, ეტყვის); ʘ ამბობს (აგრ. secȝean, sæcȝan, secȝȝan)

პოეტ. მეზღვაური, ზღვაოსანი; ზღვაზე მოგზაური (აგრ. sǽlíðend)

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

1. დარბაზი; 2. სახლი; საცხოვრებელი

(ნამყ. stód; მიმღ. II standen) 1. დგომა (დგას); დადგომა; 2. ამა თუ იმ მდგომარეობაში ყოფნა (არის), დარჩენა (აგრ. stondan)

პოეტ. 1. შენობა, ნაგებობა; სახლი; 2. სასახლე; დარბაზი (აგრ. ræced)

(შედარ. ხარ. sélra, séllra; sýlla, sélla; აღმატ. ხარ. sélast, sélest, sélost) უპირატ. შედარ. და აღმატ. ხარ. კარგი, ჩინებული, შესანიშნავი (აგრ. sǽl)

პოეტ. მამაკაცი, კაცი, ვაჟკაცი; მებრძოლი, მეომარი, გმირი

1. თითოეული, ყოველი; ყველა; 2. ნებისმიერი (აგრ. ȝehwylc, ȝehwelc)

1. ცარიელი; უდაბური; 2. უქმი, გამოუსადეგარი; ფუჭი, ამაო; 3. რაიმეს მოკლებული, რისამე არმქონე (აგრ. ýdel)

და (აგრ. ond)

უსარგებლო; გამოუყენებელი (აგრ. unnytt, unnet, unnett)

1. შემდეგ, მერე; 2. მას შემდეგ, რაც (აგრ. siððan, siþþon, siððon, sioþþan, sioððan, seoþþan, seoððan, syþþan, syððan)

პოეტ. ბინდი (საღამოზე); საღამოს სინათლე

(მიც., ბრალდ.) 1. რისამე ქვეშ, რისამე ქვევით; 2. რისამე ფარგლებში; რისამე შორის

ცა, ზეცა (აგრ. heofun, hefon, heben)

თაღი, კამარა; under heofones hador ცის კამარის ქვეშ

= behelian

(ნამყ. wearþ მხ. რ., wurdon მრ. რ.; მიმღ. II worden) 1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; cuð weorþan ʘ ცნობილი გახდა; ofslæȝen weorþan ʘ მოკლული იქნა, მოიკლა; მოკლეს (აგრ. weorðan, wurþan, wyrþan, wiorþan)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

მე

ის (აგრ. ðæt) [იხ. se]

1. სწავლება (ასწავლის), ცოდნის / განათლების მიცემა; 2. დარიგება (დაარიგებს), რჩევის მიცემა; 3. დარწმუნება (დაარწმუნებს); რაიმეზე ვისიმე დაყოლიება / დათანხმება (აგრ. ȝeléran)

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

(შედარ. ხარ. sélra, séllra; sýlla, sélla; აღმატ. ხარ. sélast, sélest, sélost) უპირატ. შედარ. და აღმატ. ხარ. კარგი, ჩინებული, შესანიშნავი (აგრ. sǽl)

ჭკვიანი, გონიერი, ბრძენი (აგრ. snottor, snoter, snotur)

1. კერლი, თავისუფალი გლეხი, ფერმერი; 2. კაცი, მამაკაცი; ქმარი

1. მეფე; 2. ტომის ბელადი; მხედართმთავარი, მეთაური; 3. მეუფე, მბრძანებელი, ბატონი; 4. უფალი, ღმერთი (აგრ. ðéoden, þíoden, þíeden)

ჰროთგარი (დანიელების მეფე; „ბეოვულფის“ პერსონაჟი) (აგრ. Hroðȝár)

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

მე

შენ (აგრ. ðú)

(ნამყ. sóhte; მიმღ. II sóht) 1. ძებნა (ეძებს); 2. რისამე ცდა (ცდილობს); ʘ რაიმეს ესწრაფვის; 3. მოსანახულებლად წვევა (ეწვევა), მონახულება; სტუმრად ვინმესთან მისვლა (აგრ. sǽcan, sécean)

იმიტომ რომ, ვინაიდან, რადგანაც (აგრ. forðǽm, forþám, forðám, forþan, forðan, forþon, forðon )

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. ძალა, სიძლიერე; 2. ჯარი; ლაშქარი (აგრ. mæȝn)

1. ძალა, სიძლიერე; 2. ნიჭი, უნარი; ოსტატობა, სიმარჯვე; 3. ხრიკი, ოინი, ეშმაკობა; 4. ხელობა, პროფესია; 5. გემი; ნავი; მცურავი საშუალება

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

(აწმყ. cann, can; ნამყ. cúðe, cúþe) 1. ცოდნა (იცის); 2. ʘ შეუძლია; ძალა შესწევს

თვითონ; თავად (აგრ. sylf, seolf, silf)

1. დანახვა (დაინახავს), ხედვა; თვალყურის დევნება; 2. უგულებელყოფა (უგულებელყოფს), არად ჩაგდება

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

მე

(მიც.) -დან, -გან (მიუთითებს აგრ. მიმართებას, კუთვნილებას, წარმომავლობას და სხვ.)

1. საბრძოლო აღჭურვილობა, იარაღი; 2. ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი; 3. მოწყობილობა; აღჭურვილობა; 4. 1) სიმარჯვე, ოსტატობა; უნარი; 2) ხერხი, ხრიკი; ეშმაკობა (აგრ. searo)

1. მოსვლა (მოვა); მისვლა; 2. მოხდომა (მოხდება)

1. ფერადი, მრავალფეროვანი; ჭრელი; 2. რითიმე შეფერილი, შეღებილი (აგრ. fáh)

(მიც.) -დან; წინ (აგრ. from)

1. მტერი; 2. ეშმაკი, სატანა (აგრ. fíend, fýnd, fíond)

იქ; (იქ) სადაც (აგრ. ðǽr, þár, ðár, þára, þér)

მე

ხუთი

1. შეკვრა (შეკრავს); 2. დაბმა (დააბამს); 3. დამაგრება (დაამაგრებს)

1. აოხრება (ააოხრებს), გაპარტახება; დარბევა; 2. მოსპობა (მოსპობს), განადგურება (აგრ. ýþan, íþan, éþan, ǽþan, ýðan, íðan, éðan)

გოლიათი, გიგანტი, ურჩხული; ≈ დევი

1. სახეობა, სახე; კატეგორია, კლასი; 2. ხალხი, ერი; 3. მოდგმა, ტომი; 4. გვარი; ოჯახი; 5. თაობა; შთამომავლობა (აგრ. cyn)

და (აგრ. ond)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

ზღვის ტალღა, ზვირთი (აგრ. ýð); ýþ-henȝest პოეტ. „ზღვის რაში“, გემი; ýþ-hof პოეტ. „ზღვის სასახლე“, გემი, ხომალდი

1. დარტყმა (დაარტყამს); ცემა; 2. მოკვლა (მოკლავს); დახოცვა; 3. ჭედვა (ჭედავს), გამოჭედვა; 4. დანესტვრა (დანესტრავს), კბენა (ითქმის გველის და მისთ. შესახებ)

წყალში მცხოვრები ურჩხული; დემონი (აგრ. nicer)

ღამე (აგრ. næht, neaht, neht, nyht); nihtes ღამით

უკიდურესი გასაჭირი; განსაცდელი (აგრ. nearoþearf, nearuðearf)

1. შესრულება (შეასრულებს), განხორციელება, ‹გა›კეთება; 2. რისამე გაძლება (გაუძლებს), მოთმენა, ატანა; გადატანა; 3. რითიმე ტკბობა (ტკბება), სიამოვნების მიღება; რისამე ქონა, ფლობა; 4. ბრძოლა (იბრძვის, ებრძვის)

(ნამყ. wræc მხ. რ., wrǽcon მრ. რ.; მიმღ. II wrecen) 1. იძულება (აიძულებს), რისამე გაკეთებინება; 2. გაძევება (გააძევებს), განდევნა, გაგდება; 3. შურისძიება (შურს იძიებს), სამაგიეროს მიზღვა; 4. დასჯა (დასჯის); 5. ვინმესთვის რისამე მიყენება (მიაყენებს); რისამე გამოწვევა (აგრ. wreocan)

„ვედერები“, გაუტების აღნიშვნა პოეზიაში (იხ. Ȝéatas 2)

1. შური; სიძულვილი; 2. შუღლი, მტრობა; ბრძოლა, ომი; 3. გასაჭირი; უბედურება (აგრ. níð)

გასაჭირი; განსაცდელი; უბედურება

1. კითხვა (ჰკითხავს, იკითხავს); 2. გამორკვევა (გამოარკვევს), გამოკითხვა; გაგება, შეტყობა (ამბისა და მისთ.); 3. ძებნა (ეძებს); 4. მოთხოვნა (მოითხოვს), თხოვნა (აგრ. ácsian, áhsian, áxian, áxsian)

განადგურება (გაანადგურებს), მოსპობა; გაცამტვერება, დამტვრევა

1. გაბრაზებული, განრისხებული; 2. მძვინვარე, სასტიკი; 3. მტრული; მტრულად განწყობილი; 4. არსებ. მნიშვნ. მტერი (აგრ. ȝrom)

და (აგრ. ond)

ახლა, ამჟამად

(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

გრენდელი (ანთროპომორფული ურჩხული პოემა „ბეოვულფიდან“)

(აწმყ. sceal, scal; ნამყ. scolde, sceolde) ვალდებულების ან მოვალეობის ქონა (აქვს); ʘ ვალდებულია; მოვალეა; მართებს; იძულებულია

(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

პოეტ. 1. ურჩხული; დემონი; 2. არამზადა, ბოროტმოქმედი ადამიანი; 3. მტერი; 4. მეომარი, მებრძოლი (აგრ. ǽȝléca, áȝléca, áhlǽca)

1. one, sole, single; someone or something solitary 2. ზმნზ. მნიშვნ. მარტო, მარტომ; დამოუკიდებლად, სხვის დაუხმარებლად

შესრულება (შეასრულებს), განხორციელება; გაკეთება; þinȝ ȝehéȝan შეხვედრის გამართვა; თათბირის მოწყობა, მოთათბირება

1. ნივთი, საგანი; რაიმე, რაღაც; 2. შემთხვევა, მოვლენა, ამბავი; 3. კრება, თათბირი; შეხვედრა (აგრ. ðinȝ); ðinȝ ȝehéȝan შეხვედრის გამართვა; გადატ. შეჯიბრება, დაპირისპირება

(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

გოლიათი, დევი, ტროლი; დემონი, ურჩხული (წარმართულ მითოლოგიაში) (აგრ. ðyrs)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

(მიც., ბრალდ.) 1) -თან; -თან ერთად, 2) -ით; რისამე მეშვეობით

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

1. განძი; 2. ძვირფასი ნივთი; სამკაული; 3. ძვირფასი საჩუქარი (აგრ. máðum, máþm, máðm, máþþum, máððum)

1. ცნობილი; სახელგანთქმული; 2. დიადი, დიდებული; საუცხოო (აგრ. mére)

1. მეფე; 2. ტომის ბელადი; მხედართმთავარი, მეთაური; 3. მეუფე, მბრძანებელი, ბატონი; 4. უფალი, ღმერთი (აგრ. ðéoden, þíoden, þíeden)

1. მბრძანებელი; მეფე; 2. უფალი, ღმერთი (აგრ. dryhten)

თავისი; თავიანთი; მისი; მათი (აგრ. sýn)

1. სისხლიანი; გასისხლიანებული; 2. ულმობელი, სასტიკი; 3. მწუხარე, დამწუხრებული, სევდიანი; სამწუხარო, სავალალო (აგრ. dríoriȝ, dréoreȝ)

1. პოვნა (იპოვის), აღმოჩენა; 2. მოპოვება (მოიპოვებს), მიღება; 3. რისამე გადატანა (გადაიტანს), განცდა; 4. მოფიქრება (მოიფიქრებს), გამოგონება; 5. განსაზღვრა (განსაზღვრავს), დადგენა (აგრ. fyndan)

1. სიცოცხლე; ცხოვრება; 2. ეპოქა; საუკუნე; 3. ასაკი, ხნოვანება; 4. მარადისობა (აგრ. aldor); on ealdre მარად, ყოველთვის, სამუდამოდ; უკუნითი უკუნისამდე

(მიც.) -თან; ახლოს; -ზე; -ში

1. დასასრული, ბოლო; 2. ნაწილი, მხარე

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. კვლავ, ისევ, ხელახლა; 2. შემდეგ, მერე

1. დაწყება (დაიწყებს); რაიმესთვის ხელის მოკიდება; 2. ცდა (ცდის), გაბედვა (რისამე გაკეთებისა) (აგრ. onȝynnan, anȝinnan, -ȝynnan)

1. წყალი; 2. მდინარე; ტბა; ზღვა (აგრ. weter)

(ნამყ. wearp მხ. რ., wurpon მრ. რ.; მიმღ. II worpen) 1. სროლა (ისვრის), ტყორცნა; გადასროლა, გადაგდება; 2. შესხურება (შეასხურებს), მოსხურება (წყლისა და სხვ.) (აგრ. wurpan, wyrpan)

(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: -მდე, ამა თუ იმ ადგილამდე; 2. დროითი მნიშვნელობით: (მანამ) სანამ (არ); ვიდრე (არ); -მდე, ამა თუ იმ დრომდე / მომენტამდე (აგრ. óþ); fram eástdǽle óþ westdǽle ქვეყნის აღმოსავლეთ ნაწილიდან დასავლეთ ნაწილამდე; óþ ðás daȝas იმ დღეებამდე, იმ დრომდე; óð þæt იხ. óþþæt

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

1. სიტყვა; 2. გრამ. ზმნა (აგრ. wurd)

1. წვეტი, წვერი, ბუნიკი (იარაღისა); 2. წინა ხაზი, ავანგარდი (ჯარისა); 3. რისამე დასაწყისი, წყარო; wordes ord პოეტ. პირველი სიტყვა

პოეტ. 1. გონება; 2. ფიქრი, აზრი; 3. გული

რისამე გამორღვევა (გამოარღვევს), საიდანმე ამოხეთქა / გარეთ გამოჭრა; wordes ord breosthord þurhbræc პოეტ. „პირველი სიტყვები გულმკერდიდან ამოიჭრა“, სასიკვდილოდ დაჭრილმა ბეოვულფმა ხმა ამოიღო / დაილაპარაკა

ბეოვულფი (აგრ. Bíowulf)

ლაპარაკი (ლაპარაკობს); თქმა (აგრ. riordian)

1. მოხუცი, ბებერი, ხანში შესული; 2. ძველი (აგრ. ȝamel, ȝomol)

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

პოეტ. დარდი, წუხილი, მწუხარება; მღელვარება (აგრ. ȝéhþo, ȝéhðo, ȝéhðu, ȝiohþo, ȝiohðo, ȝiohþu, ȝiohðu, ȝiþu, ȝiðo, ȝeoþo, ȝeoðo, ȝeoðu)

ოქრო

1. ყურება (უყურებს); შეხედვა, დანახვა, ხედვა; 2. ძებნა (ეძებს, დაეძებს), მოძებნა, პოვნა; შერჩევა, არჩევა; 3. ჩვენება (აჩვენებს, უჩვენებს), გამოხატვა (კეთილგანწყობისა, პატივისცემისა)

მე

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

1. სამკაულები, მორთულობა, სამშვენისები; 2. განძი; ძვირფასეულობა; 3. აბჯარი (მდიდრულად მორთული) (აგრ. frætwe)

1. ბატონი, მბრძანებელი; 2. უფალი, ღმერთი

1. მთელი, სრული, მთლიანი; 2. ყველაფერი; 3. სულ, სრულად, მთლიანად (აგრ. eal, al, all)

1. ფიქრი; აზრი; 2. მადლობა; მადლიერება (აგრ. þonc, ðanc, ðonc); ðanc secȝan მადლობის თქმა, მადლობის გადახდა

პოეტ. „დიდების მეფე“, დიდებული მეფე, უფალი ღმერთი (აგრ. wuldurcyninȝ)

1. სიტყვა; 2. გრამ. ზმნა (აგრ. wurd)

თქმა (იტყვის, ეტყვის); ʘ ამბობს (აგრ. secȝean, sæcȝan, secȝȝan)

მარადიული; სამარადისო, სამუდამო (აგრ. éci, ǽce)

1. მბრძანებელი; მეფე; 2. უფალი, ღმერთი (აგრ. dryhten)

1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer hé wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა

მე

1. აქ; აქეთ; 2. ახლა, ამ დროს

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

დაჟინებით ყურება (უყურებს), მიჩერება, ცქერა

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer hé wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა

მე

(აწმყ. მხ. რ. mót, მრ. რ. móton; ნამყ. móste) 1. შეძლება (შეუძლია), უფლების ან ნებართვის ქონა; 2. ʘ ვალდებულია; რისამე გაკეთება მართებს

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

(მიც.) 1. ადრე; უფრო ადრე; 2. უწინ, წინათ; 3. წინასწარ; უკვე; ამას წინათ; 4. ვიდრე; სანამ; -მდე; 5. წინ; წინაშე

პოეტ. სიკვდილის დღე, გარდაცვალების დღე

1. ასეთი, ამგვარი; ისეთივე; 2. (swilce) ზმნზ. მნიშვნ. ასევე, აგრეთვე (აგრ. swylc, swelc)

1. მოპოვება (მოიპოვებს), მიღება, შეძენა; 2. წარმოქმნა (წარმოქმნის), წარმოშობა; გაჩენა (აგრ. ȝestréonan, ȝestrínan; ȝestrýnan, ȝestrénan)

ახლა, ამჟამად

მე

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

1. განძი; 2. ძვირფასი ნივთი; სამკაული; 3. ძვირფასი საჩუქარი (აგრ. máðum, máþm, máðm, máþþum, máððum)

განძი, დაგროვებული ოქრო და ძვირფასეულობა

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

(ნამყ. bebohte; მიმღ. II beboht) გაყიდვა (გაყიდის); გასაყიდად გა‹მო›ტანა

1. ბრძენი; ჭკვიანი, გონიერი; 2. მოხუცი, ხანდაზმული

სიცოცხლე; სიცოცხლის ხანგრძლივობა

1. სარგებლის მოტანა (მოიტანს); ʘ სასარგებლოა; 2. დახმარება (დაეხმარება), ხელის შეწყობა; 3. შესრულება (შეასრულებს), განხორციელება, ჩადენა (საქმისა, დანაშაულისა და ა.შ.)

1. კვლავ, ისევ; ჯერაც; 2. გარდა ამისა, ამასთანავე (აგრ. ȝéna, ȝíen, ȝíena, ȝéan, ȝéana)

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

1. საჭიროება, მოთხოვნილება; 2. გასაჭირი; მძიმე მდგომარეობა; უბედურება (აგრ. ðearf, ðarf, ðerf, ðyrf)

არ, არა; (და) არც (აგრ. ni); ic ne dyde მე არ გამიკეთებია; ne secȝe ic éow არა, გეუბნებით მე თქვენ

(ნამყ. meahte, mæhte, mihte, mehte) 1. შეძლება (შეუძლია); ʘ ძალუძს; 2. ʘ ძლიერია; ქმედითია; გამოსადეგია

მე

1. აქ; აქეთ; 2. ახლა, ამ დროს

(შედარ. ხარ.) უფრო დიდხანს, უფრო ხანგრძლივად (აგრ. lencȝ)

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

(ნამყ. héht, hét, მიმღ. II háten) 1. დაძახება (ეძახის), წოდება; სახელის დარქმევა; 2. ʘ ჰქვია; ეწოდება; ეძახიან; 3. ბრძანება (უბრძანებს), ბრძანების / დავალების მიცემა; 4. დაპირება (დაჰპირდება), პირობის მიცემა

პოეტ. ბრძოლებში სახელმოხვეჭილი (აგრ. heaþomǽre, heaðumǽre)

1. გორაკი, ბორცვი; 2. გორასამარხი; ყორღანი; 3. გამოქვაბული (აგრ. hláw)

(ნამყ. ȝeworhte; მიმღ. II ȝeworht) 1. გაკეთება (გააკეთებს), შექმნა; დამზადება; 2. შესრულება (შეასრულებს), განხორციელება (აგრ. ȝewyrcean, ȝewircan, ȝeweorcan)

1. კაშკაშა, მბრწყინავი; ბრწყინვალე; 2. მშვენიერი, დიდებული; შესანიშნავი (აგრ. berht, bryht)

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; მერე

1. ცეცხლი; ალი; 2. საკრემაციო კოცონი (დაკრძალვის რიტუალის ფარგლებში)

(მიც.) -თან; ახლოს; -ზე; -ში

პოეტ. 1. ზღვა; ოკეანე; 2. ტალღები; ზღვის ზედაპირი (აგრ. brym)

კონცხი

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

(აწმყ. sceal, scal; ნამყ. scolde, sceolde) ვალდებულების ან მოვალეობის ქონა (აქვს); ʘ ვალდებულია; მოვალეა; მართებს; იძულებულია

(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც

1. გონება; ფიქრი, აზრი; 2. მეხსიერება; 3. ხსოვნა, მოგონება; 4. მემორიალური ნაგებობა, ძეგლი

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

1. პოეტ. მეთაური, ბელადი, თავადი; 2. კაცი, ადამიანი; 3. მრ. რ. ადამიანები, ხალხი, ერი; ქვეყანა (აგრ. líod)

1. მაღალი, დიდი სიმაღლისა (აგრ. გადატ.); 2. ზმნზ. მნიშვნ. მაღლა, დიდ სიმაღლეზე (აგრ. héh)

ʘ რისამე თავზე აღმართულია; რაიმეზე ბევრად მაღალია; რაიმეს თავზე დაჰყურებს

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

ჰრონესნესი, „ვეშაპის კონცხი“ („ბეოვულფში“ მოხსენიებული ადგილი)

1. რომ; 2. რათა; იმისთვის, რომ; 3. რომელიც (აგრ. ðæt)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

პოეტ. მეზღვაური, ზღვაოსანი; ზღვაზე მოგზაური (აგრ. sǽlíðend)

1. შემდეგ, მერე; 2. მას შემდეგ, რაც (აგრ. siððan, siþþon, siððon, sioþþan, sioððan, seoþþan, seoððan, syþþan, syððan)

(ნამყ. héht, hét, მიმღ. II háten) 1. დაძახება (ეძახის), წოდება; სახელის დარქმევა; 2. ʘ ჰქვია; ეწოდება; ეძახიან; 3. ბრძანება (უბრძანებს), ბრძანების / დავალების მიცემა; 4. დაპირება (დაჰპირდება), პირობის მიცემა

ბეოვულფი (აგრ. Bíowulf)

1. მთა; გორაკი; 2. ქვების ბორცვი, მიწაყრილი (საფლავზე); ყორღანი, გორასამარხი (აგრ. beorh, biorȝ, biorh)

1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þá … þá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა

1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer hé wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა

პოეტ. გემი, ხომალდი

(მიც., ბრალდ.) 1. -ზე; რისამე, ვისიმე ზემოთ, რისამე, ვისიმე თავზე; 2. რისამე მეორე მხარეს; იქით, გაღმა, გადაღმა; 3. დროითი მნიშვნელობით: რისამე შემდეგ, რისამე შემდგომ

1. ტალღა, ზღვის მოქცევა; 2. წყლის ნაკადი; მდინარე; 3. წყლის მასა / სივრცე, წყალი (ხმელეთისგან განსხვავებით); 4. წყალდიდობა; ეკლ. მსოფლიო წარღვნა (რუნ. ძვ. ინგლ. აგრ. flodu)

1. სიბნელე, წყვდიადი; 2. ღრუბელი; 3. ნისლი

1. შორიდან, შორი მანძილიდან; 2. შორს, მოშორებით (აგრ. feorrane, feorren)

1. გაგდება (გააგდებს), გაძევება; 2. გარეკვა (გარეკავს); საითკენმე წაყვანა; 3. სწრაფად მოძრაობა (მოძრაობს); საითკენმე გაქანება, გავარდნა

(ნამყ. მხ. რ. dyde; მიმღ. II dón, dén) 1. გაკეთება (გააკეთებს); დამზადება; 2. დადება (დადებს); სადმე მოთავსება

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

(მიც.) -დან, -გან (მიუთითებს აგრ. მიმართებას, კუთვნილებას, წარმომავლობას და სხვ.)

1. კისერი; 2. ცხვირი, გემის კორპუსის წინა ნაწილი (აგრ. hals)

1. ბეჭედი; 2. სამაჯური; 3. ყელის რგოლსამკაული; 4. რგოლი; წრე (აგრ. hrinc, hrinȝc, hrinȝe, hrincȝ)

1. ოქროსი, ოქროსგან დამზადებული; 2. ოქროსფერი (აგრ. ȝilden)

1. მეფე; 2. ტომის ბელადი; მხედართმთავარი, მეთაური; 3. მეუფე, მბრძანებელი, ბატონი; 4. უფალი, ღმერთი (აგრ. ðéoden, þíoden, þíeden)

პოეტ. გამბედავი, მამაცი, უშიშარი (აგრ. ðrísthýdiȝ, þrísthyȝdiȝ)

1. მსახური, მოსამსახურე; ვასალი (მეფისა, ფეოდალისა); 2. მეომარი, ჯარისკაცი (განსაკ. ვისიმე რაზმელი); 3. გმირი; გამოჩენილი მებრძოლი; კეთილშობილი ადამიანი; 4. მომხრე, მიმდევარი; მოწაფე (აგრ. ðeȝn, þeȝen, þén)

1. მიცემა (მისცემს); გადაცემა, დათმობა; 2. გაყიდვა (გაყიდის); მიყიდვა; 3. ღალატი (უღალატებს), გაცემა (აგრ. ȝeseallan, ȝesillan, ȝesiellan, ȝesyllan)

(შედარ. ხარ. ȝinȝra, ȝynȝra, ȝeonȝra; აღმატ. ხარ. ȝinȝast, ȝinȝest, ȝynȝest; ȝeonȝost, ȝeonȝest) 1. ახალგაზრდა, ყმაწვილი; ახალგაზრდული; 2. ახალი (აგრ. ȝionȝ, ȝiunȝ, ȝunȝ); ȝinȝæste word ბოლო / უკანასკნელი სიტყვა

პოეტ. შუბოსანი, მეომარი

ოქროთი მორთული; ოქროთი აჭრელებული (აგრ. ȝoldfáh)

1. მუზარადი, ჩაფხუტი; 2. საფარი, საფარველი; გარსი

1. სამაჯური; 2. ბეჭედი; 3. ყელის რგოლსამკაული; 4. გვირგვინი; 5. რგოლი (აგრ. როგორც კოჭზე გასაკეთებელი სამკაული) (აგრ. béah, béȝ, béh, bǽȝ, bǽh);
béaȝ ȝifa „ბეჭდების მბოძებელი / დამრიგებელი“, მბრძანებელი, მეფე

და (აგრ. ond)

ჯავშანი, აბჯარი; ჯაჭვის პერანგი

(ნამყ. héht, hét, მიმღ. II háten) 1. დაძახება (ეძახის), წოდება; სახელის დარქმევა; 2. ʘ ჰქვია; ეწოდება; ეძახიან; 3. ბრძანება (უბრძანებს), ბრძანების / დავალების მიცემა; 4. დაპირება (დაჰპირდება), პირობის მიცემა

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. გამოყენება (გამოიყენებს), სარგებლობა; 2. რისამე გემოს გასინჯვა (გასინჯავს), დაგემოვნება, მოხმარება (საჭმლისა, სასმლისა); 3. ფლობა (ფლობს), ქონა; 4. შესრულება (შეასრულებს), აღსრულება (დავალებისა, მოვალეობათა და ა.შ.)

1. კარგად; 2. ძალიან; სრულად, მთლიანად (აგრ. well)

შენ (აგრ. ðú)

1. ყოფნა (არის); არსებობა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ქცევა

რისამე ბოლო / უკანასკნელი შემორჩენილი ნაწილი; ნარჩენი, ნაშთი

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის მრ. რ.-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩვენი (აგრ. user)

1. სახეობა, სახე; კატეგორია, კლასი; 2. ხალხი, ერი; 3. მოდგმა, ტომი; 4. გვარი; ოჯახი; 5. თაობა; შთამომავლობა (აგრ. cyn)

ვეგმუნდინგები (გავლენიანი შვედური კლანი / გვარი, რომლის წარმომადგენელიც იყო ბეოვულფი)

1. მთელი, სრული, მთლიანი; 2. ყველაფერი; 3. სულ, სრულად, მთლიანად (აგრ. eal, al, all)

ბედი, ბედისწერა; ხვედრი (აგრ. weord)

პოეტ. 1. პირწმინდად განადგურება (გაანადგურებს); მიწის პირისაგან აღგვა; 2. განდევნა (განდევნის), გარეკვა; გადაყრა

(პირ. ნაცვალსახ. ic-ის ნათ. ბრუნვის ფორმა) ჩემი

ნათესავი; თვისტომი (აგრ. méȝ)

(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც

პოეტ. 1. ბედისწერა, ბედი; ხვედრი; 2. სიკვდილი

1. ერლი, თავადი, მმართველი; 2. მეთაური, ბელადი; 3. პოეტ. გმირი, ვაჟკაცი, მეომარი

(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით

1. სიძლიერე, ძლიერება; ძალა, ენერგია; 2. სიმამაცე, გამბედაობა, ვაჟკაცობა; 3. გულმოდგინება, თავგამოდება; (on) elne გაბედულად; მამაცურად; ellen fremman გმირობის / საგმირო საქმის ჩადენა

მე

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

(მიც., ბრალდ.) შემდეგ; მერე

(აწმყ. sceal, scal; ნამყ. scolde, sceolde) ვალდებულების ან მოვალეობის ქონა (აქვს); ʘ ვალდებულია; მოვალეა; მართებს; იძულებულია

ის (აგრ. ðæt) [იხ. se]

ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)

(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. sé)

1. მოხუცი, ბებერი, ხანში შესული; 2. ძველი (აგრ. ȝamel, ȝomol)

(შედარ. ხარ. ȝinȝra, ȝynȝra, ȝeonȝra; აღმატ. ხარ. ȝinȝast, ȝinȝest, ȝynȝest; ȝeonȝost, ȝeonȝest) 1. ახალგაზრდა, ყმაწვილი; ახალგაზრდული; 2. ახალი (აგრ. ȝionȝ, ȝiunȝ, ȝunȝ); ȝinȝæste word ბოლო / უკანასკნელი სიტყვა

1. სიტყვა; 2. გრამ. ზმნა (აგრ. wurd)

პოეტ. აზრი, ფიქრი; გულის ფიქრები / ზრახვები (აგრ. bréostȝehýd)

(მიც.) 1. ადრე; უფრო ადრე; 2. უწინ, წინათ; 3. წინასწარ; უკვე; ამას წინათ; 4. ვიდრე; სანამ; -მდე; 5. წინ; წინაშე

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

1. ცეცხლი; ალი; 2. საკრემაციო კოცონი (დაკრძალვის რიტუალის ფარგლებში)

1. არჩევა (აირჩევს), ამორჩევა; არჩევანის გაკეთება; 2. რისამე მოწონება (მოიწონებს), მიღება; რაიმეზე დათანხმება

1. ცხელი; 2. მგზნებარე, მხურვალე; მძვინვარე; ძლიერი

პოეტ. ძლიერი ალი; სიცხე, მცხუნვარება; გადატ. „ბრძოლის ქარცეცხლი, ფიცხელი ომი“ (აგრ. heaðuwylm, -welm, -wælm)

ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)

(მიც.) -დან, -გან (მიუთითებს აგრ. მიმართებას, კუთვნილებას, წარმომავლობას და სხვ.)

პოეტ. 1. მკერდი; 2. გადატ. გული; გონება; აზრი (აგრ. hreðer, hræþer)

1. წასვლა (წავა), გასვლა; გამგზავრება; 2. გარდაცვალება (გარდაიცვლება), მოკვდომა

სული (აგრ. sáwal, sáwel, sáwul, sáwle, sáwl)

(ნამყ. sóhte; მიმღ. II sóht) 1. ძებნა (ეძებს); 2. რისამე ცდა (ცდილობს); ʘ რაიმეს ესწრაფვის; 3. მოსანახულებლად წვევა (ეწვევა), მონახულება; სტუმრად ვინმესთან მისვლა (აგრ. sǽcan, sécean)

მართალი, პატიოსანი; სანდო (აგრ. sóðfæst, sóþfest)

1. აზრი, თვალსაზრისი, მოსაზრება; მსჯელობა; 2. ბრძანება; ბრძანებულება, დეკრეტი; 3. სასამართლოს განაჩენი; საბრალდებო დასკვნა; 4. ძალაუფლება, ბატონობა; 5. დიდება, სიდიადე; 6. ნება, ნებისყოფა; ნება-სურვილი