ფრაგმენტი ანგლოსაქსური ქრონიკებიდან

თარგმანები: თანამედროვე ინგლისური
Her
hér
ზმნიზედა
1. აქ; აქეთ; 2. ახლა, ამ დროს
cuom
cuman
ზმნა
1. მოსვლა (მოვა); მისვლა; 2. მოხდომა (მოხდება)
se
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
here
here
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი, არმია; რაზმი
to
წინდებული
(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც
Readinȝum
Readinȝas
მრავლობითი არსებითი სახელი, ტოპონიმი
რედინგი (ისტორიული ქალაქი ინგლისის სამხრეთ აღმოსავლეთში; უესექსელებსა და დანიელებს შორის გამართული ერთ-ერთი ცნობილი ბრძოლის ადგილი)
on
on
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით
Westseaxe
Westseaxe
მრავლობითი არსებითი სახელი
1. დასავლეთი საქსები (ბრიტანეთის კუნძულის სამხრეთ-დასავლეთში მცხოვრები საქსები); 2. უესექსი (ანგლოსაქსური სამეფო და ისტორიული რეგიონი ინგლისის სამხრეთ-დასავლეთში) (აგრ. Westseaxan)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ymb
ymb
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: გარშემო, ირგვლივ; ახლოს; 2. 1) რისამე შესახებ, რისამე თაობაზე; ymb þinne sið შენი მგზავრობის / ჩამოსვლის შესახებ; 2) რისამე გამო, რისამე მიზეზით; რაიმესთან დაკავშირებით; 3. დროითი მნიშვნელობით: 1) რისამე დროს; -ზე, -ში; ymb niht ღამით; ymbe underntíde სამ საათზე; 2) რისამე შემდეგ, შემდგომ; ðæs ymb lítel მალე ამის შემდეგ; ცოტა ხნის შემდეგ [შდრ. აგრ. 3)]; ymbe twelf monð თორმეტი თვის შემდეგ; ymb féower wintra ოთხი წლის შემდეგ; 3) მანამდე, -მდე; ðæs ymb lítel ან ðæs ymb litel fæc აქამდე ცოტა ხნით ადრე; ცოტა ხნის წინ [შდრ. აგრ. 2)]; ðæs ymb án ȝéar ერთი წლით ადრე; ერთი წლის წინ (აგრ. ymbe, umbe, embe)
iii (þreo)
þrí
რიცხვითი სახელი
(þréo მდედრ., საშ.) სამი (აგრ. þrý, þríe, ðrý და ა.შ.)
niht
niht
არსებითი სახელი
ღამე (აგრ. næht, neaht, neht, nyht); nihtes ღამით
ridon
rídan
ზმნა
1. ცხენით სვლა (მიდის, დადის) / გადაადგილება, ცხენზე ჯდომა; ცხენის ჭენება; 2. მოძრაობა (მოძრაობს), სვლა, გადაადგილება; მგზავრობა; rídan on ancre ღუზაზე დგომა (ითქმის გემის შესახებ)
ii (tweȝen)
twéȝen
რიცხვითი სახელი
(twá მდედრ.; , twá საშ.) ორი
eorlas
eorl
არსებითი სახელი
1. ერლი, თავადი, მმართველი; 2. მეთაური, ბელადი; 3. პოეტ. გმირი, ვაჟკაცი, მეომარი
up
up
ზმნიზედა
ზევით, ზემოთ; ზევითკენ (აგრ. upp)
; Þa¹
þá²
ზმნიზედა, კავშირი
1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þáþá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა
ȝemette
ȝemétan
ზმნა
1. შეხვედრა (შეხვდება); 2. წაწყდომა (წააწყდება), შეჩეხება; პოვნა, აღმოჩენა; 3. შებრძოლება (შეებრძოლება), ბრძოლის ველზე შეხვედრა / შებმა; 4. რისამე განცდა (განიცდის), გადატანა
hie
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
Æþelwulf
Æþelwulf
1) ეთელვულფი (ოლდერმენი / თავადი 825-871 წ.წ.); 2) ეთელვულფი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Æðelwulf)
aldorman
ealdorman
არსებითი სახელი
ოლდერმენი, თავადი, მმართველი; დიდგვაროვანი (აგრ. ealdormon, aldormann, -monn, ealdurmann, -monn)
on
on
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით
Enȝlafelda
Enȝlafeld
ტოპონიმი
ენგლაფელდი (დაბა ინგლისის სამხრეთ-აღმოსავლეთში, უესექსელებსა და დანიელებს შორის ისტორიული ბრძოლის ადგილი)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
him
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
þær
þǽr
ზმნიზედა, კავშირი
იქ; (იქ) სადაც (აგრ. ðǽr, þár, ðár, þára, þér)
wiþ
wiþ
წინდებული
(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)

ȝefeaht
ȝefeohtan
ზმნა
ბრძოლა (იბრძვის, ებრძვის), შებრძოლება (აგრ. ȝefehtan)
and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
siȝe
siȝe
არსებითი სახელი
გამარჯვება (აგრ. syȝe); siȝe ȝesléan, siȝe niman გამარჯვების მოპოვება
nam
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); ხელის ჩაჭიდება; 2. მიღება (მიიღებს), მოპოვება; დაუფლება, მითვისება; 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა (აგრ. neoman, nioman, nyman); friþ niman ზავის დადება; siȝe niman გამარჯვების მოპოვება, გამარჯვება
; Þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ymb
ymb
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: გარშემო, ირგვლივ; ახლოს; 2. 1) რისამე შესახებ, რისამე თაობაზე; ymb þinne sið შენი მგზავრობის / ჩამოსვლის შესახებ; 2) რისამე გამო, რისამე მიზეზით; რაიმესთან დაკავშირებით; 3. დროითი მნიშვნელობით: 1) რისამე დროს; -ზე, -ში; ymb niht ღამით; ymbe underntíde სამ საათზე; 2) რისამე შემდეგ, შემდგომ; ðæs ymb lítel მალე ამის შემდეგ; ცოტა ხნის შემდეგ [შდრ. აგრ. 3)]; ymbe twelf monð თორმეტი თვის შემდეგ; ymb féower wintra ოთხი წლის შემდეგ; 3) მანამდე, -მდე; ðæs ymb lítel ან ðæs ymb litel fæc აქამდე ცოტა ხნით ადრე; ცოტა ხნის წინ [შდრ. აგრ. 2)]; ðæs ymb án ȝéar ერთი წლით ადრე; ერთი წლის წინ (აგრ. ymbe, umbe, embe)
iiii (feower)
féower
რიცხვითი სახელი
ოთხი
niht
niht
არსებითი სახელი
ღამე (აგრ. næht, neaht, neht, nyht); nihtes ღამით
Æþered
Æþelréd
საკუთარი სახელი
ეთელრედი (უესექსის მეფე 847-871 წ.წ.; მეფობის წლები - 865-871) (აგრ. Æþeréd, Æðelrǽd, Æþerǽd, Æðelrǽd)
cyninȝ
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
Ælfred
Ælfréd
საკუთარი სახელი
1) ალფრედი (უესექსის მეფე, 849-899 წ.წ.; მეფობის წლები – 871-899);
2) ალფრედი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Ælfrǽd)
his
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
broþur
bróþor
არსებითი სახელი
ძმა (აგრ. bróþer, bróðor, bróðer)
þær
þǽr
ზმნიზედა, კავშირი
იქ; (იქ) სადაც (აგრ. ðǽr, þár, ðár, þára, þér)
micle¹
micel
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. mára; აღმატ. ხარ. mǽst, mást) 1. დიდი, უზარმაზარი; დიადი; 2. ბევრი, მრავალრიცხოვანი (აგრ. mycel)
fierd
fierd
არსებითი სახელი
1. ჯარი, ლაშქარი, არმია; 2. სამხედრო კამპანია, ლაშქრობა (აგრ. fyrd, ferd, feord, færd)
to
წინდებული
(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც
Readinȝum
Readinȝas
მრავლობითი არსებითი სახელი, ტოპონიმი
რედინგი (ისტორიული ქალაქი ინგლისის სამხრეთ აღმოსავლეთში; უესექსელებსა და დანიელებს შორის გამართული ერთ-ერთი ცნობილი ბრძოლის ადგილი)
ȝelæddon
ȝelǽdan
ზმნა
1. წაყვანა (წაიყვანს), მიყვანა; წაღება, მიტანა; 2. გაძღოლა (გაუძღვება), გზის ჩვენება; 3. წარმოება (აწარმოებს), მიყოლა (საქმიანობისა, მოღვაწეობისა, ცხოვრების წესისა)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
wiþ
wiþ
წინდებული
(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)
þone
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
here
here
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი, არმია; რაზმი
ȝefuhton
ȝefeohtan
ზმნა
ბრძოლა (იბრძვის, ებრძვის), შებრძოლება (აგრ. ȝefehtan)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þær
þǽr
ზმნიზედა, კავშირი
იქ; (იქ) სადაც (აგრ. ðǽr, þár, ðár, þára, þér)
wæs
wesan
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)
micel
micel
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. mára; აღმატ. ხარ. mǽst, mást) 1. დიდი, უზარმაზარი; დიადი; 2. ბევრი, მრავალრიცხოვანი (აგრ. mycel)
wæl
wæl
არსებითი სახელი
1. კრებ. ომში დახოცილები; ომში დახოცილთა გვამები; 2. ომში მოკლული; მოკლულის გვამი; 3. ხოცვა-ჟლეტა, სისხლის ღვრა

ȝeslæȝen
ȝeslæȝen
ȝesléan-ის მიმღ. II
on
on
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით
ȝehwæþre
ȝehwæþer
ზედსართავი სახელი, ნაცვალსახელი
ორივე; ორიდან ერთ-ერთი; თითოეული (აგრ. ȝehwæðer, ȝehweþer, ȝehweðer)
hond
hand
არსებითი სახელი
1. ხელი; 2. მხარე; მიმართულება (აგრ. hond)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
Æþelwulf
Æþelwulf
1) ეთელვულფი (ოლდერმენი / თავადი 825-871 წ.წ.); 2) ეთელვულფი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Æðelwulf)
aldormon
ealdorman
არსებითი სახელი
ოლდერმენი, თავადი, მმართველი; დიდგვაროვანი (აგრ. ealdormon, aldormann, -monn, ealdurmann, -monn)
wearþ
weorþan
ზმნა
(ნამყ. wearþ მხ. რ., wurdon მრ. რ.; მიმღ. II worden) 1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; cuð weorþan ʘ ცნობილი გახდა; ofslæȝen weorþan ʘ მოკლული იქნა, მოიკლა; მოკლეს (აგრ. weorðan, wurþan, wyrþan, wiorþan)
ofslæȝen
ofslæȝen
ofsléan-ის მიმღ. II
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þa
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
Deniscan
Denisc
ზედსართავი სახელი
1. დანიური; 2. არსებ. მნიშვნ. დანიელი; þa Deniscan დანიელები
ahton
áȝan
ზმნა
(აწმყ. áh, áȝ მხ. რ.; áȝan, áȝon, áȝun, áȝen მრ. რ.; ნამყ. áhte მხ. რ., áhton მრ. რ.) 1. ქონა (აქვს), ყოლა; ფლობა; 2. ვალის ქონა (აქვს); ʘ ვალდებულია, მართებს
wælstowe
wælstów
არსებითი სახელი
ბრძოლის ველი, ბრძოლის ადგილი; áȝan wælstówe ȝeweald გამარჯვების მოპოვება, ბრძოლის ველის დაკავება (დამარცხებული მოწინააღმდეგის განდევნის შემდეგ)
ȝewald
ȝeweald
არსებითი სახელი
1. ძალა, ძლიერება; 2. მფლობელობა, ფლობა; ბატონობა, მბრძანებლობა, კონტროლი (ვინმეზე, რაიმეზე); ȝeweald áȝan, ȝeweald habban ვინმეზე, რაიმეზე ძალაუფლების ქონა; რისამე ფლობა (აგრ. ȝewald)
;

þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ofer
ofer
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. -ზე; რისამე, ვისიმე ზემოთ, რისამე, ვისიმე თავზე; 2. რისამე მეორე მხარეს; იქით, გაღმა, გადაღმა; 3. დროითი მნიშვნელობით: რისამე შემდეგ, რისამე შემდგომ
Eastron
Éastre
არსებითი სახელი
(ჩვეულ. მრ. რ. Éastron, Éastran) ეკლ. აღდგომა (აგრ. Éastro, Éastru)
ȝefor
ȝefaran
ზმნა
1. გამგზავრება (გაემგზავრება), სვლა; გზის, მანძილის გავლა; სადმე მისვლა; 2. მოხდომა (მოხდება); 3. არსებობა (არსებობს), თავის გატანა; 4. რისამე გადატანა (გადაიტანს), რისამე გავლა; რისამე განცდა; 5. დაუფლება (დაეუფლება), მოპოვება; 6. გარდაცვალება (გარდაიცვლება), მოკვდომა
Æþered
Æþelréd
საკუთარი სახელი
ეთელრედი (უესექსის მეფე 847-871 წ.წ.; მეფობის წლები - 865-871) (აგრ. Æþeréd, Æðelrǽd, Æþerǽd, Æðelrǽd)
cyninȝ
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
he
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
ricsode
rícsian
ზმნა
1. მეფობა (მეფობს); მართვა, ქვეყნის განგება; 2. გადატ. ʘ ჭარბობს; პრევალირებს (აგრ. ríxian)
v (fif)
fíf
რიცხვითი სახელი
ხუთი
ȝear
ȝéar
არსებითი სახელი
1. წელი, წელიწადი; 2. ასაკი, ხნოვანება; ȝéara ნათ., მრ. რ. ზმნზ. მნიშვნ. ძველად, წინათ, ადრე (აგრ. ȝér, ȝǽr)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
his
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
lic
líc
არსებითი სახელი
1. სხეული, ტანი; 2. გვამი, ცხედარი; 3. ფორმა; ფიგურა
liþ
licȝan
ზმნა
1. წოლა (წევს), დაწოლა; 2. 1) დება (დევს); 2) ʘ ასვენია, განისვენებს; სადმე დაკრძალულია; 3. ʘ განლაგებულია; მდებარეობს; გადაჭიმულია, გადაშლილია (ითქმის ქვეყნის, ტერიტორიის და მისთ. შესახებ)
æt
æt
წინდებული
(მიც.) -თან; ახლოს; -ზე; -ში
Winburnan
Winburna
ტოპონიმი
უიმბორნი (ისტორიული ქალაქი სამხრეთ-დასავლეთ ინგლისში, დორსეტის საგრაფოში)
.
Þa¹
þá²
ზმნიზედა, კავშირი
1. მაშინ; იმ დროს; მერე; ამის შემდეგ; 2. როდესაც (აგრ. ðá); þá þe (მაშინ) როდესაც [იხ. აგრ. þá¹]; þáþá მაშინ, … როდესაც; þa ȝyt, þa ȝiet ა) (კიდევ) უფრო; მეტად ბ) გარდა ამისა
fenȝ
fón
ზმნა
(აწმყ. ic , ðú féhst, he féhþ, მრ. რ. fóþ; ნამყ. ic, he fénȝ, ðú fénȝe, მრ. რ. fénȝon; მიმღ. II fanȝen, fonȝen) 1. ხელის ტაცება (სტაცებს) / ჩავლება, დაჭერა, შეპყრობა; 2. მიღება (მიიღებს), მოპოვება; 3. დაწყება (დაიწყებს; დაიწყება); fón ríce ტახტზე ასვლა, გამეფება; ძალაუფლების ხელში აღება
Ælfred
Ælfréd
საკუთარი სახელი
1) ალფრედი (უესექსის მეფე, 849-899 წ.წ.; მეფობის წლები – 871-899);
2) ალფრედი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Ælfrǽd)
Æþelwulfinȝ
Æþelwulfinȝ
ეთელვულფინგი, მეფე ეთელვულფის ძე ან შთამომავალი (უპირატ. ითქმის მეფე ალფრედ დიდის, უესექსის მეფის, შესახებ)
his
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
broþur
bróþor
არსებითი სახელი
ძმა (აგრ. bróþer, bróðor, bróðer)
to
წინდებული
(მიც.) -მდე; -კენ; -თან; -ზე; რისამე მიმართ; გადმოიცემა ვითარებითი და მიცემითი ბრუნვებითაც
Wesseaxna
Westseaxe
მრავლობითი არსებითი სახელი
1. დასავლეთი საქსები (ბრიტანეთის კუნძულის სამხრეთ-დასავლეთში მცხოვრები საქსები); 2. უესექსი (ანგლოსაქსური სამეფო და ისტორიული რეგიონი ინგლისის სამხრეთ-დასავლეთში) (აგრ. Westseaxan)
rice
ríce
არსებითი სახელი
1. ძალაუფლება, მმართველობა; მეფობა; 2. სამეფო; სახელმწიფო
; and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ymb
ymb
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., ბრალდ.) 1. სივრცითი მნიშვნელობით: გარშემო, ირგვლივ; ახლოს; 2. 1) რისამე შესახებ, რისამე თაობაზე; ymb þinne sið შენი მგზავრობის / ჩამოსვლის შესახებ; 2) რისამე გამო, რისამე მიზეზით; რაიმესთან დაკავშირებით; 3. დროითი მნიშვნელობით: 1) რისამე დროს; -ზე, -ში; ymb niht ღამით; ymbe underntíde სამ საათზე; 2) რისამე შემდეგ, შემდგომ; ðæs ymb lítel მალე ამის შემდეგ; ცოტა ხნის შემდეგ [შდრ. აგრ. 3)]; ymbe twelf monð თორმეტი თვის შემდეგ; ymb féower wintra ოთხი წლის შემდეგ; 3) მანამდე, -მდე; ðæs ymb lítel ან ðæs ymb litel fæc აქამდე ცოტა ხნით ადრე; ცოტა ხნის წინ [შდრ. აგრ. 2)]; ðæs ymb án ȝéar ერთი წლით ადრე; ერთი წლის წინ (აგრ. ymbe, umbe, embe)
anne
án
რიცხვითი სახელი
1. ერთი; 2. ზმნზ. მნიშვნ. მარტო; მხოლოდ
monaþ
mónaþ
არსებითი სახელი
თვე (აგრ. mónað, mónoþ, mónoð, móneð, mónð)
ȝefeaht
ȝefeohtan
ზმნა
ბრძოლა (იბრძვის, ებრძვის), შებრძოლება (აგრ. ȝefehtan)
Ælfred
Ælfréd
საკუთარი სახელი
1) ალფრედი (უესექსის მეფე, 849-899 წ.წ.; მეფობის წლები – 871-899);
2) ალფრედი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Ælfrǽd)
cyninȝ
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
wiþ
wiþ
წინდებული
(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)
alne
eall
ზედსართავი სახელი, ზმნიზედა
1. მთელი, სრული, მთლიანი; 2. ყველაფერი; 3. სულ, სრულად, მთლიანად (აგრ. eal, al, all)
þone
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
here
here
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი, არმია; რაზმი
lytle
lýtel
ზედსართავი სახელი
(შედარ. ხარ. lǽssa; აღმატ. ხარ. lǽst, lǽsest) 1. პატარა, მცირე; 2. ცოტა, ცოტაოდენი; 3. ზმნზ. მნიშვნ. ოდნავ, ცოტათი; 4. არსებ. მნიშვნ. ცოტა რამ, რისამე მცირე რაოდენობა (აგრ. lítel)
werede
werod
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი; სამხედრო რაზმი (აგრ. weorod, weorud, wered, wærod, wyred)
æt
æt
წინდებული
(მიც.) -თან; ახლოს; -ზე; -ში
Wiltune
Wiltún
ტოპონიმი
უილტონი (ისტორიული ქალაქი ინგლისში, თანამედროვე უილტშირის საგრაფოში)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
hine
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
lonȝe¹
lanȝe
ზმნიზედა
(შედარ. ხარ. lenȝ, lenȝe; აღმატ. ხარ. lenȝest) 1. დიდხანს, დიდი ხნის განმავლობაში, ხანგრძლივად; 2. დიდი ხნის წინ; დიდი ხნის შემდეგ; 3. შორს, დიდ მანძილზე (აგრ. lonȝe)
on
on
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით
dæȝ
dæȝ
არსებითი სახელი
დღე

ȝefliemde
ȝeflíeman
ზმნა
გაქცევა (გააქცევს); განდევნა (აგრ. ȝeflǽman, ȝefléman, ȝeflíman, ȝeflýman)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þa
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
Deniscan
Denisc
ზედსართავი სახელი
1. დანიური; 2. არსებ. მნიშვნ. დანიელი; þa Deniscan დანიელები
ahton
áȝan
ზმნა
(აწმყ. áh, áȝ მხ. რ.; áȝan, áȝon, áȝun, áȝen მრ. რ.; ნამყ. áhte მხ. რ., áhton მრ. რ.) 1. ქონა (აქვს), ყოლა; ფლობა; 2. ვალის ქონა (აქვს); ʘ ვალდებულია, მართებს
wælstowe
wælstów
არსებითი სახელი
ბრძოლის ველი, ბრძოლის ადგილი; áȝan wælstówe ȝeweald გამარჯვების მოპოვება, ბრძოლის ველის დაკავება (დამარცხებული მოწინააღმდეგის განდევნის შემდეგ)
ȝewald
ȝeweald
არსებითი სახელი
1. ძალა, ძლიერება; 2. მფლობელობა, ფლობა; ბატონობა, მბრძანებლობა, კონტროლი (ვინმეზე, რაიმეზე); ȝeweald áȝan, ȝeweald habban ვინმეზე, რაიმეზე ძალაუფლების ქონა; რისამე ფლობა (აგრ. ȝewald)
.
And
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ȝeares
ȝéar
არსებითი სახელი
1. წელი, წელიწადი; 2. ასაკი, ხნოვანება; ȝéara ნათ., მრ. რ. ზმნზ. მნიშვნ. ძველად, წინათ, ადრე (აგრ. ȝér, ȝǽr)
wurdon
weorþan
ზმნა
(ნამყ. wearþ მხ. რ., wurdon მრ. რ.; მიმღ. II worden) 1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; cuð weorþan ʘ ცნობილი გახდა; ofslæȝen weorþan ʘ მოკლული იქნა, მოიკლა; მოკლეს (აგრ. weorðan, wurþan, wyrþan, wiorþan)
viiii (niȝon)
niȝon
რიცხვითი სახელი
ცხრა (აგრ. niȝan, niȝen, niȝun, nyȝon)
folcȝefeoht
folcȝefeoht
არსებითი სახელი
სასტიკი ბრძოლა; გადამწყვეტი ბრძოლა
ȝefohten
ȝefohten
ȝefeohtan-ის მიმღ. II
wiþ
wiþ
წინდებული
(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)
þone
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
here
here
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი, არმია; რაზმი
on
on
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ., ბრალდ.) 1. -ზე; -თან, -ში; 2. დროითი მნიშვნელობით: რისამე დროს, რისამე განმავლობაში; on morȝenne დილით, დილას; 3. -ით; რაიმესთან მიმართებაში, რაიმესთან დაკავშირებით
þy
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
cynerice
cyneríce
არსებითი სახელი
1. მეფობა, მეფის ძალაუფლება / მმართველობა; 2. სამეფო; ქვეყანა, სახელმწიფო (აგრ. cynerýce, cynyríce)
be
be
ზმნიზედა, წინდებული
(მიც., მოქმ.) 1. -თან; ახლოს; გვერდით; -ზე; 2. გარშემო; ირგვლივ; 3. თაობაზე; შესახებ; 4. რადგანაც; შესაბამისად; -დან (აგრ. bi, biȝ, )
suþan
súþan
ზმნიზედა
1. სამხრეთიდან; 2. სამხრეთისკენ, სამხრეთით; სამხრეთში (აგრ. súðan, súðen)
Temese
Temese
არსებითი სახელი, ტოპონიმი
ტემზა (მდინარე) (აგრ. Temes)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
butan
bútan
კავშირი, ზმნიზედა, წინდებული
(მიც.) 1. მაგრამ; თუ არ; 2. რისამე გარდა, გარეშე; 3. გარეთ; რისამე ფარგლებს გარეთ (აგრ. búton, bútun)
þam
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
þe
þe
ნაწილაკი, მიმართებითი ნაცვალსახელი, კავშირი
1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა
him
პირის ნაცვალსახელი
ის, იგი (héo, hío მდედრ.; hit, hyt საშ.; hý, hí, híe, héo მრ. რ. ისინი)
Ælfred
Ælfréd
საკუთარი სახელი
1) ალფრედი (უესექსის მეფე, 849-899 წ.წ.; მეფობის წლები – 871-899);
2) ალფრედი (მრავალი ისტორიული პირის სახელი) (აგრ. Ælfrǽd)
þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
cyninȝes
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
broþur
bróþor
არსებითი სახელი
ძმა (აგრ. bróþer, bróðor, bróðer)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
anlipiȝ
ánlípiȝ
ზედსართავი სახელი
1. ერთი, ერთადერთი; კერძო, ცალკეული; 2. ეული; მარტოსული (აგრ. ánlíepiȝ, ǽnlépiȝ, ǽnlípiȝ, ánlépiȝ, ánlýpiȝ); ánlípiȝ aldormon თითოეული / ყოველი ოლდერმენი
aldormon
ealdorman
არსებითი სახელი
ოლდერმენი, თავადი, მმართველი; დიდგვაროვანი (აგრ. ealdormon, aldormann, -monn, ealdurmann, -monn)
,
and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
cyninȝes
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
þeȝnas
þeȝn
არსებითი სახელი
1. მსახური, მოსამსახურე; ვასალი (მეფისა, ფეოდალისა); 2. მეომარი, ჯარისკაცი (განსაკ. ვისიმე რაზმელი); 3. გმირი; გამოჩენილი მებრძოლი; კეთილშობილი ადამიანი; 4. მომხრე, მიმდევარი; მოწაფე (აგრ. ðeȝn, þeȝen, þén)
oft
oft
ზმნიზედა
ხშირად
rade
rád
არსებითი სახელი
1. 1) ცხენით სვლა; 2) მოგზაურობა (აგრ. საზღვაო); 2. გზა; 3. სამხედრო ლაშქრობა, რეიდი
onridon
onrídan
ზმნა
1. ცხენით სვლა (მიდის, დადის), ცხენის ჭენება; 2. კავალერიით დალაშქვრა (დალაშქრავს), სამხედრო კამპანიის მოწყობა (ვისიმე წინააღმდეგ)
þe
þe
ნაწილაკი, მიმართებითი ნაცვალსახელი, კავშირი
1. რომელიც; ვინც; რაც; 2. როდესაც; მას შემდეგ, რაც; 3. (იქ) სადაც; 4. ვიდრე; twǽm læs þe twéntiȝ wintra ოც ზამთარზე / წელიწადზე ორით ნაკლები; 5. (შესიტყვებაში hwæþer ... þe) თუ; hwæþer wacode ðe slépte ეღვიძა მას, თუ ეძინა
mon¹
man
განუსაზღვრელი ნაცვალსახელი
ვინმე, ვიღაც (აგრ. mon)
na
ზმნიზედა
არა, არ (ხშ. ná ne)
ne
ne
ზმნიზედა, კავშირი
არ, არა; (და) არც (აგრ. ni); ic ne dyde მე არ გამიკეთებია; ne secȝe ic éow არა, გეუბნებით მე თქვენ
rimde
ríman
ზმნა
1. დათვლა (დათვლის), ჩამოთვლა; გამოთვლა, გამოანგარიშება; 2. აღრიცხვა (აღრიცხავს), აღწერა; მოთხრობა, მოყოლა (მოვლენებისა, ამბებისა)
, and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þæs
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ȝeares
ȝéar
არსებითი სახელი
1. წელი, წელიწადი; 2. ასაკი, ხნოვანება; ȝéara ნათ., მრ. რ. ზმნზ. მნიშვნ. ძველად, წინათ, ადრე (აგრ. ȝér, ȝǽr)
wærun
wesan
ზმნა
ყოფნა (არის), არსებობა (აგრ. weosan)
ofslæȝene
ofslæȝen
ofsléan-ის მიმღ. II
viiii (niȝon)
niȝon
რიცხვითი სახელი
ცხრა (აგრ. niȝan, niȝen, niȝun, nyȝon)
eorlas
eorl
არსებითი სახელი
1. ერლი, თავადი, მმართველი; 2. მეთაური, ბელადი; 3. პოეტ. გმირი, ვაჟკაცი, მეომარი
and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
an
án
რიცხვითი სახელი
1. ერთი; 2. ზმნზ. მნიშვნ. მარტო; მხოლოდ
cyninȝ
cyninȝ
არსებითი სახელი
1. მეფე, ხელმწიფე; 2. უფალი, ღმერთი; იესო ქრისტე (აგრ. cinynȝ, cynenȝ, cyniȝ, cynȝ)
; and
and
კავშირი
და (აგრ. ond)
þy
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
ȝeare
ȝéar
არსებითი სახელი
1. წელი, წელიწადი; 2. ასაკი, ხნოვანება; ȝéara ნათ., მრ. რ. ზმნზ. მნიშვნ. ძველად, წინათ, ადრე (აგრ. ȝér, ȝǽr)
namon
niman
ზმნა
1. აღება (აიღებს); ხელის ჩაჭიდება; 2. მიღება (მიიღებს), მოპოვება; დაუფლება, მითვისება; 3. წაღება (წაიღებს); წაყვანა (აგრ. neoman, nioman, nyman); friþ niman ზავის დადება; siȝe niman გამარჯვების მოპოვება, გამარჯვება
Westseaxe
Westseaxe
მრავლობითი არსებითი სახელი
1. დასავლეთი საქსები (ბრიტანეთის კუნძულის სამხრეთ-დასავლეთში მცხოვრები საქსები); 2. უესექსი (ანგლოსაქსური სამეფო და ისტორიული რეგიონი ინგლისის სამხრეთ-დასავლეთში) (აგრ. Westseaxan)
friþ
friþ
არსებითი სახელი
1. მშვიდობა; ზავი; 2. სიწყნარე, სიმშვიდე; უსაფრთხოება (აგრ. frið, fryþ, fryð, friðu, frioþu, frioðu, freoþu, freoðu, freþo, freðo)
wiþ
wiþ
წინდებული
(მიც., ბრალდ., ნათ.) 1. 1) ვისიმე, რისამე წინააღმდეგ, საწინააღმდეგოდ, საპირისპიროდ; ვისიმე, რისამე პირდაპირ, პირისპირ; 2) ვისიმე რისამე მიმართ, -თან; 2. ვისიმე, რისამე ახლოს, მახლობლად, -თან; ვისიმე, რისამე გვერდზე, გვერდით; 3. რისამე მიმართულებით, -კენ; 4. რისამე ნაცვლად, სანაცვლოდ, მაგივრად (აგრ. wið)
þone
se
ჩვენებითი ნაცვალსახელი
(séo მდედრ.; þæt საშ.; þá სამივე სქესის მრ. რ.) ის; იგი (აგრ. )
here
here
არსებითი სახელი
ჯარი, ლაშქარი, არმია; რაზმი
.