and

[← პროტო-გერმანიკ. *anda; სხვ. ძვ. გერმანიკ. ენებში მხოლოდ როგორც პრეფ.: გოთ. and-; ძვ. ინგლ. and-, ond-, on-, an-; ძვ. ფრიზ. and-, ond-, ont-, und-; ძვ. საქს. and-, ant-, an-; ჰოლ. ont-; ძვ. ზემ.-გერმ. ant-, int-, ent- (თანამედრ. გერმ. ant-, ent-); ისლ. and- ← ინდო-ევროპ. *anti-, *anta-; სანსკრ. ánti „წინ; ახლოს“; ძვ. ბერძ. αντα „პირდაპირ, წინ“; ἀντι- პრეფ.; ლათ. ante „წინ, -მდე; ადრე“; anti- პრეფ.; ლიტვ. añt წინდ. „-მდე, -ზე“]

and - მათ. VIII, 32; IX, 26; XI, 1; XXVII, 15; მარკ. I, 28; I, 39; V, 13; XIV, 9 და ა.შ.
anduh = and + -uh ნაწილ. (იხ. -uh) - სკირნს. V, 3