1. მოხდომა (მოხდება), შემთხვევა; ადგილის ქონა; 2. რაიმედ გახდომა (გახდება), ‹გადა›ქცევა; ამა თუ იმ მდგომარეობაში გადასვლა; hails waírþan განკურნება, გამოჯანმრთელება
ეტიმოლოგია
[← პროტო-გერმანიკ. *werþan; ძვ. ინგლ. weorðan, weorþan (თანამედრ. ინგლ. worth არქ.); ძვ. ფრიზ. wertha; ძვ. საქს. werthan; ჰოლ. worden; ძვ. ზემ.-გერმ. werdan (თანამედრ. გერმ. werden); ძვ. ისლ. verða (თანამედრ. ისლ. verða) ← ინდო-ევროპ. *wert- „ტრიალი; ბრუნვა“; შდრ. სანსკრ. vártate „ბრუნვა; გორება“; ავესტ. varət- „ტრიალი, ბრუნვა“; ლათ. vertere „შემობრუნება, ბრუნვა“; ძვ. სლავ. врьтѣти (რუს. вертеть „ტრიალი, ბრუნება“)]
კონკორდანსი
wairþa - 1 პირ., მხ. რ.,აწმყ., თხრობ. - ლუკ. X, 25; კორ. II, VI, 16; VI, 18; ფილიპ. I, 20
wairþis - 2 პირ., მხ. რ., აწმყ., თხრობ. - ლუკ. XIV, 14; ტიმ. I, IV, 6
wairþiþ - 3 პირ., მხ. რ., აწმყ., თხრობ.; 2 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - მათ. V, 18; V, 20; V, 21; V, 22; VI, 22; VI, 23; VIII, 12; IX, 16; XI, 22; XI, 24; XXVI, 2; მარკ. II, 21; IV, 11; IV, 19 და ა.შ.
wairþam - 1 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - კორ. II, IV, 1; IV, 16; თესალ. I, IV, 17
wairþand - 3 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - მათ. XI, 5; მარკ. VI, 2; X, 31; XIII, 19; XIII, 25; ლუკ. XVII, 34; XVII, 35; იოან. VI, 45; X, 16 და ა.შ.
wairþau - 1 პირ., მხ. რ., აწმყ.; ოპტატ. - მარკ. X, 17; ლუკ. XVIII, 18; კორ. I, IX, 23; IX, 27
wairþai - 3 პირ., მხ. რ., აწმყ., ოპტატ. - მათ. VI, 10; VIII, 13; IX, 29; X, 25; მარკ. IV, 22; IX, 12; XIII, 18; ლუკ. I, 20; I, 38 და ა.შ.
wairþaima - 1 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - კორ. II, IV, 1; გალატ. II, 16; V, 26; VI, 9
wairþaiþ, wairþaid - 2 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - მათ. V, 45; VI, 16; ლუკ. VI, 36; იოან. XII, 36; XV, 8; რომ. VII, 4; XII, 16; კორ. I, VII, 23 და ა.შ.
wairþaina - 3 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - იოან. IX, 39; კორ. II, XI, 3; კოლოს. III, 21; სკირნს. III, 9
warþ - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., თხრობ. - მათ. VII, 28; VIII, 3; VIII, 24; VIII, 26; IX, 10; IX, 25; IX, 33; XI, 1; XI, 19 და ა.შ.
warst - 2 პირ., მხ. რ., ნამყ., თხრობ. - იოან. IX, 34; რომ. XI, 17; XI, 24
waurþum - 1 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - რომ. VII, 6; კორ. I, IV, 9; კორ. II, IV, 1
waurþuþ - 2 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - ლუკ. XVI, 11; XVI, 12; იოან. VI, 26; რომ. VII, 4; XI, 30; კორ. I, IV, 8; ეფეს. I, 13; II, 13; ფილიპ. IV, 10; თესალ. I, II, 14
waurþun - 3 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - მათ. XI, 20; მარკ. I, 22; I, 36; VI, 3; VIII, 8; IX, 3; X, 32; ლუკ. IV, 28 და ა.შ.
waurþi - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., ოპტატ. - იოან. VIII, 58; IX, 19; XIII, 18; XIII, 19; XIV, 29; XVII, 12; რომ. VII, 13; კორ. II, IX, 3
waurþeima - 1 პირ., მრ. რ., ნამყ., ოპტატ. - რომ. IX, 29; კორ. II, V, 21
waurþeina - 3 პირ., მრ. რ., ნამყ., ოპტატ. - მათ. XI, 21; XI, 23; ლუკ. X, 13; იოან. IX, 3; XII, 42
wairþan - ინფ.- მათ. VIII, 24; მარკ. I, 17; VII, 27; X, 43; X, 44; XIII, 29; ლუკ. I, 66; IX, 22; XV, 14; XVIII, 1 და ა.შ.
wairþ - 2 პირ., მხ. რ., ბრძანებ. - მათ. VIII, 3; მარკ. I, 41; ლუკ. V, 13
wairþands - მიმღ. I- სკირნს. II, 1
waurþans - მიმღ. II- მათ. VIII, 16; XI, 21; XI, 23; XXVII, 1; XXVII, 54; მარკ. I, 32; IV, 35; V, 14; VI, 21; VI, 26; XV, 42 და ა.შ.
wairþaiduh = wairþaiþ + -uh (იხ. -uh ნაწილ.) - ეფეს. IV, 32
wairþis - 2 პირ., მხ. რ., აწმყ., თხრობ. - ლუკ. XIV, 14; ტიმ. I, IV, 6
wairþiþ - 3 პირ., მხ. რ., აწმყ., თხრობ.; 2 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - მათ. V, 18; V, 20; V, 21; V, 22; VI, 22; VI, 23; VIII, 12; IX, 16; XI, 22; XI, 24; XXVI, 2; მარკ. II, 21; IV, 11; IV, 19 და ა.შ.
wairþam - 1 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - კორ. II, IV, 1; IV, 16; თესალ. I, IV, 17
wairþand - 3 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - მათ. XI, 5; მარკ. VI, 2; X, 31; XIII, 19; XIII, 25; ლუკ. XVII, 34; XVII, 35; იოან. VI, 45; X, 16 და ა.შ.
wairþau - 1 პირ., მხ. რ., აწმყ.; ოპტატ. - მარკ. X, 17; ლუკ. XVIII, 18; კორ. I, IX, 23; IX, 27
wairþai - 3 პირ., მხ. რ., აწმყ., ოპტატ. - მათ. VI, 10; VIII, 13; IX, 29; X, 25; მარკ. IV, 22; IX, 12; XIII, 18; ლუკ. I, 20; I, 38 და ა.შ.
wairþaima - 1 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - კორ. II, IV, 1; გალატ. II, 16; V, 26; VI, 9
wairþaiþ, wairþaid - 2 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - მათ. V, 45; VI, 16; ლუკ. VI, 36; იოან. XII, 36; XV, 8; რომ. VII, 4; XII, 16; კორ. I, VII, 23 და ა.შ.
wairþaina - 3 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - იოან. IX, 39; კორ. II, XI, 3; კოლოს. III, 21; სკირნს. III, 9
warþ - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., თხრობ. - მათ. VII, 28; VIII, 3; VIII, 24; VIII, 26; IX, 10; IX, 25; IX, 33; XI, 1; XI, 19 და ა.შ.
warst - 2 პირ., მხ. რ., ნამყ., თხრობ. - იოან. IX, 34; რომ. XI, 17; XI, 24
waurþum - 1 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - რომ. VII, 6; კორ. I, IV, 9; კორ. II, IV, 1
waurþuþ - 2 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - ლუკ. XVI, 11; XVI, 12; იოან. VI, 26; რომ. VII, 4; XI, 30; კორ. I, IV, 8; ეფეს. I, 13; II, 13; ფილიპ. IV, 10; თესალ. I, II, 14
waurþun - 3 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - მათ. XI, 20; მარკ. I, 22; I, 36; VI, 3; VIII, 8; IX, 3; X, 32; ლუკ. IV, 28 და ა.შ.
waurþi - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., ოპტატ. - იოან. VIII, 58; IX, 19; XIII, 18; XIII, 19; XIV, 29; XVII, 12; რომ. VII, 13; კორ. II, IX, 3
waurþeima - 1 პირ., მრ. რ., ნამყ., ოპტატ. - რომ. IX, 29; კორ. II, V, 21
waurþeina - 3 პირ., მრ. რ., ნამყ., ოპტატ. - მათ. XI, 21; XI, 23; ლუკ. X, 13; იოან. IX, 3; XII, 42
wairþan - ინფ.- მათ. VIII, 24; მარკ. I, 17; VII, 27; X, 43; X, 44; XIII, 29; ლუკ. I, 66; IX, 22; XV, 14; XVIII, 1 და ა.შ.
wairþ - 2 პირ., მხ. რ., ბრძანებ. - მათ. VIII, 3; მარკ. I, 41; ლუკ. V, 13
wairþands - მიმღ. I- სკირნს. II, 1
waurþans - მიმღ. II- მათ. VIII, 16; XI, 21; XI, 23; XXVII, 1; XXVII, 54; მარკ. I, 32; IV, 35; V, 14; VI, 21; VI, 26; XV, 42 და ა.შ.
wairþaiduh = wairþaiþ + -uh (იხ. -uh ნაწილ.) - ეფეს. IV, 32
პარადიგმა
4.1.1.3.
r, l, m, n კომბინაციაში სონორი + ხშული თავდაპირველად მარცვლის წარმომქმნელი ბგერები იყო, მაგრამ უკვე საერთოგერმანიკულ ეპოქაში r, l, m, n-ს წინ ჩნდებოდა ე.წ. ეპენთეტიკური/ჩართული ხმოვანი, რომელიც გოთურში ყოველთვის [-u-]-ს იძლეოდა.
III კლასი | ინფინიტივი | პრეტერიტი მხ. რ. | პრეტერიტი მრ. რ. | მიმღეობა II |
ნორმალური საფეხური | ნორმალური საფეხური | ნულოვანი საფეხური | ნულოვანი საფეხური | |
i/ă | -i- | -a- | ნული | ნული |
ამ კლასის აბლაუტის მაჩვენებელი - სონორი + ნებისმიერი თანხმოვანი, მაგ. -nd-, -rþ-, etc. | i + nd = ind | a + nd = and | ეპენთეტიკური u + nd = und | ეპენთეტიკური u + nd = und |
შეკვრა; დაბმა | bindan | band | bundum | bundans |
i + rþ = airþ [-ɛ-] | a + rþ = arþ | ეპენთეტიკური au [-o-] + rþ = aurþ [-orþ-] | ეპენთეტიკური au [-o-] + rþ = aurþ [-orþ-] | |
(რაიმედ) გახდომა; (რაიმედ) გადა˃ქცევა | wairþan [-ɛ-] |
warþ | waúrþum [-o-] |
waúrþans [-o-] |
ძლიერი ზმნების უღლების სრული პარადიგმების გასაცნობად იხილეთ ძლიერი ზმნების უღლება
იხილეთ ზმნის პარადიგმები