მეტყველების ნაწილი: პირის ნაცვალსახელი
სქესი: მამრობითი
ის, იგი (მდედრ. si; საშ. ita)
ეტიმოლოგია
[← პროტო-გერმანიკ. *iz (მამრ.); ძვ. ფრიზ. er (სახელ.); es (ნათ.); em (მიც.); ძვ. საქს. is (ნათ.); im, imu, imo (მიც.); ina (ბრალდ.); ძვ. ზემ.-გერმ. er (სახელ.); imu, imo (მიც.); inan, in (ბრალდ.); (თანამედრ. გერმ. er, ihm, ihn); ძვ. ისლ. es, er (ნაწილ., მიმართ. ნაცვალსახ.-ის მნიშვნ.: „(ის) რომელიც; (ის) ვინც“; თანამედრ. ისლ. er);
პროტო-გერმანიკ. *it (საშ.); ძვ. ფრიზ. et (სახელ.); es (ნათ.); em (მიც.); ძვ. საქს. it, et (სახელ.); is, es (ნათ.); imu, imo, im (მიც.); ძვ. ზემ.-გერმ. iz (სახელ.); es, is (ნათ.); imu, imo (მიც.) (თანამედრ. გერმ. es, ihm, es);
პროტო-გერმანიკ. *sī (მდედრ.); ძვ. ფრიზ. se (სახელ.); ძვ. საქს. siu (სახელ.); ძვ. ზემ.-გერმ. siu (სახელ.) (თანამედრ. გერმ. sie);
← პროტო-გერმანიკ. *i- ← ინდო-ევროპ.*i-, *e-; სანსკრ. ayám (მამრ.); iyám (მდედრ.); idám (საშ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; ავესტ. īm (მდედრ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; ლათ. is (მამრ.); id (საშ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ეს“; ძვ. ირლ. é (მამრ.); ed (საშ.) პირ. ნაცვალსახ. „ის“; ლიტვ. jìs (მამრ.); jì (მდედრ.) პირ. ნაცვალსახ. „ის“; ძვ. სლავ. и პირ. ნაცვალსახ., ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; მიმართ. ნაცვალსახ. „რომელიც“ (რუს. е-го, е-му და ა.შ.]
პროტო-გერმანიკ. *it (საშ.); ძვ. ფრიზ. et (სახელ.); es (ნათ.); em (მიც.); ძვ. საქს. it, et (სახელ.); is, es (ნათ.); imu, imo, im (მიც.); ძვ. ზემ.-გერმ. iz (სახელ.); es, is (ნათ.); imu, imo (მიც.) (თანამედრ. გერმ. es, ihm, es);
პროტო-გერმანიკ. *sī (მდედრ.); ძვ. ფრიზ. se (სახელ.); ძვ. საქს. siu (სახელ.); ძვ. ზემ.-გერმ. siu (სახელ.) (თანამედრ. გერმ. sie);
← პროტო-გერმანიკ. *i- ← ინდო-ევროპ.*i-, *e-; სანსკრ. ayám (მამრ.); iyám (მდედრ.); idám (საშ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; ავესტ. īm (მდედრ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; ლათ. is (მამრ.); id (საშ.) ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ეს“; ძვ. ირლ. é (მამრ.); ed (საშ.) პირ. ნაცვალსახ. „ის“; ლიტვ. jìs (მამრ.); jì (მდედრ.) პირ. ნაცვალსახ. „ის“; ძვ. სლავ. и პირ. ნაცვალსახ., ჩვენებ. ნაცვალსახ. „ის“; მიმართ. ნაცვალსახ. „რომელიც“ (რუს. е-го, е-му და ა.შ.]
კონკორდანსი
is - სახელ., მხ. რ., მამრ.; ნათ., მხ. რ., მამრ., საშ. - მათ. V, 35; VII, 27; VII, 28; VIII, 3; VIII, 13; VIII, 14; VIII, 21; VIII, 23; VIII, 24; VIII, 25; IX, 10; IX, 11 და ა.შ.
ita - სახელ., ბრალდ., მხ. რ., საშ. - მათ. V, 29; XXVII, 59; XXVII, 60; მარკ. IV, 16; IV, 37; VI, 28; VI, 29; XI, 17 და ა.შ.
si - სახელ., მხ. რ., მდედრ. - მარკ. VI, 24; VII, 28; ლუკ. I, 29; VII, 12; VII, 44; VII, 45; VII, 46
izos - ნათ., მხ. რ., მდედრ. - მათ. V, 28; VIII, 15; IX, 25; X, 35; მარკ. I, 31; V, 29; VII, 26; XIV, 9; ლუკ. I, 5; VII, 47 და ა.შ.
izai - მიც., მხ. რ., მდედრ. - მათ. V, 28; V, 31; X, 39; მარკ. V, 34; V, 41; V, 43; VI, 23; VI, 26; VII, 27; VII, 29; VIII, 35 და ა.შ.
ina - ბრალდ., მხ. რ., მამრ. - მათ. VI, 8; VII, 24; VIII, 2; VIII, 5; VIII, 7; VIII, 25; VIII, 31; VIII, 34; IX, 18; IX, 24 და ა.შ.
eis - სახელ., მრ. რ., მამრ. - მათ. VIII, 32; IX, 31; IX, 32; XI, 23; XXVI, 66; XXVII, 4; XXVII, 66; მარკ. III, 4; VII, 36; VIII, 5; VIII, 20 და ა.შ.
ija - სახელ., ბრალდ., მრ. რ., საშ.; ბრალდ., მხ. რ., მდედრ. - მათ. VIII, 15; IX, 18; მარკ. I, 30; V, 33; ლუკ. II, 50; IV, 39; იოან. XI, 31; XI, 33; XII, 7 და ა.შ.
ijos - სახელ., ბრალდ., მრ. რ., მდედრ. - მარკ. XVI, 8; იოან. XI, 19
ize, izei - ნათ., მრ. რ., მამრ., საშ. - მათ. VI, 14; VI, 15; VII, 16; VII, 20; VIII, 34; IX, 2; IX, 4; IX, 29; IX, 35; IX, 36 და ა.შ.
im- მიც., მრ. რ. - მათ. VI, 1; VI, 7; VII, 12; VII, 23; VIII, 4; VIII, 26; VIII, 30; VIII, 32; IX, 12; IX, 15 და ა.შ.
ins - ბრალდ., მრ. რ., მამრ. - მათ. VI, 26; VII, 16; VII, 20; VII, 29; IX, 30; X, 26; XXVII, 10; მარკ. I, 20; I, 21; I, 22 და ა.შ.
imma - მიც., მხ. რ., მამრ. - მათ. V, 25; V, 39; V, 40; V, 41; VIII, 1; VIII, 3; VIII, 4; VIII, 5; VIII, 7; VIII, 15; VIII, 16 და ა.შ.
immuh = imma + -uh (იხ. -uh ნაწილ.) - რომ. XI, 36; ეფეს. III, 21
ita - სახელ., ბრალდ., მხ. რ., საშ. - მათ. V, 29; XXVII, 59; XXVII, 60; მარკ. IV, 16; IV, 37; VI, 28; VI, 29; XI, 17 და ა.შ.
si - სახელ., მხ. რ., მდედრ. - მარკ. VI, 24; VII, 28; ლუკ. I, 29; VII, 12; VII, 44; VII, 45; VII, 46
izos - ნათ., მხ. რ., მდედრ. - მათ. V, 28; VIII, 15; IX, 25; X, 35; მარკ. I, 31; V, 29; VII, 26; XIV, 9; ლუკ. I, 5; VII, 47 და ა.შ.
izai - მიც., მხ. რ., მდედრ. - მათ. V, 28; V, 31; X, 39; მარკ. V, 34; V, 41; V, 43; VI, 23; VI, 26; VII, 27; VII, 29; VIII, 35 და ა.შ.
ina - ბრალდ., მხ. რ., მამრ. - მათ. VI, 8; VII, 24; VIII, 2; VIII, 5; VIII, 7; VIII, 25; VIII, 31; VIII, 34; IX, 18; IX, 24 და ა.შ.
eis - სახელ., მრ. რ., მამრ. - მათ. VIII, 32; IX, 31; IX, 32; XI, 23; XXVI, 66; XXVII, 4; XXVII, 66; მარკ. III, 4; VII, 36; VIII, 5; VIII, 20 და ა.შ.
ija - სახელ., ბრალდ., მრ. რ., საშ.; ბრალდ., მხ. რ., მდედრ. - მათ. VIII, 15; IX, 18; მარკ. I, 30; V, 33; ლუკ. II, 50; IV, 39; იოან. XI, 31; XI, 33; XII, 7 და ა.შ.
ijos - სახელ., ბრალდ., მრ. რ., მდედრ. - მარკ. XVI, 8; იოან. XI, 19
ize, izei - ნათ., მრ. რ., მამრ., საშ. - მათ. VI, 14; VI, 15; VII, 16; VII, 20; VIII, 34; IX, 2; IX, 4; IX, 29; IX, 35; IX, 36 და ა.შ.
im- მიც., მრ. რ. - მათ. VI, 1; VI, 7; VII, 12; VII, 23; VIII, 4; VIII, 26; VIII, 30; VIII, 32; IX, 12; IX, 15 და ა.შ.
ins - ბრალდ., მრ. რ., მამრ. - მათ. VI, 26; VII, 16; VII, 20; VII, 29; IX, 30; X, 26; XXVII, 10; მარკ. I, 20; I, 21; I, 22 და ა.შ.
imma - მიც., მხ. რ., მამრ. - მათ. V, 25; V, 39; V, 40; V, 41; VIII, 1; VIII, 3; VIII, 4; VIII, 5; VIII, 7; VIII, 15; VIII, 16 და ა.შ.
immuh = imma + -uh (იხ. -uh ნაწილ.) - რომ. XI, 36; ეფეს. III, 21
პარადიგმა
3.1. პირის ნაცვალსახელები
პირველი პირის ნაცვალსახელები | |||
მხოლობითი | მრავლობითი | ორობითი | |
სახელობითი | ik | weis | wit |
ნათესაობითი | meina | unsara | ugkara |
მიცემითი | mis | unsis, uns | ugkis |
ბრალდებითი | mik | uns, unsis | ugkis |
მეორე პირის ნაცვალსახელები | |||
მხოლობითი | მრავლობითი | ორობითი | |
სახელობითი | þu | jus | jut |
ნათესაობითი | þeina | izwara | igqara |
მიცემითი | þus | izwis | igqis |
ბრალდებითი | þuk | izwis | igqis |
მესამე პირის ნაცვალსახელები | |||
მხოლობითი რიცხვი | |||
მამრობითი | საშუალი | მდედრობითი | |
სახელობითი | is | ita | si |
ნათესაობითი | is | is | izos |
მიცემითი | imma | imma | izai |
ბრალდებითი | ina | ita | ija |
მრავლობითი რიცხვი | |||
მამრობითი | საშუალი | მდედრობითი | |
სახელობითი | eis | ija | ijos |
ნათესაობითი | ize | ize | izo |
მიცემითი | im | im | im |
ბრალდებითი | ins | ija | ijos |
იხილეთ ნაცვალსახელის პარადიგმები