gawaúrkjan

მეტყველების ნაწილი: ზმნა
ზმნის ტიპი: არაწესიერი სუსტი ზმნა (1)
მიმღეობა I: gawaurkjands
(ნამყ. gawaúrhta) 1. გაკეთება (გააკეთებს); 2. შესრულება (შეასრულებს); run gawaúrkjan sis გაქცევა, გავარდნა
ეტიმოლოგია
[← ga- პრეფ. + waúrkjan ზმნ.; ძვ. ინგლ. ȝewyrcan, ȝeweorcan; ძვ. საქს. giwirkian, giwerkon; ძვ. ზემ.-გერმ. giwurken, giwirken, giwerkōn]
კონკორდანსი
gawaurkjam - 1 პირ., მრ. რ., აწმყ., თხრობ. - მარკ. IX, 5
gawaurkjai - 3 პირ., მხ. რ., აწმყ., ოპტატ. - ლუკ. IX, 50
gawaurkjaima - 3 პირ., მრ. რ., აწმყ., ოპტატ. - ლუკ. IX, 33
gawaurhta - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., თხრობ. - მარკ. III, 14; ლუკ. I, 68; III, 19; V, 29; XIV, 16; XIX, 16; XIX, 18; იოან. IX, 6; IX, 11; IX, 14 და ა.შ.
gawaurhtedun - 3 პირ., მრ. რ., ნამყ., თხრობ. - მათ. VIII, 32; იოან. XII, 2
gawaurhtedi - 3 პირ., მხ. რ., ნამყ., ოპტატ. - ლუკ. XIX, 15; სკირნს. I, 2; I, 4
gawaurkjan - ინფ. - რომ. VII, 18
gawaurkjands - მიმღ. I- რომ. VII, 13
gawaurkeiþ - 2 პირ., მრ. რ., ბრძანებ. - ლუკ. IX, 14
პარადიგმა

4.2.1. (b) პირველი კლასის სუსტი არაწესიერი ზმნები

სუსტ ზმნათა ამ კლასის ზოგიერთი ზმნა (მაგ. brukjan „გამოყენება“, bugjan „ყიდვა“, þagkjan „ფიქრი“, þugkjan ʘ „თვლის“, „ფიქრობს“, „ჰგონია“; „ჩანს“; waurkjan „კეთება“; „მოქმედება“ და სხვ.), რომელთა ფუძეებიც მთავრდებოდა უკანასასისმიერ თანხმოვნებზე k, ŋ, g, პრეტერიტს/ნამყო დროს აწარმოებდა სუფიქსით -ta (თანაც ამ დროს ზმნის ფუძეში იკარგებოდა მოცემული კლასის მაჩვენებელი -j-); ამ უკანასასისმიერი თანხმოვნისა და -t თანხმოვნის კომბინაცია კი გადადიოდა -ht-ში: bugjan → bauhta, brūkjan → brūhta, waurkjan → waurhta. გარდა ამისა, ზმნებში þagkjan, þugkjan [-ŋkjan] ხდებოდა ცხვირისმიერი თანხმოვნის [-ŋ-] ამოვარდნა და ძირისეული ხმოვნის დაგრძელება, რაც ამ ზმნების პრეტერიტში გვაძლევდა ფორმებს þāhta და þūhta. ბერძნული ენიდან ნასესხები ზმნის kaupatjan „სილის გაწვნა/გარტყმა“ პრეტერიტია kaupasta [<*kaupat + -ta].

პრეტერიტის ასეთივე სტრუქტურა აქვს პრეტერიტო-პრეზენსული ზმნების პრეტერიტულ ფორმებს.

I კლასი
არაწესიერი
ინფინიტივი პრეტერიტი მხ. რ. პრეტერიტი მრ. რ. მიმღეობა II
ფიქრი þagkjan þāhta þāhtēdum þāhts
კეთება; მოქმედება waurkjan waurhta waurhtēdum waurhts

სუსტი ზმნების უღლების სრული პარადიგმების გასაცნობად იხილეთ სუსტი ზმნების უღლება